ေလေပွေနှာက်ခိုက် စိုက်စိုက်ပါသွားတဲ့ သစ်ရွက်ေြကွဆိုတာ ေလဟုန်စီးလာတဲ့ ငှက်ကေလးေတွနဲ့ေတွ့ြပီး ေရာေယာင်ေပျာ်ပါးလို့ရလှ တခဏပါပဲ။ အချိန်တန်ေတာ့ ကိုယ့်ေနရာကိုယ် ြပန်လဲေလျာင်းရစမြမဲ မဟုတ်လား။ ဆရာခမ်းလိတ်ရဲ့ သီချင်းေတွနဲ့ချည့် လုပ်စားေနသလို ြဖစ်ေနမှာစိုးလို့ စာသားေလးေတာ့ ြပန်မတင်ေတာ့ပါဘူး။ လက်ရှိကိုယ့်အြဖစ်နဲ့ တိုက်ဆိုင်ေနလို့ ခံစားြကည့်တာပါ။ သူများရပ်ရွာမှာ နတ်မကလည်း ကျီးကေတာ့ ေမာခဲ့တာအမှန်။
ငှက်ကေလးေတွ ပျံတာ အားကျေသာ်ြငား က်ုယ့်ဘဝနဲ့ကိုယ် အိပ်မက်က နိုးထရြပန်သေပါ့ေလ။ အိမ်မှာကျန်ခဲ့တဲ့ ဖတ်သီဖတ်သီ လူနာကေလးေတွကို ေတွးမိေတာ့ အလည်မလွန်မိေသာ်ြငား “အားနာလိုက်တာ အချစ်ရယ်..” ဆို အတင်းတွန်းြပီး ြပန်ချင်စိတ်ေတွ ေပါက်လာပါြပီ။ ေြပာချင်တာေတွလည်း ေြပာြကပါေစကွယ်၊ လုပ်ချင်တာေတွလည်း လုပ်ြကပါေစကွယ်။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဘယ်သူမှလုပ်မယ့်သူမရှိတဲ့ အလုပ်ေတွပဲ ြပန်လုပ်ေနတာေကာင်းပါတယ်။ ေမာင်ပိုလည်း ေမာင်ပို့ေနရာမှာပဲ ေနပါ့မယ်။ ကျားြကီးေတွလည်း ေပျာ်ရာမှာသာ ေနေတာ်မူြကပါ။ ေမာင်ြကီးတို့ နွှဲေပျာ်ြကတဲ့ ပွဲေတာ်ညေတွဟာ ရင်ခုန်စရာလည်း ေကာင်းလှပါေပရဲ့။ ယစ်မူးစရာလည်း ေကာင်းလှပါေပရဲ့။ “သူ့ချည့်သာေလာ” ဆိုရင်ေတာ့ “ပိုက်ဆံနှင့်ပါဘုရား” လို့ ေြဖရလိမ့်မယ်။
ကပ်ေစးနည်းတဲ့သေဘာနဲ့ ေြပာတာမဟုတ်ပါဘူး။ ဘာေတွကို ဘယ်လိုပဲ ေပျာ်ချင်ေပျာ်ချင် ကျန်းမာေရးကေလး ေကာင်းမှ ေပျာ်လို့ရမှာေပါ့။ အဲဒီကျန်းမာေရးေလး ေကာင်းေနဖို့ကလည်း “ပိုက်ဆံနှင့်ပါဘုရား”ထဲမှာ ပါေနြပန်ေရာ။ အဲဒီကိုယ်နဲ့ဆိုင်တဲ့ ကျန်းမာေရးကိစ္စေတွမှာ “ဘရာသာေရ ေဇပါတယ်။ ေငွသာအရင် မစပါ” ဆိုတာမျိုး ြကားရြမင်ရတဲ့အခါ “ေတာ်ြပီ။ ေတာ်ြပီ။ နင်တို့မျက်နှာ ငါမြကည့်ချင်ေတာ့ဘူး။ ငါ့မျက်နှာလည်း ငါမြကည့်ချင်ေတာ့ဘူး” ဆို ဖီလင်ေတွ အကုန်ေအာက်ြပီး ေဂါက်ေတာက်ေတာက်ြဖစ်လာပါသဗျို။
တကယ်ေတာ့ ရန်ကုန်နဲ့ အိုးစားကွဲြပီး ဧည့်သွားဧည့်လာြဖစ်ေနခဲ့တာ ေြခာက်နှစ်ေြခာက်မိုးေလာက် ြကာခဲ့မှပဲ။ အဲဒီမတိုင်ခင်ကတည်းကလည်း မဟာ့မဟာ ေပါ်လီကလင်းနစ်ြကီးေတွနား ကားေလာက်ပဲ ြဖတ်ေမာင်းဖူးတာမို့ ထဲထဲဝင်ဝင် သိပ်မသိခဲ့ပါဘူး။ သူများေတွ ဂျာနယ်မှာေရးသေလာက်၊ ဖွသေလာက်ကေလးတင် အပ်ဒိတ်လုပ်လုပ်ေနရတာပါ။ ရန်ကုန်ြမို့ြကီးဟာ စကင်္ာပူကို ဘယ်ေသာအခါမှ မီေလမယ် မေြပာတတ်ေပမယ့် မဟာရန်ကုန်က စူပါကလင်းနစ်ြကီးေတွကေတာ့ အဲဒီအဆင့်အတန်းမီေနတာ အေတာ်ေတာင် ြကာခဲ့ြပီေမာင်။ စက်ပစ္စည်းကိရိယာ နဲ့ ပညာရှင်ကျွမ်းကျင်သူေတွပါမကျန် ဟိုကဒီလာကုရမလား။
ဒီကလူ ဟိုေခါ်သွားရမလား။ ဟိုကကုထံုးအတိုင်းလည်း ဒီကဆရာြကီးေတွက တတ်လွန်လွန်းလို့။ အစစ အရာရာ ဟိုမှာနဲ့ဒီမှာ ဘာဆိုဘာမှ မြခားသလိုပါပဲေနာ်။ သူ့ချည်းသာေလာ ဆိုရင်ေတာ့ ဆားနှင့်ပါဘုရား။ ဆားမှ ေတာ်ေတာ်ဆားတဲ့ဆား၊ ေသာက်ကျိုးနည်းဆား၊ ဝက်ဝက်ကွဲဆား၊ ေမွးေမေလ့ဆားေတွပါပဲ။ ေနာက်ဆံုးကျေတာ့ ေြခာက်တံုးမကျတာ ငါတစ်ေယာက်တည်းပါလားေနာ်။
ေတာကတက်လာတဲ့သူဆိုေတာ့ ေတာကျင့်ေတာြကံေတွက မေပျာက်ဖူး မဟုတ်လား။ ေဈးဝယ်မယ်ြကံတိုင်း ဂဏန်းေပါင်းစက်ြကီး နှိပ်ြပီး ေြမှာက်ေြမှာက်ေနသလိုပဲ။ ေဆးခန်းြပမယ်ြကံ၊ ေဆးဝယ်မယ်ြကံ၊ ေဆးရံုတက်မယ်ြကံလို့ ကုန်ကျစားရိတ်ေဘာက်ချာေတွ ြမင်ရတဲ့အခါ ကိုယ့်ဆီက အမ်းေဈးနဲ့ စားစားြကည့်မိပါတယ်။ မတန်မရာကွယ်။ ရာရာသသ။ နှိုင်းစရာရှားလို့။ ခက်တာက အကျင့်ပါေနလို့ “ဒါမျိုး ဟိုမှာဆိုရင်..” က ေဖျာက်လို့ကို မရဘူး။
ခုမှပဲ ငါ့မှာ ေတာ်ေတာ် မေကာင်းတဲ့ အကျင့်ြကီး စွဲေနပါေပါ့လား လို့ သတိထားမိတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာ ေဆးကုမှာ မကုဘူးေလ။ လူနာဘက်က ဘယ်ေလာက်ပွန်းသွားသလဲကို ကိုယ်နဲ့လည်း မဆိုင်ပဲနဲ့ လိုက်လိုက်တွက်ေနမိတယ်။ ဒါေတွ ဒါေတွ စစ်လိုက်ရင် ဒီေလာက်ကုန်သွားမှာေပါ့။ ဟိုဟာဒီဟာ ဝယ်ခိုင်းလိုက်ရင် ဒီေလာက်ေြမာက်သွားမှာေပါ့နဲ့။ ကိုယ့်အလုပ်လား အဲဒါ။ ြပီးကျ မေနနိုင်မထိုင်နိုင် လိုက်ြခိုးြခံေနမိြပန်ေရာ။ ကိုယ့်အရပ် ကိုယ့်ဇာတ်နဲ့ နင့်ဘာနင် ပစ္ဆန္တရာဇ်မှာ ဝါသနာပါလို့ အမ်းစိန်ြကီးပဲ လုပ်ေနေန၊ ေရာမ ေရာက်ရင်ေတာ့ ေရာမထံုး၊ ေရာမမူ၊ ေရာမေဈး ဆိုလည်း နားလည်နိုင်ပါတယ်။ ဒါေပမယ့် အမ်းကလူနာေတွကို “ဒါ ဒီမှာ ခွဲလို့မရဘူး။ ရန်ကုန်သွားခွဲေချ” လို့ လွယ်လွယ်ေလး လွှဲစာေရးေရးေပးတဲ့အလုပ်ဟာ ဘယ်ေလာက်ငရဲြကီးသလဲဆိုတာ ခုမှ ကိုယ်ေတွ့နားလည်မိပါေတာ့တယ်။ ရန်ကုန်ကို အချိန်မီ လွှဲလိုက်လို့ မေသပဲ၊ ဒုက္ခိတမြဖစ်ပဲ ြပန်လာတဲ့သူေတွ အများြကီးပါ။ ဒါေပမယ့် ကိုယ်က မနိုင်လို့ လွှဲေပးပါလျက်နဲ့ ေပကပ်ြပီး မသွားပဲေနတဲ့လူနာေတွကို နင်ပဲငဆ ေြပာဆိုခဲ့မိတာ ေနာင်တရလို့ မဆံုးပါဘူး။
တခါက ေဆးရံုကို လည်ပင်းမှာ ကင်ဆာနာေဟာက်ပက်ြကီးနဲ့ အမယ်ြကီးတစ်ေယာက် လာြပပါတယ်။ “ေမ့ေဆးဆရာဝန်လည်း မရှိဘူး။ ဒီမှာခွဲဖို့မြဖစ်နိုင်ဘူး။ အနီးဆံုး မေကွး၊ မင်းဘူး၊ ဒါမှမဟုတ် စစ်ေတွ၊ ရန်ကုန်၊ အဆင်ေြပရာမှာ သွားခွဲပါ။” လို့ ေသေသချာချာ လွှဲေပးေပမယ့် မသွားပဲ ေပကပ်ေနြပီး ေန့တိုင်း လာလာြပေနပါတယ်။ ကိုယ်လုပ်ေပးလို့ရတာလည်း ဘာမှ မရှိေတာ့ စိတ်ကတိုလာပါတယ်။ ဘယ်လူနာကိုပဲ ြဖစ်ြဖစ် “နင်တို့ ဘာလို့ ဒီေလာက် ေနာက်ကျမှ လာရသလဲ။ ဘာြဖစ်လို့ လွှတ်တဲ့ဆီ မသွားသလဲ” ဆိုရင် “ပိုက်သာမဟိလို့“ ဆိုတာက လူတိုင်းေြပာေနကျ လက်သံုးစကားပါ။ ကိုယ်မြကားချင်ဆံုးစကားလည်း မှန်တာေပါ့။ ေန့တိုင်း မြကားရပဲမေနတဲ့ စကားလည်း ြဖစ်တယ်။ စိတ်တိုမိလို့ ပိုက်ဆံကေလး သံုးေသာင်း ထုတ်ေပးြပီး “အဘ၊ အေမြကီးကို ေရာက်ေအာင်ပို့၊ မပို့လို့ ဒီေရာဂါနဲ့ အေမြကီးေသရင် အဘတာဝန်” လို့ ေြပာမိပါတယ်။ ေရးေနရင်းကို ရှက်မိပါရဲ့။
အဲဒီသံုးေသာင်းဟာ ရန်ကုန်မှာ ဘာလုပ်လို့ရသလဲ မစဉ်းမစား၊ အဘိုးြကီးအဘွားြကီးခမျာ ေနာက်ထပ်လည်း လာမြပရဲ၊ ဟိုဘက်လည်း ဆက်မသွားနိုင်နဲ့။ အလိုေလးေလး၊ ကိုယ်ြပုမိတဲ့ အကုသိုလ်ဟာ အဲသေလာက်ြကီးမှန်း အစက မသိပါဘူး။ ရန်ကုန်က ေဆးကုစားရိတ်ေတွဟာေလ အမ်းကလူနာေတွ မေြပာပါနဲ့။ ခွဲစိတ်ကုဆရာဝန်ပါဆိုတဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင် ေနထိုင်မေကာင်းြဖစ်ရင်ေတာင် အေမကယ်ပါ၊ ေယာက္ခမ ကူပါ မလုပ်ပဲ ကိုယ့်စားရိတ်နဲ့ကိုယ် မကုနိုင်ေလာက်ဘူးဗျ။ ေခတ်နဲ့ ဘယ်ေလာက်များ မျက်ေြခြပတ်သွားမိပါလိမ့်ေနာ်။ ပထမဆံုး ြပင်ပလူနာြပတဲ့ေန့မှာတင် စမ်းသပ်စစ်ေဆးစားရိတ်ဟာ ေသာင်းအိပ်နဲ့လာရင် အိမ်ြပန်ယူပါေချဦးပဲ။ ေဆးဖိုးက သပ်သပ်။ ဘယ်မှာ ဘာေတွ စစ်ြပီးခဲ့ြပီးခဲ့။ လျှာမရှည်နဲ့။ တစ်ကမစပဲ တစ်ရာမေရာက်ဘူး။ ေဆးရံုတက်ရမယ်ဆိုရင်၊ ခွဲစိတ်ကုသဖို့လိုမယ်ဆိုရင်.. ဘုရား။ ဘုရား။ ငါက ဦးေနဝင်း လဲေပးတဲ့ တစ်ေဒါ်လာ ဆယ့်ေြခာက်ကျပ်ေခတ်မှာ ကျန်ေနခဲ့ပါေပါ့။
ဆိုက်ကားဘီးဖာတဲ့ေဈးနဲ့ ပါဂျဲရိုးဘီးေရေဆးတဲ့ေဈးဟာ ယှဉ်စရာမှ မဟုတ်တာ။ လူချင်းအတူတူ၊ အသက်တစ်ေချာင်းချင်း အတူတူေပမယ့်၊ အသက်ရှူချင်းမှ မတူတာ၊ ေဆးကုသစားရိတ်ချင်း ဘယ်တူမလဲ။ ဘုရားလက်ထက်တုန်းကေတာင် ဗိုက်ဝတာချင်း အတူတူ အဖိုးတစ်သိန်းထိုက်တဲ့ ဂဏှာနို့ဆွမ်းတို့ ဘာတို့ ရှိခဲ့သားပဲ။
လူဆိုတာ ကိုယ်နဲ့ တန်ရာတန်ရာ ေနရာကို သိရင်ြပီးတာပဲ ဟုတ်ဘူးလား။ လက်ခံပါရဲ့ဗျာ။ သို့ေသာ်ြငား လူနာြကည့်တဲ့အခါ ကိုယ့်ရဲ့ ချိုသာေပျာ့ေြပာင်းမှု မီတာကို လူနာလက်ထဲက ပိုက်ဆံအိပ်နဲ့ချိန်ြပီး အတိုးအေလျာ့ေတာ့ြဖင့် မလုပ်ချင်ပါဘူး။ ပိုက်ဆံမရှိတဲ့လူနာမို့လို့ နင်ပဲငဆေြပာမိတယ်ဆိုရင် သူတို့ခမျာလည်း ေတာ်ေတာ် အသည်းနာရှာမှာပဲ။ ဝိသာခါတို့ အနာတပိဏ်တို့၊ သုဇာတာတို့အတွက်ေတာ့ အေရးမြကီးပါဘူး။ သူတို့ နာနိုးဖျားနိုးေစာင့်လို့ ကုေရးလည်း မြပင်ချင်ပါဘူး။ မရှိဆင်းရဲသားများ ေသေရးရှင်ေရးကိုြဖင့် ေမခလာလည်း လာမကယ်နိုင်၊ ဗဟုသုန္ဒရီလည်း မျက်နှာလွှဲေန၊ ဒီလိုပဲ ြကည့်ေနြကေတာ့မှာလားဗျို့။ ထိုင်းမှာေတာ့ ဘတ်သံုးဆယ်ေဆးေပးခန်းဆိုတာ အယုတ် အလတ် အြမတ်မေရွး ဘတ်သံုးဆယ်ထည့်ဝင်လို့ ေဆးကုသမှုခံနိုင်ပါသတဲ့။ တကာေတာ်ေရေြမ့ရှင် မင်းတရားြကီးများဟာ အလှူေရစက် လက်နဲ့မကွာ သဒ္ဒါတရားထက်သန်ြကတာ မှန်ပါရဲ့။
တံတားေဆာက်၊ ေညာင်ေထာက်၊ ေရစစ်လှူ၊ လျက်ဆားကပ် ဒါနေလးများအြပင် ဇီဝိတဒါန ေဆးစားရိတ် အလှူကေလးများ စိတ်ဝင်စားမလားလို့ စကားေခါ်ြကည့်ချင်ပါတယ်။ အသက်ရှည်ရာ အနာမဲ့ေရး ရန်ေဘးကင်းေြကာင်း ေကာင်းမှုမဂင်္လာ ြဖစ်ေစတယ် ဆိုပဲ။ အေနာတတ္ထေရအိုင်ဆိုတာ ဆင်လိုသတ္တဝါြကီးေတွမှ ေသာက်ချိုးသံုးစွဲ ေအးချမ်းရတာမဟုတ်ပါဘူးတဲ့။ ပျားလိုသတ္တဝါကေလးေတွလည်း သူ့အထွာနဲ့သူ ဝလင်ေအာင် သံုးစွဲနိုင်ပါသတဲ့။ ြပည်သူ့ကျန်းမာေရးေစာင့်ေရှာက်မှုဆိုတာြကီးလည်း အလားတူဆို ဘယ်ေလာက် ေကာင်းလိုက်မလဲေနာ်။
ဒါေပမယ့်လည်း အထက်မှာက ဆင်သတ်ြပီး အရပ်ေဝေနရတာ ြကာလှပါေပါ့။ သမင်ေမွးရင်း ကျားေတွစားခဲ့ြကတာလည်း ရိုးလှပါေပါ့။ ဘယ်ေရာက်လို့ ဘယ်ေပျာက်ကုန်တာတုန်းဆိုတာ မသိလို့ေမးတာလည်း မဟုတ်၊ သိလျက်နဲ့ေမးတာလည်း မဟုတ်ရေပါင်။ ဆရာဝန်တိုင်း ဆရာဝန်တိုင်းဟာ ြဖူစင်ေစတနာ အြကင်နာစိတ်ထားနဲ့ချည့်ပါပဲ။ ဒါေပသိ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ခွင့်လွှတ်ေတွးကေလး လှည့်ပတ်ေတွးေနတတ်ြကတာချည့်ပဲ။ ပန်းပန်လျက်ပါထဲက မေဗဒါစကားကို ငှားြပီး ေြပာရရင် “လူဆိုတာ ကိုယ့်ဖို့ကျေတာ့ တစ်ကွက်ချန်ြပီး ေတွးစြမဲပါေလ” (ကိုယ်လည်းပါတယ်ဗျာ။ အဲဒီအထဲမှာ) ကိုယ်လုပ်တဲ့အလုပ်ဆို ဂေလာက်ေတာ့ ရှိမှာေပါ့။ ဒီလိုမှ မလုပ်ရင် ဘယ်ြဖစ်မလဲနဲ့ ဆင်ေြခတစ်ေထာင်ဗျ။ ဥပမာတစ်ခုေြပာြပမယ်ဗျာ။ အရမ်းဆင်းရဲတဲ့တိုင်းြပည်က အရမ်းချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံေခါင်းေဆာင်ထွက်လာလို့ရှိရင် အင်မတန် ရှက်စရာေကာင်းပါသတဲ့။ (မူဂါဘီြကီးကိုေြပာတာေနာ်။
တြခားေလျှာက်မေတွးနဲ့။ သားသားပါဘူး) အလားတူေပါ့ဗျာ။ အရမ်းဆင်းရဲတဲ့ အရပ်မှာ လုပ်ေနတဲ့ဆရာဝန်တစ်ေယာက်က လင်ခရုဆာြကီး ဝယ်စီးေနတယ်ဆိုရင် ထီေပါက်လို့ေနမှာလို့ ဘယ်သူမှ မေတွးဘူး။ အမ်းမှာေတွ့ရတဲ့ လူနာမျိုးေတွေနတဲ့တိုင်းြပည်မှာ အဲလိုေဆးခန်းြကီးေတွရှိေနတာကေရာ ရှက်စရာ မေကာင်းလို့လား။ အီသီယိုးပီးယားလာြပီး ဘယ်သူ့မှမေကျွးပဲ ဒန်ေပါက်ထိုင်စားြပေနသလိုေပါ့။ ကျွန်ေတာ်တို့ဆရာေတွ နိုင်ငံတကာအဆင့်ကိုမီတာ ဘယ်တုန်းကမှ သံသယမရှိပါဘူး။ ဒါေပမယ့် ကျွန်ေတာ်တို့တိုင်းြပည်က ကျွန်ေတာ်တို့ဆရာေတွအဆင့်ကို လိုက်မမီေသးဘူးဗျာ။ အနားေတာင် မသီဝံ့ဘူး။ ဒါထက် စကားမစပ်၊ ဒီစာကို အမ်းကလူေတွ ဖတ်မိရင်ေတာ့ “တို့ဆရာကလည်း ငရို့ကို နှိမ်လိုက်တာေအ” လို့မှတ်ေနဦးမယ်။ အဲဒီအစားထဲ ကျွန်ေတာ်လည်း ပါတယ်ဗျ။ ကျွန်ေတာ့်ေဆွမျိုးေတွလည်းပါတယ်။ ြမန်မာလူမျိုး အများစုက အဲဒီအဆင့်အတန်းလို့ ေြပာချင်တာပဲ။ တတ်နိုင်သူေတွကလည်း ြမန်မာေတာ့ ြမန်မာေပါ့ဗျာ။ ဒါေပမယ့် ြမန်မာေပါ့။ သေဘာေပါက်။
နဂိုတုန်းကေတာ့ ေပါ်လစီဇာတ်ကားေတွဆို ဘယ်တုန်းကမှ မြကိုက်ခဲ့တာ ဘုရားစူးရေစ့။ ေတာရွာမှာ ေဆးကုေပးတဲ့ ေစတနာဆရာဝန်ကေလးဆိုတာ ကျွန်ေတာ့်အတွက် ဟာသပဲ။ တို့မယံုဘူး။ ကိုယ်မသွားနိုင်တိုင်း ကေလးေတွကို နားလှည့်ပါးရိုက် ညာညာြပီးလွှတ်ေနတာ လို့ ြမင်တယ်။ အခုလည်း အဲလိုပဲ ြမင်ပါတယ်။
ဒါေပမယ့် တိရစ္ဆာန်များ ေတာကိုြပန်ေရာက်သွားရင် အရိုင်းစိတ်ဝင်သလို ဝင်သွားြပီလား မေြပာတတ်ပါဘူး။ ရန်ကုန်ြပန်ေရာက်သွားမှာ၊ အဲဒီေဆးရံုြကီးေတွမှာ အလုပ်လုပ်ရမှာကို ေြကာက်သွားြပီ။ (ေြကာက်မေနနဲ့။ ဒီပံုစံနဲ့ တစ်သက်လံုးလည်း လုပ်ရလိမ့်မယ် မထင်ပါဘူး။)
ကိုယ်မတတ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စေတွမှာလည်း အလကားေန ေဝဖန် ေလကန်လုပ်မေနချင်ေတာ့ဘူး။ (ြဖစ်လာမှာလည်း ဟုတ်ပဲနဲ့) ကိုယ်နဲ့တန်ရာတန်ရာမှာ ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ် လုပ်ေနတာသာ အေကာင်းဆံုးပဲ။ အရူးလည်းစိတ်ချမ်းသာ ကမ္ဘာြကီးလည်း ေအးချမ်းပါေစေတာ့။
“ဒီတခါလာရင် မြပန်ဘူးအတည် … ေရွှြမိုင်မှာပင် ေနေတာ့မည်” ဆိုပါေတာ့။
ငှက်ကေလးေတွ ပျံတာ အားကျေသာ်ြငား က်ုယ့်ဘဝနဲ့ကိုယ် အိပ်မက်က နိုးထရြပန်သေပါ့ေလ။ အိမ်မှာကျန်ခဲ့တဲ့ ဖတ်သီဖတ်သီ လူနာကေလးေတွကို ေတွးမိေတာ့ အလည်မလွန်မိေသာ်ြငား “အားနာလိုက်တာ အချစ်ရယ်..” ဆို အတင်းတွန်းြပီး ြပန်ချင်စိတ်ေတွ ေပါက်လာပါြပီ။ ေြပာချင်တာေတွလည်း ေြပာြကပါေစကွယ်၊ လုပ်ချင်တာေတွလည်း လုပ်ြကပါေစကွယ်။ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဘယ်သူမှလုပ်မယ့်သူမရှိတဲ့ အလုပ်ေတွပဲ ြပန်လုပ်ေနတာေကာင်းပါတယ်။ ေမာင်ပိုလည်း ေမာင်ပို့ေနရာမှာပဲ ေနပါ့မယ်။ ကျားြကီးေတွလည်း ေပျာ်ရာမှာသာ ေနေတာ်မူြကပါ။ ေမာင်ြကီးတို့ နွှဲေပျာ်ြကတဲ့ ပွဲေတာ်ညေတွဟာ ရင်ခုန်စရာလည်း ေကာင်းလှပါေပရဲ့။ ယစ်မူးစရာလည်း ေကာင်းလှပါေပရဲ့။ “သူ့ချည့်သာေလာ” ဆိုရင်ေတာ့ “ပိုက်ဆံနှင့်ပါဘုရား” လို့ ေြဖရလိမ့်မယ်။
ကပ်ေစးနည်းတဲ့သေဘာနဲ့ ေြပာတာမဟုတ်ပါဘူး။ ဘာေတွကို ဘယ်လိုပဲ ေပျာ်ချင်ေပျာ်ချင် ကျန်းမာေရးကေလး ေကာင်းမှ ေပျာ်လို့ရမှာေပါ့။ အဲဒီကျန်းမာေရးေလး ေကာင်းေနဖို့ကလည်း “ပိုက်ဆံနှင့်ပါဘုရား”ထဲမှာ ပါေနြပန်ေရာ။ အဲဒီကိုယ်နဲ့ဆိုင်တဲ့ ကျန်းမာေရးကိစ္စေတွမှာ “ဘရာသာေရ ေဇပါတယ်။ ေငွသာအရင် မစပါ” ဆိုတာမျိုး ြကားရြမင်ရတဲ့အခါ “ေတာ်ြပီ။ ေတာ်ြပီ။ နင်တို့မျက်နှာ ငါမြကည့်ချင်ေတာ့ဘူး။ ငါ့မျက်နှာလည်း ငါမြကည့်ချင်ေတာ့ဘူး” ဆို ဖီလင်ေတွ အကုန်ေအာက်ြပီး ေဂါက်ေတာက်ေတာက်ြဖစ်လာပါသဗျို။
တကယ်ေတာ့ ရန်ကုန်နဲ့ အိုးစားကွဲြပီး ဧည့်သွားဧည့်လာြဖစ်ေနခဲ့တာ ေြခာက်နှစ်ေြခာက်မိုးေလာက် ြကာခဲ့မှပဲ။ အဲဒီမတိုင်ခင်ကတည်းကလည်း မဟာ့မဟာ ေပါ်လီကလင်းနစ်ြကီးေတွနား ကားေလာက်ပဲ ြဖတ်ေမာင်းဖူးတာမို့ ထဲထဲဝင်ဝင် သိပ်မသိခဲ့ပါဘူး။ သူများေတွ ဂျာနယ်မှာေရးသေလာက်၊ ဖွသေလာက်ကေလးတင် အပ်ဒိတ်လုပ်လုပ်ေနရတာပါ။ ရန်ကုန်ြမို့ြကီးဟာ စကင်္ာပူကို ဘယ်ေသာအခါမှ မီေလမယ် မေြပာတတ်ေပမယ့် မဟာရန်ကုန်က စူပါကလင်းနစ်ြကီးေတွကေတာ့ အဲဒီအဆင့်အတန်းမီေနတာ အေတာ်ေတာင် ြကာခဲ့ြပီေမာင်။ စက်ပစ္စည်းကိရိယာ နဲ့ ပညာရှင်ကျွမ်းကျင်သူေတွပါမကျန် ဟိုကဒီလာကုရမလား။
ဒီကလူ ဟိုေခါ်သွားရမလား။ ဟိုကကုထံုးအတိုင်းလည်း ဒီကဆရာြကီးေတွက တတ်လွန်လွန်းလို့။ အစစ အရာရာ ဟိုမှာနဲ့ဒီမှာ ဘာဆိုဘာမှ မြခားသလိုပါပဲေနာ်။ သူ့ချည်းသာေလာ ဆိုရင်ေတာ့ ဆားနှင့်ပါဘုရား။ ဆားမှ ေတာ်ေတာ်ဆားတဲ့ဆား၊ ေသာက်ကျိုးနည်းဆား၊ ဝက်ဝက်ကွဲဆား၊ ေမွးေမေလ့ဆားေတွပါပဲ။ ေနာက်ဆံုးကျေတာ့ ေြခာက်တံုးမကျတာ ငါတစ်ေယာက်တည်းပါလားေနာ်။
ေတာကတက်လာတဲ့သူဆိုေတာ့ ေတာကျင့်ေတာြကံေတွက မေပျာက်ဖူး မဟုတ်လား။ ေဈးဝယ်မယ်ြကံတိုင်း ဂဏန်းေပါင်းစက်ြကီး နှိပ်ြပီး ေြမှာက်ေြမှာက်ေနသလိုပဲ။ ေဆးခန်းြပမယ်ြကံ၊ ေဆးဝယ်မယ်ြကံ၊ ေဆးရံုတက်မယ်ြကံလို့ ကုန်ကျစားရိတ်ေဘာက်ချာေတွ ြမင်ရတဲ့အခါ ကိုယ့်ဆီက အမ်းေဈးနဲ့ စားစားြကည့်မိပါတယ်။ မတန်မရာကွယ်။ ရာရာသသ။ နှိုင်းစရာရှားလို့။ ခက်တာက အကျင့်ပါေနလို့ “ဒါမျိုး ဟိုမှာဆိုရင်..” က ေဖျာက်လို့ကို မရဘူး။
ခုမှပဲ ငါ့မှာ ေတာ်ေတာ် မေကာင်းတဲ့ အကျင့်ြကီး စွဲေနပါေပါ့လား လို့ သတိထားမိတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာ ေဆးကုမှာ မကုဘူးေလ။ လူနာဘက်က ဘယ်ေလာက်ပွန်းသွားသလဲကို ကိုယ်နဲ့လည်း မဆိုင်ပဲနဲ့ လိုက်လိုက်တွက်ေနမိတယ်။ ဒါေတွ ဒါေတွ စစ်လိုက်ရင် ဒီေလာက်ကုန်သွားမှာေပါ့။ ဟိုဟာဒီဟာ ဝယ်ခိုင်းလိုက်ရင် ဒီေလာက်ေြမာက်သွားမှာေပါ့နဲ့။ ကိုယ့်အလုပ်လား အဲဒါ။ ြပီးကျ မေနနိုင်မထိုင်နိုင် လိုက်ြခိုးြခံေနမိြပန်ေရာ။ ကိုယ့်အရပ် ကိုယ့်ဇာတ်နဲ့ နင့်ဘာနင် ပစ္ဆန္တရာဇ်မှာ ဝါသနာပါလို့ အမ်းစိန်ြကီးပဲ လုပ်ေနေန၊ ေရာမ ေရာက်ရင်ေတာ့ ေရာမထံုး၊ ေရာမမူ၊ ေရာမေဈး ဆိုလည်း နားလည်နိုင်ပါတယ်။ ဒါေပမယ့် အမ်းကလူနာေတွကို “ဒါ ဒီမှာ ခွဲလို့မရဘူး။ ရန်ကုန်သွားခွဲေချ” လို့ လွယ်လွယ်ေလး လွှဲစာေရးေရးေပးတဲ့အလုပ်ဟာ ဘယ်ေလာက်ငရဲြကီးသလဲဆိုတာ ခုမှ ကိုယ်ေတွ့နားလည်မိပါေတာ့တယ်။ ရန်ကုန်ကို အချိန်မီ လွှဲလိုက်လို့ မေသပဲ၊ ဒုက္ခိတမြဖစ်ပဲ ြပန်လာတဲ့သူေတွ အများြကီးပါ။ ဒါေပမယ့် ကိုယ်က မနိုင်လို့ လွှဲေပးပါလျက်နဲ့ ေပကပ်ြပီး မသွားပဲေနတဲ့လူနာေတွကို နင်ပဲငဆ ေြပာဆိုခဲ့မိတာ ေနာင်တရလို့ မဆံုးပါဘူး။
တခါက ေဆးရံုကို လည်ပင်းမှာ ကင်ဆာနာေဟာက်ပက်ြကီးနဲ့ အမယ်ြကီးတစ်ေယာက် လာြပပါတယ်။ “ေမ့ေဆးဆရာဝန်လည်း မရှိဘူး။ ဒီမှာခွဲဖို့မြဖစ်နိုင်ဘူး။ အနီးဆံုး မေကွး၊ မင်းဘူး၊ ဒါမှမဟုတ် စစ်ေတွ၊ ရန်ကုန်၊ အဆင်ေြပရာမှာ သွားခွဲပါ။” လို့ ေသေသချာချာ လွှဲေပးေပမယ့် မသွားပဲ ေပကပ်ေနြပီး ေန့တိုင်း လာလာြပေနပါတယ်။ ကိုယ်လုပ်ေပးလို့ရတာလည်း ဘာမှ မရှိေတာ့ စိတ်ကတိုလာပါတယ်။ ဘယ်လူနာကိုပဲ ြဖစ်ြဖစ် “နင်တို့ ဘာလို့ ဒီေလာက် ေနာက်ကျမှ လာရသလဲ။ ဘာြဖစ်လို့ လွှတ်တဲ့ဆီ မသွားသလဲ” ဆိုရင် “ပိုက်သာမဟိလို့“ ဆိုတာက လူတိုင်းေြပာေနကျ လက်သံုးစကားပါ။ ကိုယ်မြကားချင်ဆံုးစကားလည်း မှန်တာေပါ့။ ေန့တိုင်း မြကားရပဲမေနတဲ့ စကားလည်း ြဖစ်တယ်။ စိတ်တိုမိလို့ ပိုက်ဆံကေလး သံုးေသာင်း ထုတ်ေပးြပီး “အဘ၊ အေမြကီးကို ေရာက်ေအာင်ပို့၊ မပို့လို့ ဒီေရာဂါနဲ့ အေမြကီးေသရင် အဘတာဝန်” လို့ ေြပာမိပါတယ်။ ေရးေနရင်းကို ရှက်မိပါရဲ့။
အဲဒီသံုးေသာင်းဟာ ရန်ကုန်မှာ ဘာလုပ်လို့ရသလဲ မစဉ်းမစား၊ အဘိုးြကီးအဘွားြကီးခမျာ ေနာက်ထပ်လည်း လာမြပရဲ၊ ဟိုဘက်လည်း ဆက်မသွားနိုင်နဲ့။ အလိုေလးေလး၊ ကိုယ်ြပုမိတဲ့ အကုသိုလ်ဟာ အဲသေလာက်ြကီးမှန်း အစက မသိပါဘူး။ ရန်ကုန်က ေဆးကုစားရိတ်ေတွဟာေလ အမ်းကလူနာေတွ မေြပာပါနဲ့။ ခွဲစိတ်ကုဆရာဝန်ပါဆိုတဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင် ေနထိုင်မေကာင်းြဖစ်ရင်ေတာင် အေမကယ်ပါ၊ ေယာက္ခမ ကူပါ မလုပ်ပဲ ကိုယ့်စားရိတ်နဲ့ကိုယ် မကုနိုင်ေလာက်ဘူးဗျ။ ေခတ်နဲ့ ဘယ်ေလာက်များ မျက်ေြခြပတ်သွားမိပါလိမ့်ေနာ်။ ပထမဆံုး ြပင်ပလူနာြပတဲ့ေန့မှာတင် စမ်းသပ်စစ်ေဆးစားရိတ်ဟာ ေသာင်းအိပ်နဲ့လာရင် အိမ်ြပန်ယူပါေချဦးပဲ။ ေဆးဖိုးက သပ်သပ်။ ဘယ်မှာ ဘာေတွ စစ်ြပီးခဲ့ြပီးခဲ့။ လျှာမရှည်နဲ့။ တစ်ကမစပဲ တစ်ရာမေရာက်ဘူး။ ေဆးရံုတက်ရမယ်ဆိုရင်၊ ခွဲစိတ်ကုသဖို့လိုမယ်ဆိုရင်.. ဘုရား။ ဘုရား။ ငါက ဦးေနဝင်း လဲေပးတဲ့ တစ်ေဒါ်လာ ဆယ့်ေြခာက်ကျပ်ေခတ်မှာ ကျန်ေနခဲ့ပါေပါ့။
ဆိုက်ကားဘီးဖာတဲ့ေဈးနဲ့ ပါဂျဲရိုးဘီးေရေဆးတဲ့ေဈးဟာ ယှဉ်စရာမှ မဟုတ်တာ။ လူချင်းအတူတူ၊ အသက်တစ်ေချာင်းချင်း အတူတူေပမယ့်၊ အသက်ရှူချင်းမှ မတူတာ၊ ေဆးကုသစားရိတ်ချင်း ဘယ်တူမလဲ။ ဘုရားလက်ထက်တုန်းကေတာင် ဗိုက်ဝတာချင်း အတူတူ အဖိုးတစ်သိန်းထိုက်တဲ့ ဂဏှာနို့ဆွမ်းတို့ ဘာတို့ ရှိခဲ့သားပဲ။
လူဆိုတာ ကိုယ်နဲ့ တန်ရာတန်ရာ ေနရာကို သိရင်ြပီးတာပဲ ဟုတ်ဘူးလား။ လက်ခံပါရဲ့ဗျာ။ သို့ေသာ်ြငား လူနာြကည့်တဲ့အခါ ကိုယ့်ရဲ့ ချိုသာေပျာ့ေြပာင်းမှု မီတာကို လူနာလက်ထဲက ပိုက်ဆံအိပ်နဲ့ချိန်ြပီး အတိုးအေလျာ့ေတာ့ြဖင့် မလုပ်ချင်ပါဘူး။ ပိုက်ဆံမရှိတဲ့လူနာမို့လို့ နင်ပဲငဆေြပာမိတယ်ဆိုရင် သူတို့ခမျာလည်း ေတာ်ေတာ် အသည်းနာရှာမှာပဲ။ ဝိသာခါတို့ အနာတပိဏ်တို့၊ သုဇာတာတို့အတွက်ေတာ့ အေရးမြကီးပါဘူး။ သူတို့ နာနိုးဖျားနိုးေစာင့်လို့ ကုေရးလည်း မြပင်ချင်ပါဘူး။ မရှိဆင်းရဲသားများ ေသေရးရှင်ေရးကိုြဖင့် ေမခလာလည်း လာမကယ်နိုင်၊ ဗဟုသုန္ဒရီလည်း မျက်နှာလွှဲေန၊ ဒီလိုပဲ ြကည့်ေနြကေတာ့မှာလားဗျို့။ ထိုင်းမှာေတာ့ ဘတ်သံုးဆယ်ေဆးေပးခန်းဆိုတာ အယုတ် အလတ် အြမတ်မေရွး ဘတ်သံုးဆယ်ထည့်ဝင်လို့ ေဆးကုသမှုခံနိုင်ပါသတဲ့။ တကာေတာ်ေရေြမ့ရှင် မင်းတရားြကီးများဟာ အလှူေရစက် လက်နဲ့မကွာ သဒ္ဒါတရားထက်သန်ြကတာ မှန်ပါရဲ့။
တံတားေဆာက်၊ ေညာင်ေထာက်၊ ေရစစ်လှူ၊ လျက်ဆားကပ် ဒါနေလးများအြပင် ဇီဝိတဒါန ေဆးစားရိတ် အလှူကေလးများ စိတ်ဝင်စားမလားလို့ စကားေခါ်ြကည့်ချင်ပါတယ်။ အသက်ရှည်ရာ အနာမဲ့ေရး ရန်ေဘးကင်းေြကာင်း ေကာင်းမှုမဂင်္လာ ြဖစ်ေစတယ် ဆိုပဲ။ အေနာတတ္ထေရအိုင်ဆိုတာ ဆင်လိုသတ္တဝါြကီးေတွမှ ေသာက်ချိုးသံုးစွဲ ေအးချမ်းရတာမဟုတ်ပါဘူးတဲ့။ ပျားလိုသတ္တဝါကေလးေတွလည်း သူ့အထွာနဲ့သူ ဝလင်ေအာင် သံုးစွဲနိုင်ပါသတဲ့။ ြပည်သူ့ကျန်းမာေရးေစာင့်ေရှာက်မှုဆိုတာြကီးလည်း အလားတူဆို ဘယ်ေလာက် ေကာင်းလိုက်မလဲေနာ်။
ဒါေပမယ့်လည်း အထက်မှာက ဆင်သတ်ြပီး အရပ်ေဝေနရတာ ြကာလှပါေပါ့။ သမင်ေမွးရင်း ကျားေတွစားခဲ့ြကတာလည်း ရိုးလှပါေပါ့။ ဘယ်ေရာက်လို့ ဘယ်ေပျာက်ကုန်တာတုန်းဆိုတာ မသိလို့ေမးတာလည်း မဟုတ်၊ သိလျက်နဲ့ေမးတာလည်း မဟုတ်ရေပါင်။ ဆရာဝန်တိုင်း ဆရာဝန်တိုင်းဟာ ြဖူစင်ေစတနာ အြကင်နာစိတ်ထားနဲ့ချည့်ပါပဲ။ ဒါေပသိ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ခွင့်လွှတ်ေတွးကေလး လှည့်ပတ်ေတွးေနတတ်ြကတာချည့်ပဲ။ ပန်းပန်လျက်ပါထဲက မေဗဒါစကားကို ငှားြပီး ေြပာရရင် “လူဆိုတာ ကိုယ့်ဖို့ကျေတာ့ တစ်ကွက်ချန်ြပီး ေတွးစြမဲပါေလ” (ကိုယ်လည်းပါတယ်ဗျာ။ အဲဒီအထဲမှာ) ကိုယ်လုပ်တဲ့အလုပ်ဆို ဂေလာက်ေတာ့ ရှိမှာေပါ့။ ဒီလိုမှ မလုပ်ရင် ဘယ်ြဖစ်မလဲနဲ့ ဆင်ေြခတစ်ေထာင်ဗျ။ ဥပမာတစ်ခုေြပာြပမယ်ဗျာ။ အရမ်းဆင်းရဲတဲ့တိုင်းြပည်က အရမ်းချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံေခါင်းေဆာင်ထွက်လာလို့ရှိရင် အင်မတန် ရှက်စရာေကာင်းပါသတဲ့။ (မူဂါဘီြကီးကိုေြပာတာေနာ်။
တြခားေလျှာက်မေတွးနဲ့။ သားသားပါဘူး) အလားတူေပါ့ဗျာ။ အရမ်းဆင်းရဲတဲ့ အရပ်မှာ လုပ်ေနတဲ့ဆရာဝန်တစ်ေယာက်က လင်ခရုဆာြကီး ဝယ်စီးေနတယ်ဆိုရင် ထီေပါက်လို့ေနမှာလို့ ဘယ်သူမှ မေတွးဘူး။ အမ်းမှာေတွ့ရတဲ့ လူနာမျိုးေတွေနတဲ့တိုင်းြပည်မှာ အဲလိုေဆးခန်းြကီးေတွရှိေနတာကေရာ ရှက်စရာ မေကာင်းလို့လား။ အီသီယိုးပီးယားလာြပီး ဘယ်သူ့မှမေကျွးပဲ ဒန်ေပါက်ထိုင်စားြပေနသလိုေပါ့။ ကျွန်ေတာ်တို့ဆရာေတွ နိုင်ငံတကာအဆင့်ကိုမီတာ ဘယ်တုန်းကမှ သံသယမရှိပါဘူး။ ဒါေပမယ့် ကျွန်ေတာ်တို့တိုင်းြပည်က ကျွန်ေတာ်တို့ဆရာေတွအဆင့်ကို လိုက်မမီေသးဘူးဗျာ။ အနားေတာင် မသီဝံ့ဘူး။ ဒါထက် စကားမစပ်၊ ဒီစာကို အမ်းကလူေတွ ဖတ်မိရင်ေတာ့ “တို့ဆရာကလည်း ငရို့ကို နှိမ်လိုက်တာေအ” လို့မှတ်ေနဦးမယ်။ အဲဒီအစားထဲ ကျွန်ေတာ်လည်း ပါတယ်ဗျ။ ကျွန်ေတာ့်ေဆွမျိုးေတွလည်းပါတယ်။ ြမန်မာလူမျိုး အများစုက အဲဒီအဆင့်အတန်းလို့ ေြပာချင်တာပဲ။ တတ်နိုင်သူေတွကလည်း ြမန်မာေတာ့ ြမန်မာေပါ့ဗျာ။ ဒါေပမယ့် ြမန်မာေပါ့။ သေဘာေပါက်။
နဂိုတုန်းကေတာ့ ေပါ်လစီဇာတ်ကားေတွဆို ဘယ်တုန်းကမှ မြကိုက်ခဲ့တာ ဘုရားစူးရေစ့။ ေတာရွာမှာ ေဆးကုေပးတဲ့ ေစတနာဆရာဝန်ကေလးဆိုတာ ကျွန်ေတာ့်အတွက် ဟာသပဲ။ တို့မယံုဘူး။ ကိုယ်မသွားနိုင်တိုင်း ကေလးေတွကို နားလှည့်ပါးရိုက် ညာညာြပီးလွှတ်ေနတာ လို့ ြမင်တယ်။ အခုလည်း အဲလိုပဲ ြမင်ပါတယ်။
ဒါေပမယ့် တိရစ္ဆာန်များ ေတာကိုြပန်ေရာက်သွားရင် အရိုင်းစိတ်ဝင်သလို ဝင်သွားြပီလား မေြပာတတ်ပါဘူး။ ရန်ကုန်ြပန်ေရာက်သွားမှာ၊ အဲဒီေဆးရံုြကီးေတွမှာ အလုပ်လုပ်ရမှာကို ေြကာက်သွားြပီ။ (ေြကာက်မေနနဲ့။ ဒီပံုစံနဲ့ တစ်သက်လံုးလည်း လုပ်ရလိမ့်မယ် မထင်ပါဘူး။)
ကိုယ်မတတ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စေတွမှာလည်း အလကားေန ေဝဖန် ေလကန်လုပ်မေနချင်ေတာ့ဘူး။ (ြဖစ်လာမှာလည်း ဟုတ်ပဲနဲ့) ကိုယ်နဲ့တန်ရာတန်ရာမှာ ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ် လုပ်ေနတာသာ အေကာင်းဆံုးပဲ။ အရူးလည်းစိတ်ချမ်းသာ ကမ္ဘာြကီးလည်း ေအးချမ်းပါေစေတာ့။
“ဒီတခါလာရင် မြပန်ဘူးအတည် … ေရွှြမိုင်မှာပင် ေနေတာ့မည်” ဆိုပါေတာ့။