တိုက်တိုက်ရယ်မှဆိုင်ဆိုင် အခုရက်ပိုင်း သွားေလ့လာြဖစ်တဲ့ေနရာက ဟီရိုရှီးမားြမို့ကေလး ြဖစ်ေနတယ်။ ကမ္ဘာေပါ်မှာ ပညာသင်ြကားဖူးတဲ့ကေလးေတွမှန်သမျှ အဲဒီြမို့ကေလးနံမယ်ကို မသိတဲ့သူ မရှိဘူး။ ေကျာင်းသင်ခန်းစာတိုင်းမှာ ပါတယ်ေလ။ သူတို့ဆီက ြပတိုက်ထဲမှာ ကိုယ်တို့ ြမန်မာြပည်က ဆဋ္ဌမတန်း ြမန််မာ့သမိုင်းဖတ်စာကေလးေတာင် ေတွ့ခဲ့မိေသးတယ်။ အဲဒီအထဲမှာလည်း ဟီရိုရှီးမား နဲ့ နာဂါဆာကီအေြကာင်းပါတယ် မဟုတ်လား။ ကမ္ဘာေပါ်မှာ ဗံုးရယ်လို့ေြပာလိုက်ရင် သူ့ထက်ေြကာက်စရာေကာင်းတာေတာင် သူ့ေလာက် ေြကာက်စရာ မေကာင်းဘူးလို့ ေြပာရမယ့် အနုြမူဗံုးေတွ ေပါက်ကွဲခဲ့တဲ့ေနရာေပါ့။ သူတို့နိုင်ငံေတွကေတာ့
“Atomic Bomb”လို့ေခါ်ြကတယ်။
အဲဒီြမို့ကေလးနှစ်ြမို့အေြကာင်းကိုေြပာမယ်ဆိုရင် လွန််ခဲ့တဲ့နှစ်ေပါင်း ၇၀ နီးပါးြဖစ်တဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလကို ြပန်ဇာတ်ေြကာင်းလှန်မှ သေဘာေပါက်လိမ့်မယ်။ သိမှီသူေတွ ဘယ်ရှိေတာ့မလဲ။ ကိုယ့်အဘိုးအဘွားေတွ လက်ထက်တုန်းကဟာကို။ ဒါေလးများ ဘာခက်လို့လဲ။ ဆယ်တန်းေအာင်ြပီးတဲ့သူတိုင်း သိြပီးသား။ ကမ္ဘာ့သမိုင်းထဲတင်မကဘူး။ ြမန်မာ့သမိုင်းထဲေတာင် ပါေသးတယ်။ ဖက်ဆစ်ဂျပန်ကို ေတာ်လှန်ြကတာေလ။ ဟုတ်ေတာ့ ဟုတ်သားပါပဲ။ ဒါေပသိ နည်းနည်းေလးေတာ့ လွဲေနေသးတယ်။ ကိုယ်တို့သင်ရတဲ့ အဲဒီသမိုင်းေြကာင်းက ဟိုးတုန်းက ေရွှမန်းတင်ေမာင်သားေတွ
“ငါ့ညီ ငါ့ေြမ ငါ့အေမ”ဆိုြပီးရိုက်တဲ့ သီဟတင်စိုး ဇာတ်လမ်းမျိုးေတွ။ ကမ္ဘာ့သမိုင်းနဲ့လည်း မကွာပါဘူး။ အေမရိကန်ကရိုက်တဲ့
“ပုလဲဆိပ်ကမ်း” (Pearl Harbor)ကို ြပန်ြကည့်ပါလား။ ဖက်ဆစ်ေတွ ဘယ်ေလာက်ယုတ်မာ ရက်စက်တယ်ဆိုတာ ေတွ့ရလိမ့်မယ်။
အဲသေလာက်နဲ့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ြပည့်စံုလံုေလာက်ြပီ ထင်ရင်လည်း ြပီးတာပဲ။ ေနာက်ထပ် ဘာအသိသင်ခန်းစာမှ ထပ်မရေတာ့ဘူး။ တကယ်လို့များ အဲသည်ထက်ပိုြပီး ြပည့်စံုတဲ့ အသိအြမင်တစ်ခုခု ကို လိုချင်ေသးတယ်ဆိုရင်ေတာ့ ဂျပန်ေတွ အဲဒီအချိန်တုန်းက ဘယ်လိုေတွးသလဲ။ ဘယ်လိုခံစားသလဲ။ ဘာေြကာင့် အဲသည်လမ်းကိုေလျှာက်သွားသလဲဆိုတာ သူတို့ဘက်က အြမင်ကို ဝင်ြကည့်လိုက်မှ သံုးဘက်ြမင် ရုပ်လံုးြကွ ပံုရိပ်တစ်ခုကို ရပါလိမ့်မယ်။
ပထမဦးဆံုးအေနနဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံကို ပထဝီကစြပီး မိတ်ဆက်ေပးရရင် ဂျပန်ဆိုတာ အာရှတိုက်ြကီး အေရှ့ဘက်ဖျားက ကျွန်းေပါင်း ၆၈၅၂ ခု နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ကျွန်းစုနိုင်ငံတစ်ခုြဖစ်ပါတယ်။ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာထဲမှာ တည်ရှိတာေပါ့။ သူတို့ကိုယ်သူတို့ နိပွန် ဒါမှမဟုတ် နီဟွန်း လို့ေခါ်ြပီး အဓိပ္ပါယ်ကေတာ့ ေနနတ်နွယ်ေတွပါတဲ့။ ကိုယ်တို့ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းဂန်အယူနဲ့ဆိုရင်ေတာ့ အဲသည်စကားလံုးကို ြပုပ္ဗာကျွန်း လို့ ေခါ်မလားမသိဘူး။
ေနထွက်ရာအရပ်တဲ့။ ဂျပန်နိုင်ငံကိုပထမဦးဆံုးရှာေဖွေတွ့ရှိ မှတ်တမ်းတင်သွားခဲ့တာကေတာ့ ေအဒီ ၁ ရာစုက ဟန်မင်းဆက် သမိုင်းမှတ်တမ်းများထဲမှာ ြဖစ်ပါသတဲ့။ အဲဒီေနာက် သမိုင်းစဉ်တေလျှာက်လံုး ဂျပန်ဟာ ငုပ်ေကာင်အြဖစ် ဘယ်သူနဲ့မှ အဆက်အဆံမရှိပဲ တသီးတြခားေနလာခဲ့တာ ၁၉ရာစုကုန်ကာနီးေလာက် အထိတိုင်ေအာင်ပါပဲ။ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ထူးြခားချက်က ၁၈၆၈ ခု ေရာက်တဲ့အထိ သူများနိုင်ငံေတွနဲ့ စွက်ဖက်ကျူးေကျာ်ရန်ြပုြခင်း မရှိခဲ့ေသာ်လည်းပဲ သူ့သမိုင်းမှာ စစ်ဘုရင်များကသာ အစဉ်အဆက် အုပ်ချုပ်မင်းလုပ်ခဲ့ပါသတဲ့။ သူတို့ဘာသာနဲ့ ရှိုဂန် လို့ေခါ်တယ်။ သူရဲေကာင်းေတွေမွးထုတ်တဲ့ တိုင်းြပည်ကေလးဆိုရင်လည်း မမှားဘူး။
သူ့ဘာသူ တသီးတြခားေနတဲ့ ဂျပန််နိုင်ငံကို ၁၈၅၃ မှာ အေနာက်ဘက်တံခါး အတင်းဆွဲဖွင့်ေပးသွားတာကေတာ့ အေမရိကန်ြကီးေတွ ြဖစ်ပါသတဲ့။ အဲဒီအချိန်ကစလို့ အင်မတန် အေရှ့တိုင်းဆန်တဲ့ အာရှသားြကီးဂျပန်ဟာ အေနာက်နိုင်ငံေတွဆီက နိုင်ငံေရး၊ တရားစီရင်ေရး၊ စစ်ေရးဆိုင်ရာဖွဲ့စည်းပံုေတွကို သူ့နိုင်ငံနဲ့ လိုက်ေလျာညီေထွြဖစ်ေအာင် ြပင်ဆင်ြပီး ေခတ်နဲ့အမှီ ရင်ေဘာင်တန်းနိုင်ေအာင် ြကိုးစားေတာ့သတဲ့။ (တိုးတက်ချင်ရင် ဖွဲ့စည်းပံုအရင်ေြပာင်းရတယ် လို့ေတာ့ မဆိုလိုပါဘူးေနာ်) ဂျပန်က စက်မှုေခတ်ေြပာင်းေတာ်လှန်ေရး (ဆိုရှယ်လစ်စာအုပ်ြကီးထဲက စကားငှားသံုးပျစီ) လုပ်ေနတဲ့အချိန်ဟာ ၁၈၅၄ က စတာဆိုေတာ့ တို့ဆီမှာဆိုရင် မင်းတုန်းမင်းြကီး နန်းတက်စ၊ ညီေတာ်ကေနာင်မင်းသားြကီးနဲ့ ြပုြပင်ေြပာင်းလဲေရးေတွ လုပ်ေနတဲ့အချိန်နဲ့ဆို မတိမ်းမယိမ်းေလာက်ပဲ ရှိမယ်။ ဦးဖိုးလှိုင်ြကီး စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စံနစ် ဖွဲ့စည်းပံုသစ် အဆိုတင်သွင်းခဲ့တာလည်း သူ့စနက်မှ ကင်းရဲ့လားမသိ။ သိတဲ့အတိုင်း တို့ဆီကေတာ့ ကုလားထိုင်နဲ့ပတ်သက်လာရင် ဗီတိုအာဏာနဲ့ ေတာ်တန်တိတ် ငါးေြကာ်ပန်းကန်ဖိတ် လုပ်ထည့်လိုက်ရင် နန်းသက်ြမဲြပီး ကျွန်သက်ရှည်သွားြပန်ေရာ မဟုတ်လား။ ဒီလိုပဲ သူ့ကျွန်ခံလိုက် ငါ့ကျွန်ခံလိုက်ေနလာတာ ြကာြကာလှေပါ့။
ဂျပန်ေတွကေတာ့ စက်မှုစွမ်းအားေခတ်ေကျာ်လွှားြပီး (တို့ဆီမှာလည်း တီဗီထဲမှာ အဲသလိုမျိုး ပါးစပ်ကေလးနဲ့ ေြပာတတ်သားပါေလ) စစ်အင်အားေတာင့်တင်းလာတဲ့ေနာက် အေနာက်ဘက်မှာရှိတဲ့ တရုတ်ကိုေရာ၊ ရုရှားကိုပါ ကျူးေကျာ်ေတာ့သတဲ့။ ထိုင်ဝမ်တို့ ကိုရီးယားတို့ဆိုတာကေတာ့ ကျူးေကျာ်စရာေတာင် မလိုေတာ့ပဲ ြပားြပားဝပ် မီးေသတဲ့ဘဝကို ေရာက်လာေတာ့တယ်။
ပထမကမ္ဘာစစ်ြကီးလည်းစေရာ ဂျပန်ရဲ့ စစ်အင်အားဟာ ဥေရာပတလွှားမှာပါ သာဒင်ကို ဘာထင်သလဲ လို့ လူမိုက်လုပ်နိုင်ေလာက်ေအာင် ြကီးထွားလာခဲ့တယ်။ ၁၉၃၁ ေရာက်ေတာ့ မန်ချူးရီးယားကို ကျူးေကျာ်သိမ်းပိုက်လိုက်ြပီး ေနာင်ကျရင် ကုလသမဂ္ဂြဖစ်လာမယ့် နိုင်ငံေပါင်းချုပ်အသင်းြကီး (Leagues of Nations) ကိုေတာင် ပမာမခန့်ြပုလာပါေလသတဲ့။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ြဖစ်မယ့် ၁၉၄ဝေကျာ်ကာလေတွဟာ ကမ္ဘာေပါ်မှာ နိုင်ငံေရးအေြပာင်းအလဲေတွ ြကီးြကီးမားမား ြဖစ်တဲ့ ကာလလို့ဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ ဥေရာပမှာ ဂျာမဏီ နဲ့ အီတလီက ဩဇာတက်လာတယ်။ အဂင်္လိပ် နဲ့ ြပင်သစ်ေတွ မျက်ခံုးလှုပ်လာရတဲ့အချိန်ေပါ့။ အာရှတလွှားမှာေတာ့ ရုရှားြကီးကို Counter ballance လုပ်ထားစရာ ဂျပန်ကလွဲြပီး သူ့အြပင်မရှိဘူး။ ၁၉၃၇ ေရာက်ေတာ့ တရုတ်ြပည်ကို ဒုတိယအြကိမ်ကျူးေကျာ်ဝင်ေရာက်ြပီး နန်ကျင်းြမို့ေတာ်ကိုပါ တက်သိမ်းပလိုက်တယ်။ မြကာပါဘူး။ ၁၉၄၀ မှာ ြပင်သစ်ကိုလိုနီြဖစ်ေနတဲ့ အင်ဒိုချိုင်းနားကွန်းဆွယ်ဘက်ကို ဆက်ကျူးေကျာ်ြပန်ေတာ့ ကိုေရွှဂျပန်တို့ကို တကမ္ဘာလံုးက
“သည်ေကာင် ဘာေကာင်လဲဟ”ဆို မျက်လံုးေဒါက်ေထာက် ြကည့်လာြကပါေလေရာ။ သည်အထိကေတာ့ ဂျပန်ဆိုတာ အဲ့သည်အချိန်တုန်းက ဘယ်လိုအတန်းအစားမျိုးလဲဆိုတာ သိေအာင် ဇစ်ြမစ်ဇာတ်ေြကာင်းလှန်ရတာပါ။
၁၉၄၁ မှာေတာ့ ဂျပန်ဟာ အေမရိကန် ေရတပ်စခန်းစိုက်တဲ့ ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို ဗံုးကျဲြပီး ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပွဲြကီးကို မူဆိုလိုနီ ဟစ်တလာတို့နဲ့အတူ အြပိုင်ဝင်နွှဲပါေလေတာ့တယ်။ သူ့ချည့်ပဲ ဝင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပထမကမ္ဘာစစ်တုန်းက သူများေတွ စစ်တိုက်ေနတာကို ဟိုဘက်သည်ဘက် နှစ်ဘက်ခွ လက်နက်ေရာင်းြပီး ေခတ်ပျက်သူေဌးြဖစ်လာတဲ့ အေမရိကန်ကိုပါ စစ်ထဲမပါပါေအာင် ဆွဲထည့်သွားေသးတယ်။
ဖတ်တဲ့သူေတွ ပျင်းစရာေကာင်းေလာက်ေအာင် အတိတ်ကိုလှန်ေသာ် လုပ်ရတဲ့အေြကာင်းကေတာ့ ဂျပန်ရဲ့ စိတ်ေနစိတ်ထားကို သေဘာေပါက်နိုင်ေအာင်လို့ပါ။ အဲသေလာက် မာန်တက်လန်ထွက်ေနတဲ့ဂျပန်ဟာ သူ့သေဘာနဲ့သူ စစ်ထဲဝင်လာသလိုပဲ သူ့ဘာသာသူပဲ စိတ်လိုလက်ရ စစ်ထဲကေန ချွင်းချက်မရှိ လက်နက်ချြပီး ထွက်သွားခဲ့ပါတယ်။ အေြကာင်းရင်းကေတာ့ အဲသည် ဟီရိုရှီးမား နဲ့ နာဂါဆာကီ ြမို့ကေလးနှစ်ြမို့ေပါ်ကို ေစာေစာကေြပာတဲ့ အက်တွမ်မစ်ဗံုးေတွ ကျဲချလိုက်တဲ့အတွက်ပါ။
သည်ကေန့ထိတိုင်ေအာင် အေမရိကန်ြကီးက တဖွဖွေြပာြပီး ဂုဏ်ယူေနပါေသးတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တုန်းက သူသာမကယ်ရင် တကမ္ဘာလံုး ေသဖွယ်ရာသာ ရှိေတာ့တယ်။ ကမ္ဘာြကီးေပါ်က လူသားေတွ ြငိမ်းချမ်းဖို့အတွက်၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ြကီးကို သူ ဗံုးနှစ်လံုးနဲ့ အဆံုးသတ်ခဲ့ပါတယ်တဲ့။ သူေြပာသလိုဆိုရင်ေတာ့ သူ့ရဲ့ အနုြမူဗံုးဒဏ်ကို ဂျပန်ကေြကာက်ြပီး လက်နက်ချ အရှံုးေပးသွားတာေပါ့ေနာ်။ ဟုတ်သားပဲ။ ြငင်းလို့မှ မရတာ။ ေမးြကည့်ေလ။ ဂျပန်ေတွကို
“ေဟ့ ေကာင်ေတွ။ မင်းတို့ ေြကာက်သွားြပီလားကွ။”ဆို ဟိုက ဘာမှေတာင် ြပန်ေြပာမှာ မဟုတ်ဘူး။ သူ့အလုပ်သူ ဆက်လုပ်ေနလိမ့်မယ်။ တကမ္ဘာလံုးလည်း အဲသလိုပဲ ထင်လိမ့်မယ်။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်လည်း အဲသည်အတိုင်းပဲ ထင်ပါတယ်။ ဟီရိုရှီးမားကို မေရာက်ခင်အထိေပါ့။
ဟီရိုရှီးမားြမို့ကေလးဟာ အလယ်ေခါင်မှာ ြမစ်ကေလးနှစ်ခွစီးဆင်းသွားြပီး အင်မတန်ကို သာေတာင့်သာယာရှိတဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံေတာင်ပိုင်းက ြမို့ကေလးတစ်ြမို့ြဖစ်ပါတယ်။ အေနာက်ဘက်မှာတည်ရှိြပီး စီးပွားေရးေကာင်းသတဲ့။ ေရှးေခတ်က ဂျပန်ဘုရင်မင်းြမတ်များအတွက် ဆုပန်ရာေအာင်ေြမလည်း ြဖစ်ပါသတဲ့။ ကံဆိုးချင်ေတာ့ အဲသည်ေနရာမှာ ဂျပန်ေရတပ်စခန်း အေြခစိုက်တာမို့ ဗံုးကျဲဖို့ မျက်စိကျသွားတယ် ထင်ပါတယ်။
အနုြမူဗံုး ကျလိုက်ြပီးတဲ့ေနာက်မှာေတာ့ အခု ြငိမ်းချမ်းေရး အထိမ်းအမှတ်ြပတိုက်လုပ်ထားတဲ့ အေဆာက်အဦတပိုင်းတစကလွဲလို့ ေထာင်းလေမာင်းေကျေအာင်ြပာပံုအတိ ေြပာင်တလင်းခါသွားခဲ့ပါတယ်။
ကျန်ရစ်တဲ့ အုတ်တံတိုင်းနံရံများေတာင် စိုက်ဝင်ေနတဲ့ မှန်စကေလးေတွေြကာင့် အမာရွတ်ေတွ မွစာကျဲသွားခဲ့သလို သံနဲ့ေဆာက်တဲ့ အေဆာက်အဦြကီးများလည်း အရည်ေပျာ်ေကွးညွှတ်လို့ ြပိုဆင်းလာတာ ၉/၁၁ တုန်းက တွင်တာဝါြကီး ြပိုတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ဗံုးေပါက်လို့ မှိုပွင့်ြကီးေတွလို အလိပ်လိုက်ပွင့်ထွက်လာြပီးတဲ့ေနာက်မှာေတာ့ မည်းနက်တဲ့ ေရာင်ြခည်သင့် အဆိပ်မိုးစက်ေတွ ြဖိုင်ြဖိုင် ရွာကျခဲ့ေသးသတဲ့။ မီးေလာင်ြပင်က မိုးစက်ေအာက်ကို အားကိုးတြကီး ေြပးဝင်ရှာတဲ့ကေလးေတွခမျာ အနက်ေရာင် မိုးစက်ေအာက်မှာ ေလာင်ကျွမ်းရြပန်ရှာတယ်။
ေရတွင်းေရကန်ေတွအားလံုး အဲသည်မိုးစက်ေတွနဲ့ အဆိပ်သင့်ြပီး ေသာက်သံုးမိသူေတွခမျာ လေပါင်းများစွာ ဝမ်းေရာဂါရြပန်ပါေရာ။ အနုြမူေရာင်ြခည်သင့်တဲ့ဆိုးကျိုးေတွကေတာ့ လူြကီးလူငယ်၊ ကျားမမေရွးေတာင် မဟုတ်ပါဘူး။ မိခင်ဝမ်းဗိုက်အတွင်းက သေန္ဓသားေလးေတွပါမကျန် ြပင်းထန်စွာ ခံစားရေလတယ်။
အေမရိကန်ြကီးကေြပာတာေတာ့
“ကမ္ဘာေြမြငိမ်းချမ်းေစချင်လို့ ေထာင်လွှားရမ်းကားေနတဲ့ ဂျပန်ေတွကို ဗံုးကေလးနှစ်လံုးတည်းနဲ့ ဆံုးမြပီး ကမ္ဘာစစ်ြကီး အဆံုးသတ်ေပးလိုက်တာပါ”တဲ့။ ဂျပန်ကလည်း ြပထားပါတယ်ဗျာ။ ြပတိုက်ထဲမှာ စစ်သားပံုတစ်ပံုေတာင် မေတွ့ခဲ့ရဘူး။ မူလတန်းေကျာင်းဝတ်စံုနဲ့ ကေလးမေလးေတွ။ မီးဟပ်ထားတဲ့ ဂါဝန်အိပ်ထဲမှာ အဲဒီေန့ေန့စွဲနဲ့ ရထားလက်မှတ်ေလးေတာင် ပါေသး။ လိန်ပိန်ေလာင်ကျွမ်းေနတဲ့ ဗိုလ်အုန်းသီးစက်ဘီးကေလးေတွ၊
“အဲ့ေန့တုန်းက သားက ပုစဉ်းကေလးကို ဖမ်းမလို့ လုပ်ေနတာေလ။ သူ့အြမီးကေလးကို ကိုင်မိတယ်ဆိုရံုရှိေသး...”ဆိုတဲ့ ကေလးအေရးအသားေလးေတွ၊ ြပတိုက်ြကီးတစ်ခုလံုးဟာေလ သရဲေလးေတွေမွးထားြပီး လာသမျှလူေတွကို ဇာတ်ေြကာင်းြပန်ေြပာေနသလား ေအာင့်ေမ့ရတယ်။ ြဖြစ်ဖစ်ချင်းမှာ အများြကီးေသကုန်တယ်။ ြဖစ်ြပီးေနာက်ပိုင်းမှာ တစိမ့်စိမ့်ေသေနေသးတယ်။ အဆံုးမသတ်ေသးဘူး။ ေရာဂါဘယေတွဒဏ်ကို ဆက်ခံစားရေသးတယ်ေလ။ ဉာဏ်ရည်မမှီတဲ့ ေရာဂါပါလာတဲ့ကေလးေတွ ေမွးလာေသးတယ်ေလ။
ဒါေတာင်မှ အခုထက်ထိ ဗံုးသင့်ဂျပန်မျိုးဆက်ေတွ မကုန်ခမ်းနိုင်ေသးဘူး။ ဘိုးဘွားရိပ်သာတစ်ခု နဲ့ ြပုစုေပးထားတယ်။ အငယ်ဆံုးအဖွားက ၆၈ နှစ်ေပါ့။ ရာေကျာ်ဖွားဖွားေတွလည်း ေတွ့ခဲ့တယ်။ ဖိုးဖိုးေတွကေတာ့ မရှိသေလာက်နည်းတယ်။ အေြကာင်းကေတာ့ ေယာကင်္ျားသားေတွ စစ်ေြမြပင်ေရာက်ေနြပီး မိန်းမသား၊ ကေလးသူငယ်နဲ့ သက်ြကီးရွယ်အိုများသာ ကျန်ခဲ့တဲ့အချိန်မှာ ဗံုးဒဏ်ခံရတာမို့ ပါတဲ့။ ေြပာချင်တာက အေမရိကန်က သူတို့ကို စစ်မတိုက်ပဲ လူေနြမို့ရွာအေပါ် ဗံုးကျဲသွားတာေပါ့ေလ။
သူ့ဘက်နဲ့သူ သူ့စကားကိုယ့်စကား လှေအာင်နိုင်ေအာင် ေြပာခဲ့ြကတာ ဟိုဘက်ကအမှန် သည်ဘက်ကအမှန် ဘာမှဝင်ြပီး မှတ်ချက်မေပးလိုပါဘူး။ စစ်ြဖစ်ပါတယ်ဆိုမှ တို့ြမန်မာြပည်မှာ ဗံုးကျဲေတာ့ေရာ ဘယ်ေနရာချန်တာ ရှိလို့လဲ။ မေကာင်းသူထိပ် ေကာင်းသူထိပ်ပဲ မဟုတ်လား။
အဂင်္လိပ်ကပဲ ကျဲကျဲ၊ ဂျပန်ကပဲ ကျဲကျဲ အတူတူပဲ။ ဒါေပမယ့် ဗံုးကျဲအြပီးမှာ ဂျပန်ေတွ ေြကာက်လို့လက်နက်ချြပီး ထွက်သွားတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကိုေတာ့ သံသယရှိပါတယ်။ ဂျပန်ဆိုတာမျိုးက ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ် တာဝန်မေကျလို့ ရှက်လာရင်ေတာင် ကိုယ့်လည်ပင်းကိုယ် ဓါးနဲ့လှီးဖို့ ဝန်မေလးတဲ့အမျိုးပါ။ ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို ဗံုးကျဲတိုက်ေတာ့ အေမရိကန်ြကီး ဖိန့်ဖိန့်တုန်သွားတာဟာ သူတို့စစ်သေဘင်္ာေခါင်းတိုင်ထဲကိုေလယာဉ်ေခါင်းစိုက်ထိုးဆင်းသွားတဲ့ ဂျပန်စစ်သားေတွပါ။ ေသမှာမေြကာက်တဲ့အထဲမှာ ဂျပန်ကို မှီတာ ခပ်ရှားရှားရယ်။
ဒါေပမယ့် သူတို့က သူတို့အသက်ေသမှာကိုသာ မေြကာက်တာ။ သူတို့ေြမ သူတို့ေြပက ြပည်သူြပည်သားေတွေသကုန်မှာကိုကျေတာ့ ကိုယ့်အသက်ထက်ပိုြပီး ေြကာက်ြကတယ်။
“နင်မပစ်ရင် ငါတို့ေခါင်းြဖတ်ခံရမှာေပါ့ဟဲ့”လို့ ေြပာြပီး ေသနတ်ြကီးနဲ့ချိန် ပစ်မိန့်ေပးခိုင်းတယ်ဆိုတဲ့ ေကာလာဟလဟာ ေတွးြကည့်လိုက်ရင် ဘယ်ေလာက် ရှက်ဖို့ေကာင်းသလဲ။ ဟုတ်ပါတယ်။ အေမရိကန်ေတွက ဂျပန်ြကီးေတွရဲ့ ေပျာ့ကွက်ချက်ေကာင်းကို မိမိရရကိုင်ြပီး စစ်ထဲက ဆွဲထုတ်သွားခဲ့တယ်။ ဒါေပမယ့် ဂျပန်ေတွ အညံခံလိုက်တာဟာ သူ့ကိုေြကာက်လို့ ေတာ့ ဟုတ်မယ်မထင်ဘူး။ “ထမီကျွတ်၍လွှတ်လိုက်တယ်။ နိုင်တယ်လို့ေတာ့ မထင်နဲ့ကွယ်။” ဆိုတဲ့ ဆရာေမာင်သာရ ဝတ္ထုထဲကလိုေပါ့။ တကယ်လို့များ အဲသည်အချိန်က ဂျပန်ေတွစိတ်ထဲမယ် ကိုယ်တို့ဆီက မျိုးချစ်ြကီးေတွလို လက်တုန့်ြပန်ရမှ ေကျနပ်မှာဆိုတဲ့ စိတ်ရှိေနရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။ ဆံုးမှာကို မဟုတ်ေတာ့ဘူး။
ဒါေြကာင့် အဲဒီတုန်းက ြငိမ်းချမ်းေရးဟာ အေမရိကန်က ယူတာ မဟုတ်။ ဂျပန်က ေပးလိုက်တာ ဆိုရင် ပိုမှန်မယ်ထင်ပါတယ်။ ဒါေပမယ့်လည်း စစ်ေြမြပင်မှာ လက်နက်ချခဲ့တဲ့ ဂျပန်ေတွဟာ စီးပွားေရးစစ်မျက်နှာမှာ ကျားကုတ်ကျားခဲ ြကိုးပန်းြပီး တိုက်ေနေသးတာ အခုလက်ရှိသူတို့ေရာက်ေနတဲ့ေနရာကို ြကည့်ရင် သိပါလိမ့်မယ်။ စီးပွားေရးအင်အားက ကမ္ဘာေပါ်မှာ တတိယေနရာကရှိြပီး ထုတ်ကုန်သွင်းကုန်က စတုတ္ထေနရာမှာ ရှိသတဲ့။ အနုြမူလက်နက်ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းနိုင်ငံထဲမှာပါြပီး စစ်ေရးအသံုးစားရိတ် အြမင့်ဆံုးနိုင်ငံလည်း ြဖစ်သတဲ့။
အခုမှပဲ ကိုယ်တို့ြမန်မာေတွ အဂင်္လိပ်ကို စစ်ရှံုးရတဲ့အြဖစ်ဟာ ဘယ်ေလာက် ရှက်ဖို့ေကာင်းမှန်း သိေတာ့တယ်။ စာအုပ်ထဲမှာသင်တာ လက်နက်အင်အားမမျှလို့ လက်နက်အင်အားမမျှလို့ တဖွဖွေြပာတယ်ေလ။ တကယ်ေတာ့ စိတ်ဓါတ်အင်အားလည်းမမျှဘူး။ စကတည်းက လုပ်ြကံမှုနဲ့တက်လာတဲ့မင်းသားရဲ့ ေနာက်ကွယ်က နန်းတွင်းနိုင်ငံေရးဟာ ြမန်မာေတွ အသက်နဲ့လဲ ခုခံေလာက်တဲ့ စည်းလံုးညီညွတ်မှု၊ ယံုြကည်ကိုးစားမှုကို မရခဲ့ဘူး။ အခုပဲ
“စစ်မတိုက်ရဲရင် ထမီေကျာက်ပျဉ်ပို့လိုက်မယ်”ေြပာတဲ့သူက ေြပာ။
“မခုခံရ။ ခုခံလျှင် သူပုန်။”လို့ စာထုတ်တဲ့သူကထုတ်၊ ဗန္ဓုလြကီး ဓနုြဖူမှာ ေရွှထီးေဆာင်းတာ ေစာေစာေသ ေစာေစာအိပ်ရတယ်လို့များ ေတွးမိသွားသလား။ ေနာက်ဆံုးေတာ့ သူတို့ကိုယ်တိုင်ေြပာသလိုပဲ ြကက်ကေလး ငှက်ကေလးဖမ်းသလိုဖမ်းြပီး ပါသွားရရှာတယ်။ ေတွးမိတာကေတာ့ လက်နက်အင်အားမမျှတာ တစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘူး။ နိုင်ငံေရးမတည်ြငိမ်လို့။ တိုင်းြပည်ေရှ့ေရးကို အေမျှာ်အြမင်မထားပဲ ကိုယ့်လက်ထဲ အာဏာရေရးကိုသာ ရှိသမျှအာရံုအားလံုး ပံုထားလို့ ြဖစ်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
ဂျပန်ေတွ ဟီရိုရှီးမားမှာ ြပာပံုြဖစ်တဲ့အချိန်ဟာ စစ်ြပီးေခတ် ကိုယ်တို့ဆီမှာ ြပာပံုြဖစ်တဲ့အချိန်နဲ့ အတူတူပါပဲ။ ဒါေပမယ့် သူတို့က အတိတ်ကို သင်ခန်းစာယူြပီး ေရှ့ကို တွန်းတက်သွားတယ်။ ကိုယ့်မှာက ကရွတ်ကင်းေလျှာက်သလို အမှားေဟာင်းေတွ ြပန်ြပန်မှားလို့ မြပီးနိုင်မစီးနိုင် သံသရာလည်ေနတုန်း။ ေမာင် ညီမေလးတို့ေရ။ ဟီရိုရှီးမား ပံုြပင်ကေလးကေတာ့ ဒါပါပဲကွယ်။
"Hiroshima Peace Memorial Museum"
"ေဒါင်းယာဉ်ပျံ ဘံုနံေဘးမှာ စာေရးလို့ ထားချင်တယ်"
"ဘာမှ မရှိေတာ့ဘူး။ တစ်ခုမှ မရှိေတာ့ဘူး။"
"သူတို့လာဗံုးကျဲတဲ့ စစ်စခန်းက စစ်သေဘင်္ာ စစ်ေလယာဉ်ေတွ"
"သားသားရဲ့ ဗိုလ်အုန်းသီး"
"မီးမီးရဲ့ ရထားလက်မှတ်"
"နံရံေပါ်က မိုးေရစီးေြကာင်း"
