သည်ရက်ပိုင်းကေလးမှာ တိုင်းရင်းသားတစ်ေယာက်ရဲ့ ရင်တွင်းြဖစ် စကားတစ်ခွန်းကို ြကားလိုက်ရတဲ့အခါ စိတ်ထဲမှာ ေတာ်ေတာ်ေလး စာနာသနားမိရင်းက သူ့အေြကာင်း ကိုယ့်အေြကာင်း တေစ့တေစာင်း ြပန်ေြပာင်းလို့ ေတွးမိြပန်ပါေရာ။
သူေြပာတာက သူ့မှာ အရွယ်ေရာက်လာတဲ့ သမီးေလးတစ်ေယာက် ရှိပါတယ်တဲ့။ မူြကိုေရာက်ကတည်းက ေကျာင်းထားလာခဲ့တာ ခုေတာ့ ရှစ်တန်းေအာင်လာြပီတဲ့။ ကိုးတန်းဆယ်တန်း ဆက်ထားဖို့ကျမှ ဒုက္ခေတွေရာက်ရပါသတဲ့။ အစိုးရေကျာင်းေတွကလည်း စာေကာင်းေကာင်းမသင်။
အြပင် ပုဂ္ဂလိကေကျာင်းေတွကျြပန်ေတာ့ တစ်နှစ်ကို ေအာက်ထစ် သိန်းေလးငါးဆယ် ကုန်တာမို့ သူ့တစ်သက်လံုးရှာစာေဖွစာေတာင် အဲသေလာက်များများ မရှိတာေြကာင့် ေအာင်ချင်ေအာင် မေအာင်ချင်ေန။ ေတာေကျာင်းမှာပဲ ဒံုးေပကတ်သတ် ေပြပီးေနရပါတယ်တဲ့။ သမီးြဖစ်သူကေတာ့ သူ့ကိုယ်သူေြဖသိမ့်တာ
လို့ဆိုေတာ့ ဖေအြကီးငုတ်တုတ်ေမ့သွားပံုရပါတယ်။ တကယ်ေတာ့ ခက်ေနတာက ေတာြကိုအံုြကားကေန ပညာေရးကိုအေလးထားေနတဲ့ သူတို့သားအဖရဲ့စိတ်ဓါတ်ေြကာင့်ပါ။ သူများေတွလို ေကျာင်းဆိုတာ တက်လို့ရသေလာက်တက်။ မတက်နိုင်ေတာ့တဲ့တစ်ေန့ ကိုယ့်ထမင်းကိုယ်ရှာစားဆိုရင် ဘာမှ စိတ်ပူစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ ဆက်တက်နိုင်တယ်ပဲ ထားပါဦးေလ။
တက္ကသိုလ်ပညာေရးကျရင် သည့်ထက်ရင်နာစရာေတွ ဆက်ြကံုလာရဦးမှာ လို့ေြပာရင် မညှာမတာ မစာမနာ ေြပာတယ်လို့ထင်မှာပဲ။ ပညာေရးဆိုတာ ဆင်းရဲသားေတွအတွက်ေတာ့ အလှမ်းနည်းနည်းေဝးေသးတယ်။ သူတို့အတွက် ပညာေရးပန်းတိုင်ဆိုတာကလည်း ရှိချင်မှ ရှိတယ် လို့ ြမင်လာပါတယ်။
သူေြပာတဲ့စကား ဟုတ်မဟုတ်ဆိုတာ ကိုယ့်ဘာသာ အရင်ဆံုး ြပန်ေတွးြကည့်ရေအာင်။ အမ်းမှာတုန်းက ကိုးတန်းဆယ်တန်းေကျာင်းသားေလးေတွ ဘယ်လို ပညာသင်ေနြကသလဲဆိုတာ ြပန်ေတွးမိပါတယ်။
အမ်းြမို့မှာ အထက်တန်းေကျာင်း နှစ်ေကျာင်းရှိတယ်။ စစ်တပ်ရှိတဲ့ တိုင်းမှာတစ်ေကျာင်း၊ အရပ်သားဝန်ထမ်းေတွရှိတဲ့ ြမို့သစ်မှာတစ်ေကျာင်း။ အနားပတ်ဝန်းကျင် ရွာြကီးေတွြဖစ်တဲ့ ကမ်းေထာင်းြကီးတို့၊ တပ်ေတာင်တို့မှာလည်း အထက်တန်းေကျာင်းေတွရှိပါတယ်။ ဘယ်ေကျာင်းမှာပဲ တက်တက်၊ အဲဒါေန့ေကျာင်းလို့ ေခါ်တယ်။
ညဘက်ေရာက်ရင် စာကျက်ဝိုင်း လို့ေခါ်တဲ့ ညေကျာင်းေတွကိုပါ ဆက်တက်မှ စာရတာမရတာ အပထား၊ စာေမးပွဲဝင်ေြဖရဲတဲ့ သတ္တိရှိတာ။ ေခတ်ကိုက စာသင်ေပးရံုနဲ့ မြပီးေတာ့ဘူး။ စာပါဝိုင်းကျက်ေပးေနရတဲ့ေခတ် ြဖစ်သွားြပီ။ ေန့လည်ကဆရာေလးေတွကပဲ ညဘက်မှာဆက်သင်၊ စာကျက်ြဖစ်ေအာင် လိုက်ေစာင့်ေပးရြပန်တယ်။ အရင်နှစ်က ေအာင်ထားတဲ့ကေလးေတွက ဂိုက်ြပန်လုပ်တဲ့အခါလည်း လုပ်ြကတယ်။ စိန်ေပါေကျာင်းေခတ်တုန်းကလို ေကျာင်းအိပ်ေကျာင်းစားစံနစ်ြကီးကို အစိုးရက ဘယ်လိုပဲ ေဖျာက်ဖျက်ပစ်ေပမယ့် လိုအပ်ချက်အရ ေတာြကိုအံုြကားအထိ ဆက်ရှိေနေသးတယ်။ ပိုက်ဆံတတ်နိုင်မှ မတတ်နိုင်မှရယ်လည်း မဟုတ်ပါဘူး။
ဆန်ဆီဆား မိဘကတတ်နိုင်သေလာက်ေထာက်၊ မေထာက်နိုင်ေတာ့လည်း သည်လိုပဲ မျှတစားေသာက်သင်ြကားြကတယ်။ သူ့အတိုင်းအတာနဲ့ေတာ့ အေကာင်းဆံုးြဖစ်ေအာင် သင်ြကားကျက်မှတ်ေနြကေပမယ့် အမ်းြမို့ကထွက်တဲ့ ဆယ်တန်းေအာင်ချက်ဟာ ရန်ကုန်၊ မန္တေလးနဲ့ ယှဉ်စရာေတာ့ မဟုတ်ဘူး။
အမ်းမှာေတာင် အနည်းအကျဉ်း ေငွေြကးတတ်နိုင်သူေတွအတွက်ကျေတာ့ ကျူရှင်ေတွ၊ စာသင်ဝိုင်းေတွ သူ့ေြကးနဲ့သူ ရှိတယ်။ ြမို့ြကီးေတွနဲ့စာရင် မေြပာပေလာက်တဲ့ လခဆိုေပမယ့်လည်း ေတာသူေတာင်သားေတွအတွက်ေတာ့ ေတာ်ေတာ်ေလး အားခဲယူရတဲ့ ကျူရှင်ေကျာင်းကေလးေတွမှာ အဓိကအားြဖင့်ေတာ့ ကေလးေတွ ညဘက်ဆို စာမှန်မှန်ကျက်နိုင်တယ်။ အိမ်မှာဆို ညဘက်မီးက နှစ်နာရီပဲလာတာ။ သူ့တစ်ေယာက်တည်း မီးထွန်းေပးရတဲ့စားရိတ်ထက် ကျုရှင်စားရိတ်က ပိုသက်သာတယ်။ ဟိုမှာဆို သင်ြပေပးမယ့်သူလည်း ရှိတယ်။
ဒါေြကာင့် ေအာက်ေြခဆင်းရဲသားလူတန်းစားဆိုတာေတာင် ကျူရှင်နဲ့ေတာ့ ဘယ်သူမှ မကင်းဘူး။ မနှစ်တုန်းက ေဆးေကျာင်းတက်ဖို့ အလှူရှင်ရှာေပးလိုက်တဲ့ ကေလးေလးေတာင် ပိုက်ဆံမတတ်နိုင်ေသာ်ြငား ဆယ်တန်းမှာ ဝိုင်းကျူရှင်နဲ့ စာကျက်တယ်။ စာေတာ်တဲ့သူမို့ အလကားသင်ေပးသတဲ့။ ေကာင်းတာေပါ့။ ဂုဏ်ထူးေတွ အများြကီးနဲ့ေအာင်ေတာ့ ကိုယ့်ေကျာင်းလည်း ေြကာ်ြငာြပီးသားရ၊ ေကျာင်းမဖွင့်ခင် အလုပ်သင်ဂိုက်ကေလးလည်း တစ်ေယာက်ရတာေပါ့။
အမ်းမှာေနတိုင်း ေငွေြကးမတတ်နိုင်တဲ့သူချည့်ပဲေတာ့ မထင်ပါနဲ့။ ဆယ်ဘီးကားေတွ ေထာင်စားတဲ့သူေတွ၊ ဂဏန်းဒိုင်၊ ငါးဒိုင်ေတွလည်း အမ်းကပါပဲ။ သူေဌးေတွတက်တဲ့ နံမယ်ြကီးစာသင်ေကျာင်းေတွ အမ်းမှာေရာ၊ တပ်ေတာင်မှာပါ ရှိတယ်၊ ေကျာင်းသားတစ်ရာနှစ်ရာ ေနစရာေရာ၊ စားစရာပါ ေပးြပီး သင်နိုင်တယ်။ ေစာေစာကလူြကီးေြပာတဲ့ တစ်နှစ် သိန်းေလးဆယ်ဆိုတာ အဲ့လိုေကျာင်းမျိုးေြပာတာေနမှာ။ ဒါေတာင် အမ်းေလာက်အဆင့်ပဲ ရှိေသးတယ်ေနာ်။
ြပင်ဦးလွင်က နံမယ်ေကျာ်စာသင်ဝိုင်းြကီးေတွ မပါေသးဘူး။ စစ်ေတွမှာ စစ်ေတွေဈးရှိတယ်။ ေကျာက်ြဖူမှာ ေကျာက်ြဖူေဈးရှိတယ်။ ေကျာင်းသားရှိတဲ့ေနရာမှန်သမျှ ပညာေရးေဈးကွက်ဆိုတာ ခပ်ေသးေသးေတာ့ မမှတ်ေလနဲ့။ ဆရာဝန်ဘွဲ့ြကီးရြပီးေနတာေတာင် ေဆးကုမစားပဲ ဆယ်တန််းကိုးတန်းကေလးေတွအတွက် ေကျာင်းေထာင်ြပီးသင်စားေနတဲ့သူေတွဟာ နံမယ်ေကျာ်ဆရာဝန်ြကီးေတွထက် ဝင်ေငွေကာင်းသတဲ့။ ပညာေရးဆိုတာ အနာဂတ်အတွက် အရင်းအနှီးဆိုတဲ့သေဘာကို ေကျာင်းသားမိဘတိုင်း သေဘာေပါက်တယ်။ ကိုယ့်မိဘလည်း သည်လိုပဲ အားခဲြပီး သားသမီးေတွ ပညာေရး အားခဲလာခဲ့တာ။
ပညာေရးလို့ ေြပာလိုက်ရင် ကျူရှင်ဆိုတာြကီးကို ြပစ်ြပစ်နှစ်နှစ် မလိုတမာ ရှံုချေြပာဆိုေနတာ ငါ့စကားနွားရ ေြပာရာေတာ့ ေရာက်ပါတယ်။ တကယ်တမ်းကျေတာ့ ကျူရှင်ဆိုတာကလည်း လိုအပ်ချက်အရ ေပါ်လာတာ မဟုတ်လား။ ငယ်ငယ်ကတည်းက ကျူရှင်မတက်ချင်တဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ေတာင်မှ အိမ်မှာရှုပ်လို့ လူြကီးေတွက မျက်စိေနာက်သက်သာြပီးေရာ ကျူရှင်ပို့တဲ့အခါ ကိုယ်ကလည်း အိမ်မှာမေနရြပီးေရာ ကျူရှင်ေတွ တက်ခဲ့ဖူးပါတယ်။
ကျူရှင်မှာသင်တာနဲ့ ေကျာင်းမှာသင်တာ ဘာကွာသလဲဆိုေတာ့ ေကျာင်းသား ဆရာအချိုး က အဓိကကျပါတယ်။ ေကျာင်းမှာတုန်းက ကိုယ့်ကို ဂရုမစိုက်မိတဲ့ဆရာေတာင် ကျူရှင်မှာေတာ့ သတိထားမိလာပါတယ်။ သည်လိုေြပာတာ ဆရာက ေကျာင်းမှာ ဂရုမစိုက်ဘူး။ ကျူရှင်မှာပဲ ဂရုစိုက်တယ် မဆိုလိုပါဘူး။ ကျူရှင်မှာေတာ့ သူေရာကိုယ်ေရာ ပိုအကျွမ်းတဝင်ြဖစ်သွားတာေပါ့။
ေကျာင်းမှာလို တြခားအာရံုေတွ မများဘူး။ ဆရာတစ်ေယာက်အေနနဲ့ ေကျာင်းသားတစ်ဦးချင်းရဲ့ လိုအပ်ချက်ေတွကို ေကျာင်းမှာထက် ကျူရှင်မှာ ပိုသိြမင်လွယ်ပါတယ်။ ေကျာင်းဆရာတစ်ေယာက် ကျူရှင်ေပးတာဟာ အလုပ်ခွင်ြပင်ပဝန်ေဆာင်မှု (Extra Serrvice) ြဖစ်တဲ့အတွက် ဆရာဝန်ေတွ ေဆးခန်းထိုင်သလိုပဲ သေဘာထားလို့ ရပါတယ်။ သည်အေပါ်မှာ အေကာင်းအဆိုးကေတာ့ သက်ဆိုင်ရာဆရာတစ်ဦးချင်းစီနဲ့ပဲ သက်ဆိုင်မှာေပါ့။
ရှစ်တန်းေလာက်ကိုေရာက်တဲ့အခါမှာ ကိုယ့်အသက်အရွယ်နဲ့ဆိုရင် ေြကာက်စရာြကီးလို့ ဆိုရမယ့် ေရွးချယ်စရာ လမ်းခွဲေတွ ြကံုလာပါတယ်။ အရင်တုန်းကေတာ့ ဝိဇ္ဇာတွဲ၊ သိပ္ပံတွဲေတွကို ရှစ်တန်းေအာင်တာနဲ့ အမှတ်နဲ့ြဖတ်ြပီး ခွဲလိုက်တာကိုး။
ဒီအခါမှာ ပထဝီ၊ ေဘာဂ၊ သမိုင်း၊ ဓါတု၊ ရူပ၊ အစရှိတဲ့ အဆင့်ြမင့် ပညာရပ်ေတွကို နားလည်နိုင်ဖို့ ကျူရှင်ေကာင်းေကာင်း မရှိရင် မြဖစ်နိုင်ဘူးလို့ အလိုလိုကို သေဘာေပါက်ေနပါေတာ့တယ်။ ေကျာင်းကဆရာေတွ ေကာင်းေကာင်း မသင်လို့ေတာ့ ဘယ်ဟုတ်မလဲ။ ကျူရှင်မယူပဲ အဲသည်ဘာသာေတွကျက်ရတာ စိတ်လံုြခံုမှုကို မရှိလို့ ယူရတာ။
ကိုယ့်ေခတ်တုန်းက ဆယ်တန်းဆိုတာ သူသူကိုယ်ကိုယ် ဘယ်ေတာ့မှ တစ်ခါတည်းေအာင်တာ မဟုတ်ဘူးလို့ေတာင် ထင်ေနတယ်။ သည်လိုနဲ့ ကိုးတန်းဆယ်တန်းနှစ်ေတွမှာ မနက်အေစာြကီး အိပ်ယာထ၊ လွယ်အိပ်ထဲကထီးကေလး ကျစ်ကျစ်ပါေအာင်ဆုပ်၊ ဘတ်စကားေလးတိုးစီးြပီး ဟိုနားသည်နားက ကျူရှင်ေတွယူတတ်လာပါတယ်။ ေကာင်းတာ မေကာင်းတာေတာ့ ကိုယ့်ဘာသာလည်း မသိပါဘူး။ အိမ်ကေနြပီး အြပင်ေလာကထဲကို စထွက်ြဖစ်လာတာမို့ ေပျာ်ေတာ့ေပျာ်ပါတယ်။
ေကျာင်းမှာသင်တာနဲ့ ကျူရှင်မှာသင်တာ ဘယ်ဟာက ပိုေကာင်းသလဲလို့ေမးရင်ေတာ့ အတူတူပါပဲလို့ ေြဖရမယ်။ နှစ်ေနရာစလံုးမှာ ဆရာေတွက ေစတနာနဲ့သင်ြကပါတယ်။ ဒါေပမယ့် ေကျာင်းကဆရာေတွက ပိုက်ဆံမရပဲ အစိုးရလစာသက်သက်နဲ့ သင်ေနတာမို့ သူတို့ကို ပိုေကျးဇူးတင်ရမှာေပါ့။ ကျူရှင်တက်ရတာေပျာ်လွန်းလို့ ဆယ်တန်းနှစ်မှာ တသက်လံုး လှည့်မြကည့်ခဲ့တဲ့ ြမန်မာစာကိုေတာင် ဆရာြကီးဦးသိန်းနိုင်ဆီမှာ ငါးလြပတ်ကျူရှင်သွားတက်ပါတယ်။ ရယ်လိုက်ရတာဆိုတာ မေြပာပါနဲ့။
စာလည်းတတ်ပါတယ်။ မတူတာက သူက စာေမးပွဲေြဖဖို့ အဆင်သင့်ြဖစ်ေအာင် ေလ့ကျင့်ေပးတယ်။ တစ်ပတ်မှာ နှစ်ရက်စာသင်ြပီးရင် အိမ်စာအေနနဲ့ စာစီစာကံုးတစ်ပုဒ်ေပးလိုက်တယ်။ ဘယ်သူမှ မေရးဘူး။ ကိုယ်ကေတာ့ မပျက်မကွက်ေရးတယ်။ ဆရာမြကီးေတွက အမှားအမှန်စစ်ြပီး ေဝဖန်ချက်နဲ့ ြပန်ေပးတယ်။ သည်ကေန့ထိေရးေနတဲ့ ပလီစိေချာက်ချက်ေတွအားလံုး အဲဒီတုန်းကစိုက်ခဲ့တဲ့ အသီးအပွင့်ပဲ။ အဂင်္လိပ်စာသင်ခဲ့တာကလည်း သူများနဲ့ေတာ့မတူပါဘူး။ ကိုးတန်းနှစ်မှာ ကျူရှင်သင်တဲ့ဆရာြကီးဟာ ဟိုတုန်းေခတ်က ဆယ်တန်းပဲေအာင်သတဲ့။ အဂင်္လိပ်လိုေတာ့ မွှတ်ေနတာ။
သူက အိမ်စာေတွေပးလိုက်ရင် ကိုယ်က မြပီးြပိးေအာင် လုပ်သွားလိုက်။ သူ့ဘက်ကစမ်းြပီး တိုးေပးလိုက်၊ ကိုယ်ကလည်း မခံချင်စိတ်နဲ့ ြပီးေအာင်လုပ်သွားလိုက်နဲ့ဆိုေတာ့ သီတင်းကျွတ်ေကျာင်းမပိတ်ခင်မှာ ကိုးတန်းဖတ်စာအုပ်က ကုန်သွားတယ်။ သူကလည်း ဂရမ်မာေတွ ေကျေအာင် လှိမ့်လုပ်ခိုင်းရင်းက ဆယ်တန်းစာ ဆက်သင်မလားလို့ ေမးေတာ့ ကိုယ်ကလည်း ဘာလို့မသင်ရမှာလဲ သင်မယ်ဆို ကိုးတန်းမြပီးခင် ဆယ်တန်းစာပါကျွတ်ကုန်ေရာ။ သိတယ်မဟုတ်လား။ ြမန်မာသင်သင်တာဆိုေတာ့ ေရးတတ်ဖတ်တတ်ေတာ့ရတယ်။ ေြပာတတ်ဆိုတတ်ေတာ့ မရဲဘူး။
အမှားအမှန်ြခစ်၊ ကွက်လပ်ြဖည့်ကေတာ့ ချန်ပီယံေပါ့။ ဆယ်တန်းေရာက်ေတာ့ ဆရာက သင်ရိုးကုန် ေအာင်လက်မှတ်ေပးလိုက်လို့ ဆက်မသင်ေတာ့ေပမယ့် တစ်နှစ်လံုးလံုး အဂင်္လိပ်စာကျူရှင်မယူပဲ စာေမးပွဲခန်းထဲ ဝင်မထိုင်ရဲတာနဲ့ အနားနီးမှ တစ်လြပတ်ကျူရှင်တစ်ခု ေြပးတက်လိုက်ေသးတယ်။ ရယ်စရာေကာင်းပံုများ မေြပာပါနဲ့။ အဲဒီမှာသင်တာက ဘာစာကိုမှ နားလည်ေအာင် မဖတ်ခိုင်းဘူး။ သည်လိုစာလံုးတစ်လံုးေတွ့ြပီလား။ ဒါဆိုရင် ဒီအေြဖကိုထည့်လိုက်။ တတ်စရာလည်း မလိုဘူး။ ဖတ်စရာလည်း မလိုဘူး။
ေအာင်မှတ်ေတာ့ ရေစရမယ်။ (လိုက်လုပ်ြကည့်တယ်။ ဟုတ်သင့်သေလာက်ေတာ့ ဟုတ်သား။) ေနာက်ဆံုးေတာ့ ေတာသားပီပီ ဆယ်တန်းြပဋ္ဌာန်းစာအုပ် တစ်အုပ်လံုး အစအဆံုး ေအာ်ကျက်ပလိုက်တယ်။ ေအးေရာ။ အချိန်ဇယား ဆွဲထားြပီးသားေလ။ ဒီေန့ အဂင်္လိပ်စာကျက်ရမယ့်ေန့ဆို အဂင်္လိပ်စာသံေတွေတာ့ ထွက်ေနမှရမှာေပါ့။
ကိုယ့်အရှိန်ေလးနဲ့ ကိုယ်လိမ့်ေကာင်းေနတုန်း ြဗုန်းဆို အလန့်ထညက်ြဖစ်သွားခဲ့တာကေတာ့ သီတင်းကျွတ်ေကျာင်းပိတ်ရက်ကုန်လို့ ေကျာင်းေတွ ြပန်ဖွင့်တဲ့အခါမှာပါ။
လို့ အေမးခံရတဲ့အထိလည်း သေဘာမေပါက်ေသးပါဘူး။ အတန်းထဲမှာ ေကျာင်းသားတစ်ေယာက်မှလည်း မေတွ့ေတာ့ တစ်ေနရာရာမှာ ပွဲတစ်ခုခုလုပ်ေနတာ ကိုယ်မသိလိုက်ဘူးမှတ်လို့ လိုက်ရှာပါတယ်။ ေနာက်မှ သိတာ အဲဒါ ပရိုက်ဗိတ်စတာဒီ စြပီတဲ့။ ကိုယ့်ဘာသာ အိမ်မှာ စာကျက်ေချေတာ့တဲ့။ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၃၀ တုန်းက ရန်ကုန်ြမို့မှာ ကိုယ်တိုင်ြကံုခဲ့ရတဲ့အြဖစ်မျိုးဟာ သည်ကေန့ နယ်ေကျာင်းေတွမှာ အလားတူြဖစ်ပျက်ေနဆဲဆိုရင် သိပ်ေတာ့ အံ့ဩစရာ မေကာင်းပါဘူး။ ဘယ်သူမှ မလာတဲ့ေကျာင်းမှာ ကိုယ်တစ်ေယာက်တည်း ငုတ်တုတ်လာတက်စရာလား။ သူများေတွက ဘယ်ေရာက်ကုန်ပါလိမ့်လို့ စပ်စုေတာ့ တိုင်းရင်းသူကေလးမေလးေြပာတဲ့
ဆိုတဲ့ ခံစားချက်ကေလး ကိုယ်တိုင်ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ ေနွရာသီကတည်းကစတဲ့ ဝိုင်းကျူရှင်ေတွမှာ အရှိန်ရေနြပီတဲ့။ ခုမှေတာ့ ြဖတ်တက်လို့မရေတာ့ဘူး။ အိမ်ေတွလည်း ြပည့်ေနြပီ။ မြပည့်လည်း သူတို့ကျူရှင်လခက ကိုယ်တက်နိုင်ေလာက်တဲ့ ပမာဏလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ငယ်ေပါင်းသူငယ်ချင်းတစ်ေယာက်ကေတာ့ အဲသည်ေခတ်ကတည်းက နံမယ်ေကျာ်ေနတဲ့ ြပင်ဦးလွင်က ေကျာင်းအိပ်ေကျာင်းစားဝိုင်းကို ချီတက်သွားတဲ့အခါ ကိုယ့်စိတ်ထဲမလည်း ေစာေစာကေြပာသလိုပဲ ခံစားခဲ့ရတယ်။ တတ်နိုင်ပါဘူး။ ကိုယ်လည်းကိုယ်မှီတာနဲ့ ပညာေရး ေဝးသည်မရှိေအာင် ြကိုးစားရတာေပါ့။
ကိုယ့်ေခတ်တုန်းက ဘာလို့ ဆယ်တန်းကို အသည်းအသန်ြဖစ်ေနရသလဲဆိုေတာ့ ဆယ်တန်းေအာင်တဲ့အမှတ်နဲ့ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ တက္ကသိုလ်တက်ရတာဆိုတဲ့ စံနစ်ေြကာင့်ေလ။ လူငယ်တစ်ေယာက်ဟာ ဘဝမှာ ဆရာဝန်ြဖစ်သွားမှာလား။ အင်ဂျင်နီယာြဖစ်သွားမှာလား။ ေရှ့ေနြဖစ်သွားမှာလား။ အစရှိတာေတွကို ဆယ်တန်းက အမှတ်နဲ့ ဆံုးြဖတ်တယ်။
ဒီေတာ့ ေကျာင်းသားမိဘေတွရဲ့ ပညာေရးရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ဟာ ဆယ်တန််းမှာရှိေနတယ်။ သည်ကလွန်ရင် တက္ကသိုလ်ပညာေရးက သူ့ဘာသူ ဆက်ေလျှာက်သွားလိမ့်မယ်။ ကိုယ်က ဒီေနရာမှာ တည့်ေပးလိုက်ဖို့ပဲ လိုတယ် လို့ သေဘာေပါက်ြကတယ်။ (ပိုက်ဆံကေတာ့ ဘယ်ေကျာင်းတက်တက် လိုက်ရမှာချည့်ပဲ) ဒါေြကာင့် ဆယ်တန်းအတွက်ဆိုရင် မနှေြမာဘူး။ အကုန်သွန်ထုတ်ရ ထုတ်ရ။
ဒါေပမယ့် ဘယ်ေလာက်ေကာင်းတဲ့ေကျာင်းမှာပဲထားထား။ ကာယကံရှင်ကသာ အဓိကကျတာလည်း ကိုယ်ေတွ့ေတွ အများြကီးရှိပါတယ်။ ေကျာင်းေကာင်းေကာင်းထားေတာ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဖိအား Peer Pressure နဲ့ ကျွဲကူးေရပါပါသွားမှာေပါ့။ ဒါက မှားတယ်လို့ေတာ့ ေြပာလို့မရဘူး။ မှားေနတာက ပညာေရးလို့ ေြပာလိုက်ရင် သင်ရိုးေတွရယ်၊ အေြဖလွှာေတွရယ်၊ ရမှတ်ေတွရယ်ကိုပဲ အဓိကထားေနတာကေတာ့ ေတာ်ေတာ့ကိ်ု မဟုတ်ေသးဘူး။
ကေလးတစ်ေယာက် ြကီးြပင်းသွားရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ြကီးတစ်ခုဆိုတာကို ေမ့ေနြကတယ်။ အဲသည်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သူ့အတွက် အတုယူစရာေတွ ရှိမယ်။ အားကျစရာေတွ ရှိမယ်။ လိုက်နာမှတ်သားစရာေတွ ရှိမယ်။ ချစ်ခင်ရင်းနှီးသူေတွ၊ ယံုြကည်စိတ်ချရသူေတွ၊ ဘဝသင်ခန်းစာေတွ၊ ေရးမယ်ဆိုရင် အများြကီးပဲ။ စာသင်တာဟာ စာေမးပွဲေအာင်ဖို့ တစ်ခုတည်းေတာ့ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီအချက်ဟာ ေကျာင်းသားေရာ၊ မိဘေရာ၊ ဆရာေရာ သတိမထားမိြကဘူးထင်ပါရဲ့။
ဘယ်တက္ကသိုလ်ေနာက်ခံ ဝတ္ထုဇာတ်လမ်းကများ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းေတွကို ရှင်းလင်းဖွဲ့နွဲ့ေနတာ ြကားဖူးသလဲ။ ြမကျွန်းညိုညို ကွန်းခိုရာ တက္ကသိုလ်မှာေတာင် စာေပဂီတနဲ့သာ အနုပညာ အစစမှာလည်းစံုတဲ့။ စာအေြကာင်း တစ်လံုးမှ ထည့်မဆိုဘူး။ လူကေလးေတွ လုပ်ြကမှာေလ။ စာရွက်ကေလးေတွေပါ်မှာ နံမယ်တပ်ရံုသက်သက် မဟုတ်ဘူး။ တကယ်တမ်းေတာ့ ေကျာင်းဆိုတာ မိဘရင်ခွင်ကထွက်ရင် ေနွးေထွးစွာ သင်ြကားနားခိုစရာ ရင်ခွင်သစ်တစ်ခုပဲ ြဖစ်ရမယ် မဟုတ်ဘူးလား။
ပညာကို စာရွက်ေတွ မကွယ်ပါေစနဲ့ေလ။ စာပုေလွ ေမာင်းမှာပိုက်လို့ ေကျာင်းေတာ်ကိုတဲ့ လိုက်မယ်ြပင်ရင် ဘယ်စာကိုဘယ်နှစ်ဝါပဲ ေမာင်သင်သင် ေမွးေမေလးကိုေတာ့ သံချိုေနှာလို့ ေြပာြပတတ်ပါေစသား လို့ ဆုေတာင်းေပးလိုက်ပါတယ်။
သူေြပာတာက သူ့မှာ အရွယ်ေရာက်လာတဲ့ သမီးေလးတစ်ေယာက် ရှိပါတယ်တဲ့။ မူြကိုေရာက်ကတည်းက ေကျာင်းထားလာခဲ့တာ ခုေတာ့ ရှစ်တန်းေအာင်လာြပီတဲ့။ ကိုးတန်းဆယ်တန်း ဆက်ထားဖို့ကျမှ ဒုက္ခေတွေရာက်ရပါသတဲ့။ အစိုးရေကျာင်းေတွကလည်း စာေကာင်းေကာင်းမသင်။
အြပင် ပုဂ္ဂလိကေကျာင်းေတွကျြပန်ေတာ့ တစ်နှစ်ကို ေအာက်ထစ် သိန်းေလးငါးဆယ် ကုန်တာမို့ သူ့တစ်သက်လံုးရှာစာေဖွစာေတာင် အဲသေလာက်များများ မရှိတာေြကာင့် ေအာင်ချင်ေအာင် မေအာင်ချင်ေန။ ေတာေကျာင်းမှာပဲ ဒံုးေပကတ်သတ် ေပြပီးေနရပါတယ်တဲ့။ သမီးြဖစ်သူကေတာ့ သူ့ကိုယ်သူေြဖသိမ့်တာ
“အေဖချင်းမှ မတူတာ။”
လို့ဆိုေတာ့ ဖေအြကီးငုတ်တုတ်ေမ့သွားပံုရပါတယ်။ တကယ်ေတာ့ ခက်ေနတာက ေတာြကိုအံုြကားကေန ပညာေရးကိုအေလးထားေနတဲ့ သူတို့သားအဖရဲ့စိတ်ဓါတ်ေြကာင့်ပါ။ သူများေတွလို ေကျာင်းဆိုတာ တက်လို့ရသေလာက်တက်။ မတက်နိုင်ေတာ့တဲ့တစ်ေန့ ကိုယ့်ထမင်းကိုယ်ရှာစားဆိုရင် ဘာမှ စိတ်ပူစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ ဆက်တက်နိုင်တယ်ပဲ ထားပါဦးေလ။
တက္ကသိုလ်ပညာေရးကျရင် သည့်ထက်ရင်နာစရာေတွ ဆက်ြကံုလာရဦးမှာ လို့ေြပာရင် မညှာမတာ မစာမနာ ေြပာတယ်လို့ထင်မှာပဲ။ ပညာေရးဆိုတာ ဆင်းရဲသားေတွအတွက်ေတာ့ အလှမ်းနည်းနည်းေဝးေသးတယ်။ သူတို့အတွက် ပညာေရးပန်းတိုင်ဆိုတာကလည်း ရှိချင်မှ ရှိတယ် လို့ ြမင်လာပါတယ်။
သူေြပာတဲ့စကား ဟုတ်မဟုတ်ဆိုတာ ကိုယ့်ဘာသာ အရင်ဆံုး ြပန်ေတွးြကည့်ရေအာင်။ အမ်းမှာတုန်းက ကိုးတန်းဆယ်တန်းေကျာင်းသားေလးေတွ ဘယ်လို ပညာသင်ေနြကသလဲဆိုတာ ြပန်ေတွးမိပါတယ်။
အမ်းြမို့မှာ အထက်တန်းေကျာင်း နှစ်ေကျာင်းရှိတယ်။ စစ်တပ်ရှိတဲ့ တိုင်းမှာတစ်ေကျာင်း၊ အရပ်သားဝန်ထမ်းေတွရှိတဲ့ ြမို့သစ်မှာတစ်ေကျာင်း။ အနားပတ်ဝန်းကျင် ရွာြကီးေတွြဖစ်တဲ့ ကမ်းေထာင်းြကီးတို့၊ တပ်ေတာင်တို့မှာလည်း အထက်တန်းေကျာင်းေတွရှိပါတယ်။ ဘယ်ေကျာင်းမှာပဲ တက်တက်၊ အဲဒါေန့ေကျာင်းလို့ ေခါ်တယ်။
ညဘက်ေရာက်ရင် စာကျက်ဝိုင်း လို့ေခါ်တဲ့ ညေကျာင်းေတွကိုပါ ဆက်တက်မှ စာရတာမရတာ အပထား၊ စာေမးပွဲဝင်ေြဖရဲတဲ့ သတ္တိရှိတာ။ ေခတ်ကိုက စာသင်ေပးရံုနဲ့ မြပီးေတာ့ဘူး။ စာပါဝိုင်းကျက်ေပးေနရတဲ့ေခတ် ြဖစ်သွားြပီ။ ေန့လည်ကဆရာေလးေတွကပဲ ညဘက်မှာဆက်သင်၊ စာကျက်ြဖစ်ေအာင် လိုက်ေစာင့်ေပးရြပန်တယ်။ အရင်နှစ်က ေအာင်ထားတဲ့ကေလးေတွက ဂိုက်ြပန်လုပ်တဲ့အခါလည်း လုပ်ြကတယ်။ စိန်ေပါေကျာင်းေခတ်တုန်းကလို ေကျာင်းအိပ်ေကျာင်းစားစံနစ်ြကီးကို အစိုးရက ဘယ်လိုပဲ ေဖျာက်ဖျက်ပစ်ေပမယ့် လိုအပ်ချက်အရ ေတာြကိုအံုြကားအထိ ဆက်ရှိေနေသးတယ်။ ပိုက်ဆံတတ်နိုင်မှ မတတ်နိုင်မှရယ်လည်း မဟုတ်ပါဘူး။
ဆန်ဆီဆား မိဘကတတ်နိုင်သေလာက်ေထာက်၊ မေထာက်နိုင်ေတာ့လည်း သည်လိုပဲ မျှတစားေသာက်သင်ြကားြကတယ်။ သူ့အတိုင်းအတာနဲ့ေတာ့ အေကာင်းဆံုးြဖစ်ေအာင် သင်ြကားကျက်မှတ်ေနြကေပမယ့် အမ်းြမို့ကထွက်တဲ့ ဆယ်တန်းေအာင်ချက်ဟာ ရန်ကုန်၊ မန္တေလးနဲ့ ယှဉ်စရာေတာ့ မဟုတ်ဘူး။
အမ်းမှာေတာင် အနည်းအကျဉ်း ေငွေြကးတတ်နိုင်သူေတွအတွက်ကျေတာ့ ကျူရှင်ေတွ၊ စာသင်ဝိုင်းေတွ သူ့ေြကးနဲ့သူ ရှိတယ်။ ြမို့ြကီးေတွနဲ့စာရင် မေြပာပေလာက်တဲ့ လခဆိုေပမယ့်လည်း ေတာသူေတာင်သားေတွအတွက်ေတာ့ ေတာ်ေတာ်ေလး အားခဲယူရတဲ့ ကျူရှင်ေကျာင်းကေလးေတွမှာ အဓိကအားြဖင့်ေတာ့ ကေလးေတွ ညဘက်ဆို စာမှန်မှန်ကျက်နိုင်တယ်။ အိမ်မှာဆို ညဘက်မီးက နှစ်နာရီပဲလာတာ။ သူ့တစ်ေယာက်တည်း မီးထွန်းေပးရတဲ့စားရိတ်ထက် ကျုရှင်စားရိတ်က ပိုသက်သာတယ်။ ဟိုမှာဆို သင်ြပေပးမယ့်သူလည်း ရှိတယ်။
ဒါေြကာင့် ေအာက်ေြခဆင်းရဲသားလူတန်းစားဆိုတာေတာင် ကျူရှင်နဲ့ေတာ့ ဘယ်သူမှ မကင်းဘူး။ မနှစ်တုန်းက ေဆးေကျာင်းတက်ဖို့ အလှူရှင်ရှာေပးလိုက်တဲ့ ကေလးေလးေတာင် ပိုက်ဆံမတတ်နိုင်ေသာ်ြငား ဆယ်တန်းမှာ ဝိုင်းကျူရှင်နဲ့ စာကျက်တယ်။ စာေတာ်တဲ့သူမို့ အလကားသင်ေပးသတဲ့။ ေကာင်းတာေပါ့။ ဂုဏ်ထူးေတွ အများြကီးနဲ့ေအာင်ေတာ့ ကိုယ့်ေကျာင်းလည်း ေြကာ်ြငာြပီးသားရ၊ ေကျာင်းမဖွင့်ခင် အလုပ်သင်ဂိုက်ကေလးလည်း တစ်ေယာက်ရတာေပါ့။
အမ်းမှာေနတိုင်း ေငွေြကးမတတ်နိုင်တဲ့သူချည့်ပဲေတာ့ မထင်ပါနဲ့။ ဆယ်ဘီးကားေတွ ေထာင်စားတဲ့သူေတွ၊ ဂဏန်းဒိုင်၊ ငါးဒိုင်ေတွလည်း အမ်းကပါပဲ။ သူေဌးေတွတက်တဲ့ နံမယ်ြကီးစာသင်ေကျာင်းေတွ အမ်းမှာေရာ၊ တပ်ေတာင်မှာပါ ရှိတယ်၊ ေကျာင်းသားတစ်ရာနှစ်ရာ ေနစရာေရာ၊ စားစရာပါ ေပးြပီး သင်နိုင်တယ်။ ေစာေစာကလူြကီးေြပာတဲ့ တစ်နှစ် သိန်းေလးဆယ်ဆိုတာ အဲ့လိုေကျာင်းမျိုးေြပာတာေနမှာ။ ဒါေတာင် အမ်းေလာက်အဆင့်ပဲ ရှိေသးတယ်ေနာ်။
ြပင်ဦးလွင်က နံမယ်ေကျာ်စာသင်ဝိုင်းြကီးေတွ မပါေသးဘူး။ စစ်ေတွမှာ စစ်ေတွေဈးရှိတယ်။ ေကျာက်ြဖူမှာ ေကျာက်ြဖူေဈးရှိတယ်။ ေကျာင်းသားရှိတဲ့ေနရာမှန်သမျှ ပညာေရးေဈးကွက်ဆိုတာ ခပ်ေသးေသးေတာ့ မမှတ်ေလနဲ့။ ဆရာဝန်ဘွဲ့ြကီးရြပီးေနတာေတာင် ေဆးကုမစားပဲ ဆယ်တန််းကိုးတန်းကေလးေတွအတွက် ေကျာင်းေထာင်ြပီးသင်စားေနတဲ့သူေတွဟာ နံမယ်ေကျာ်ဆရာဝန်ြကီးေတွထက် ဝင်ေငွေကာင်းသတဲ့။ ပညာေရးဆိုတာ အနာဂတ်အတွက် အရင်းအနှီးဆိုတဲ့သေဘာကို ေကျာင်းသားမိဘတိုင်း သေဘာေပါက်တယ်။ ကိုယ့်မိဘလည်း သည်လိုပဲ အားခဲြပီး သားသမီးေတွ ပညာေရး အားခဲလာခဲ့တာ။
ပညာေရးလို့ ေြပာလိုက်ရင် ကျူရှင်ဆိုတာြကီးကို ြပစ်ြပစ်နှစ်နှစ် မလိုတမာ ရှံုချေြပာဆိုေနတာ ငါ့စကားနွားရ ေြပာရာေတာ့ ေရာက်ပါတယ်။ တကယ်တမ်းကျေတာ့ ကျူရှင်ဆိုတာကလည်း လိုအပ်ချက်အရ ေပါ်လာတာ မဟုတ်လား။ ငယ်ငယ်ကတည်းက ကျူရှင်မတက်ချင်တဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ေတာင်မှ အိမ်မှာရှုပ်လို့ လူြကီးေတွက မျက်စိေနာက်သက်သာြပီးေရာ ကျူရှင်ပို့တဲ့အခါ ကိုယ်ကလည်း အိမ်မှာမေနရြပီးေရာ ကျူရှင်ေတွ တက်ခဲ့ဖူးပါတယ်။
ကျူရှင်မှာသင်တာနဲ့ ေကျာင်းမှာသင်တာ ဘာကွာသလဲဆိုေတာ့ ေကျာင်းသား ဆရာအချိုး က အဓိကကျပါတယ်။ ေကျာင်းမှာတုန်းက ကိုယ့်ကို ဂရုမစိုက်မိတဲ့ဆရာေတာင် ကျူရှင်မှာေတာ့ သတိထားမိလာပါတယ်။ သည်လိုေြပာတာ ဆရာက ေကျာင်းမှာ ဂရုမစိုက်ဘူး။ ကျူရှင်မှာပဲ ဂရုစိုက်တယ် မဆိုလိုပါဘူး။ ကျူရှင်မှာေတာ့ သူေရာကိုယ်ေရာ ပိုအကျွမ်းတဝင်ြဖစ်သွားတာေပါ့။
ေကျာင်းမှာလို တြခားအာရံုေတွ မများဘူး။ ဆရာတစ်ေယာက်အေနနဲ့ ေကျာင်းသားတစ်ဦးချင်းရဲ့ လိုအပ်ချက်ေတွကို ေကျာင်းမှာထက် ကျူရှင်မှာ ပိုသိြမင်လွယ်ပါတယ်။ ေကျာင်းဆရာတစ်ေယာက် ကျူရှင်ေပးတာဟာ အလုပ်ခွင်ြပင်ပဝန်ေဆာင်မှု (Extra Serrvice) ြဖစ်တဲ့အတွက် ဆရာဝန်ေတွ ေဆးခန်းထိုင်သလိုပဲ သေဘာထားလို့ ရပါတယ်။ သည်အေပါ်မှာ အေကာင်းအဆိုးကေတာ့ သက်ဆိုင်ရာဆရာတစ်ဦးချင်းစီနဲ့ပဲ သက်ဆိုင်မှာေပါ့။
ရှစ်တန်းေလာက်ကိုေရာက်တဲ့အခါမှာ ကိုယ့်အသက်အရွယ်နဲ့ဆိုရင် ေြကာက်စရာြကီးလို့ ဆိုရမယ့် ေရွးချယ်စရာ လမ်းခွဲေတွ ြကံုလာပါတယ်။ အရင်တုန်းကေတာ့ ဝိဇ္ဇာတွဲ၊ သိပ္ပံတွဲေတွကို ရှစ်တန်းေအာင်တာနဲ့ အမှတ်နဲ့ြဖတ်ြပီး ခွဲလိုက်တာကိုး။
ဒီအခါမှာ ပထဝီ၊ ေဘာဂ၊ သမိုင်း၊ ဓါတု၊ ရူပ၊ အစရှိတဲ့ အဆင့်ြမင့် ပညာရပ်ေတွကို နားလည်နိုင်ဖို့ ကျူရှင်ေကာင်းေကာင်း မရှိရင် မြဖစ်နိုင်ဘူးလို့ အလိုလိုကို သေဘာေပါက်ေနပါေတာ့တယ်။ ေကျာင်းကဆရာေတွ ေကာင်းေကာင်း မသင်လို့ေတာ့ ဘယ်ဟုတ်မလဲ။ ကျူရှင်မယူပဲ အဲသည်ဘာသာေတွကျက်ရတာ စိတ်လံုြခံုမှုကို မရှိလို့ ယူရတာ။
ကိုယ့်ေခတ်တုန်းက ဆယ်တန်းဆိုတာ သူသူကိုယ်ကိုယ် ဘယ်ေတာ့မှ တစ်ခါတည်းေအာင်တာ မဟုတ်ဘူးလို့ေတာင် ထင်ေနတယ်။ သည်လိုနဲ့ ကိုးတန်းဆယ်တန်းနှစ်ေတွမှာ မနက်အေစာြကီး အိပ်ယာထ၊ လွယ်အိပ်ထဲကထီးကေလး ကျစ်ကျစ်ပါေအာင်ဆုပ်၊ ဘတ်စကားေလးတိုးစီးြပီး ဟိုနားသည်နားက ကျူရှင်ေတွယူတတ်လာပါတယ်။ ေကာင်းတာ မေကာင်းတာေတာ့ ကိုယ့်ဘာသာလည်း မသိပါဘူး။ အိမ်ကေနြပီး အြပင်ေလာကထဲကို စထွက်ြဖစ်လာတာမို့ ေပျာ်ေတာ့ေပျာ်ပါတယ်။
ေကျာင်းမှာသင်တာနဲ့ ကျူရှင်မှာသင်တာ ဘယ်ဟာက ပိုေကာင်းသလဲလို့ေမးရင်ေတာ့ အတူတူပါပဲလို့ ေြဖရမယ်။ နှစ်ေနရာစလံုးမှာ ဆရာေတွက ေစတနာနဲ့သင်ြကပါတယ်။ ဒါေပမယ့် ေကျာင်းကဆရာေတွက ပိုက်ဆံမရပဲ အစိုးရလစာသက်သက်နဲ့ သင်ေနတာမို့ သူတို့ကို ပိုေကျးဇူးတင်ရမှာေပါ့။ ကျူရှင်တက်ရတာေပျာ်လွန်းလို့ ဆယ်တန်းနှစ်မှာ တသက်လံုး လှည့်မြကည့်ခဲ့တဲ့ ြမန်မာစာကိုေတာင် ဆရာြကီးဦးသိန်းနိုင်ဆီမှာ ငါးလြပတ်ကျူရှင်သွားတက်ပါတယ်။ ရယ်လိုက်ရတာဆိုတာ မေြပာပါနဲ့။
စာလည်းတတ်ပါတယ်။ မတူတာက သူက စာေမးပွဲေြဖဖို့ အဆင်သင့်ြဖစ်ေအာင် ေလ့ကျင့်ေပးတယ်။ တစ်ပတ်မှာ နှစ်ရက်စာသင်ြပီးရင် အိမ်စာအေနနဲ့ စာစီစာကံုးတစ်ပုဒ်ေပးလိုက်တယ်။ ဘယ်သူမှ မေရးဘူး။ ကိုယ်ကေတာ့ မပျက်မကွက်ေရးတယ်။ ဆရာမြကီးေတွက အမှားအမှန်စစ်ြပီး ေဝဖန်ချက်နဲ့ ြပန်ေပးတယ်။ သည်ကေန့ထိေရးေနတဲ့ ပလီစိေချာက်ချက်ေတွအားလံုး အဲဒီတုန်းကစိုက်ခဲ့တဲ့ အသီးအပွင့်ပဲ။ အဂင်္လိပ်စာသင်ခဲ့တာကလည်း သူများနဲ့ေတာ့မတူပါဘူး။ ကိုးတန်းနှစ်မှာ ကျူရှင်သင်တဲ့ဆရာြကီးဟာ ဟိုတုန်းေခတ်က ဆယ်တန်းပဲေအာင်သတဲ့။ အဂင်္လိပ်လိုေတာ့ မွှတ်ေနတာ။
သူက အိမ်စာေတွေပးလိုက်ရင် ကိုယ်က မြပီးြပိးေအာင် လုပ်သွားလိုက်။ သူ့ဘက်ကစမ်းြပီး တိုးေပးလိုက်၊ ကိုယ်ကလည်း မခံချင်စိတ်နဲ့ ြပီးေအာင်လုပ်သွားလိုက်နဲ့ဆိုေတာ့ သီတင်းကျွတ်ေကျာင်းမပိတ်ခင်မှာ ကိုးတန်းဖတ်စာအုပ်က ကုန်သွားတယ်။ သူကလည်း ဂရမ်မာေတွ ေကျေအာင် လှိမ့်လုပ်ခိုင်းရင်းက ဆယ်တန်းစာ ဆက်သင်မလားလို့ ေမးေတာ့ ကိုယ်ကလည်း ဘာလို့မသင်ရမှာလဲ သင်မယ်ဆို ကိုးတန်းမြပီးခင် ဆယ်တန်းစာပါကျွတ်ကုန်ေရာ။ သိတယ်မဟုတ်လား။ ြမန်မာသင်သင်တာဆိုေတာ့ ေရးတတ်ဖတ်တတ်ေတာ့ရတယ်။ ေြပာတတ်ဆိုတတ်ေတာ့ မရဲဘူး။
အမှားအမှန်ြခစ်၊ ကွက်လပ်ြဖည့်ကေတာ့ ချန်ပီယံေပါ့။ ဆယ်တန်းေရာက်ေတာ့ ဆရာက သင်ရိုးကုန် ေအာင်လက်မှတ်ေပးလိုက်လို့ ဆက်မသင်ေတာ့ေပမယ့် တစ်နှစ်လံုးလံုး အဂင်္လိပ်စာကျူရှင်မယူပဲ စာေမးပွဲခန်းထဲ ဝင်မထိုင်ရဲတာနဲ့ အနားနီးမှ တစ်လြပတ်ကျူရှင်တစ်ခု ေြပးတက်လိုက်ေသးတယ်။ ရယ်စရာေကာင်းပံုများ မေြပာပါနဲ့။ အဲဒီမှာသင်တာက ဘာစာကိုမှ နားလည်ေအာင် မဖတ်ခိုင်းဘူး။ သည်လိုစာလံုးတစ်လံုးေတွ့ြပီလား။ ဒါဆိုရင် ဒီအေြဖကိုထည့်လိုက်။ တတ်စရာလည်း မလိုဘူး။ ဖတ်စရာလည်း မလိုဘူး။
ေအာင်မှတ်ေတာ့ ရေစရမယ်။ (လိုက်လုပ်ြကည့်တယ်။ ဟုတ်သင့်သေလာက်ေတာ့ ဟုတ်သား။) ေနာက်ဆံုးေတာ့ ေတာသားပီပီ ဆယ်တန်းြပဋ္ဌာန်းစာအုပ် တစ်အုပ်လံုး အစအဆံုး ေအာ်ကျက်ပလိုက်တယ်။ ေအးေရာ။ အချိန်ဇယား ဆွဲထားြပီးသားေလ။ ဒီေန့ အဂင်္လိပ်စာကျက်ရမယ့်ေန့ဆို အဂင်္လိပ်စာသံေတွေတာ့ ထွက်ေနမှရမှာေပါ့။
ကိုယ့်အရှိန်ေလးနဲ့ ကိုယ်လိမ့်ေကာင်းေနတုန်း ြဗုန်းဆို အလန့်ထညက်ြဖစ်သွားခဲ့တာကေတာ့ သီတင်းကျွတ်ေကျာင်းပိတ်ရက်ကုန်လို့ ေကျာင်းေတွ ြပန်ဖွင့်တဲ့အခါမှာပါ။
“နင်ေကျာင်းကို ဘာလာလုပ်တာတုန်း။”
လို့ အေမးခံရတဲ့အထိလည်း သေဘာမေပါက်ေသးပါဘူး။ အတန်းထဲမှာ ေကျာင်းသားတစ်ေယာက်မှလည်း မေတွ့ေတာ့ တစ်ေနရာရာမှာ ပွဲတစ်ခုခုလုပ်ေနတာ ကိုယ်မသိလိုက်ဘူးမှတ်လို့ လိုက်ရှာပါတယ်။ ေနာက်မှ သိတာ အဲဒါ ပရိုက်ဗိတ်စတာဒီ စြပီတဲ့။ ကိုယ့်ဘာသာ အိမ်မှာ စာကျက်ေချေတာ့တဲ့။ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၃၀ တုန်းက ရန်ကုန်ြမို့မှာ ကိုယ်တိုင်ြကံုခဲ့ရတဲ့အြဖစ်မျိုးဟာ သည်ကေန့ နယ်ေကျာင်းေတွမှာ အလားတူြဖစ်ပျက်ေနဆဲဆိုရင် သိပ်ေတာ့ အံ့ဩစရာ မေကာင်းပါဘူး။ ဘယ်သူမှ မလာတဲ့ေကျာင်းမှာ ကိုယ်တစ်ေယာက်တည်း ငုတ်တုတ်လာတက်စရာလား။ သူများေတွက ဘယ်ေရာက်ကုန်ပါလိမ့်လို့ စပ်စုေတာ့ တိုင်းရင်းသူကေလးမေလးေြပာတဲ့
“အေဖချင်းမှ မတူပဲကိုး”
ဆိုတဲ့ ခံစားချက်ကေလး ကိုယ်တိုင်ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ ေနွရာသီကတည်းကစတဲ့ ဝိုင်းကျူရှင်ေတွမှာ အရှိန်ရေနြပီတဲ့။ ခုမှေတာ့ ြဖတ်တက်လို့မရေတာ့ဘူး။ အိမ်ေတွလည်း ြပည့်ေနြပီ။ မြပည့်လည်း သူတို့ကျူရှင်လခက ကိုယ်တက်နိုင်ေလာက်တဲ့ ပမာဏလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ငယ်ေပါင်းသူငယ်ချင်းတစ်ေယာက်ကေတာ့ အဲသည်ေခတ်ကတည်းက နံမယ်ေကျာ်ေနတဲ့ ြပင်ဦးလွင်က ေကျာင်းအိပ်ေကျာင်းစားဝိုင်းကို ချီတက်သွားတဲ့အခါ ကိုယ့်စိတ်ထဲမလည်း ေစာေစာကေြပာသလိုပဲ ခံစားခဲ့ရတယ်။ တတ်နိုင်ပါဘူး။ ကိုယ်လည်းကိုယ်မှီတာနဲ့ ပညာေရး ေဝးသည်မရှိေအာင် ြကိုးစားရတာေပါ့။
ကိုယ့်ေခတ်တုန်းက ဘာလို့ ဆယ်တန်းကို အသည်းအသန်ြဖစ်ေနရသလဲဆိုေတာ့ ဆယ်တန်းေအာင်တဲ့အမှတ်နဲ့ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ တက္ကသိုလ်တက်ရတာဆိုတဲ့ စံနစ်ေြကာင့်ေလ။ လူငယ်တစ်ေယာက်ဟာ ဘဝမှာ ဆရာဝန်ြဖစ်သွားမှာလား။ အင်ဂျင်နီယာြဖစ်သွားမှာလား။ ေရှ့ေနြဖစ်သွားမှာလား။ အစရှိတာေတွကို ဆယ်တန်းက အမှတ်နဲ့ ဆံုးြဖတ်တယ်။
ဒီေတာ့ ေကျာင်းသားမိဘေတွရဲ့ ပညာေရးရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ဟာ ဆယ်တန််းမှာရှိေနတယ်။ သည်ကလွန်ရင် တက္ကသိုလ်ပညာေရးက သူ့ဘာသူ ဆက်ေလျှာက်သွားလိမ့်မယ်။ ကိုယ်က ဒီေနရာမှာ တည့်ေပးလိုက်ဖို့ပဲ လိုတယ် လို့ သေဘာေပါက်ြကတယ်။ (ပိုက်ဆံကေတာ့ ဘယ်ေကျာင်းတက်တက် လိုက်ရမှာချည့်ပဲ) ဒါေြကာင့် ဆယ်တန်းအတွက်ဆိုရင် မနှေြမာဘူး။ အကုန်သွန်ထုတ်ရ ထုတ်ရ။
ဒါေပမယ့် ဘယ်ေလာက်ေကာင်းတဲ့ေကျာင်းမှာပဲထားထား။ ကာယကံရှင်ကသာ အဓိကကျတာလည်း ကိုယ်ေတွ့ေတွ အများြကီးရှိပါတယ်။ ေကျာင်းေကာင်းေကာင်းထားေတာ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဖိအား Peer Pressure နဲ့ ကျွဲကူးေရပါပါသွားမှာေပါ့။ ဒါက မှားတယ်လို့ေတာ့ ေြပာလို့မရဘူး။ မှားေနတာက ပညာေရးလို့ ေြပာလိုက်ရင် သင်ရိုးေတွရယ်၊ အေြဖလွှာေတွရယ်၊ ရမှတ်ေတွရယ်ကိုပဲ အဓိကထားေနတာကေတာ့ ေတာ်ေတာ့ကိ်ု မဟုတ်ေသးဘူး။
ကေလးတစ်ေယာက် ြကီးြပင်းသွားရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ြကီးတစ်ခုဆိုတာကို ေမ့ေနြကတယ်။ အဲသည်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သူ့အတွက် အတုယူစရာေတွ ရှိမယ်။ အားကျစရာေတွ ရှိမယ်။ လိုက်နာမှတ်သားစရာေတွ ရှိမယ်။ ချစ်ခင်ရင်းနှီးသူေတွ၊ ယံုြကည်စိတ်ချရသူေတွ၊ ဘဝသင်ခန်းစာေတွ၊ ေရးမယ်ဆိုရင် အများြကီးပဲ။ စာသင်တာဟာ စာေမးပွဲေအာင်ဖို့ တစ်ခုတည်းေတာ့ မဟုတ်ဘူး။ အဲဒီအချက်ဟာ ေကျာင်းသားေရာ၊ မိဘေရာ၊ ဆရာေရာ သတိမထားမိြကဘူးထင်ပါရဲ့။
ဘယ်တက္ကသိုလ်ေနာက်ခံ ဝတ္ထုဇာတ်လမ်းကများ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းေတွကို ရှင်းလင်းဖွဲ့နွဲ့ေနတာ ြကားဖူးသလဲ။ ြမကျွန်းညိုညို ကွန်းခိုရာ တက္ကသိုလ်မှာေတာင် စာေပဂီတနဲ့သာ အနုပညာ အစစမှာလည်းစံုတဲ့။ စာအေြကာင်း တစ်လံုးမှ ထည့်မဆိုဘူး။ လူကေလးေတွ လုပ်ြကမှာေလ။ စာရွက်ကေလးေတွေပါ်မှာ နံမယ်တပ်ရံုသက်သက် မဟုတ်ဘူး။ တကယ်တမ်းေတာ့ ေကျာင်းဆိုတာ မိဘရင်ခွင်ကထွက်ရင် ေနွးေထွးစွာ သင်ြကားနားခိုစရာ ရင်ခွင်သစ်တစ်ခုပဲ ြဖစ်ရမယ် မဟုတ်ဘူးလား။
ပညာကို စာရွက်ေတွ မကွယ်ပါေစနဲ့ေလ။ စာပုေလွ ေမာင်းမှာပိုက်လို့ ေကျာင်းေတာ်ကိုတဲ့ လိုက်မယ်ြပင်ရင် ဘယ်စာကိုဘယ်နှစ်ဝါပဲ ေမာင်သင်သင် ေမွးေမေလးကိုေတာ့ သံချိုေနှာလို့ ေြပာြပတတ်ပါေစသား လို့ ဆုေတာင်းေပးလိုက်ပါတယ်။