ြပင်သစ်ရာဇဝင်ထဲက လူဝီ၁၆ရဲ့ မိဖုရား ေမရီအန်တွိုင်းနက်ဟာ သည်ကေန့ထိေအာင် ရာဇဝင်တွင်ြပီး နားထဲမှာ ပဲ့တင်ထပ်ေနမယ့်စကားတစ်ခွန်း ေြပာသွားပါတယ်။ ဆင်းရဲလွန်းလို့ အစာေရစာြပတ်လပ်ြပီး ဗာဆိုင်းနန်းေတာ်ေရှ့မှာ
လို့ လာေအာ်ရှာတဲ့ ြပည်သူလူထုအသံေတွြကားတဲ့အခါ နန်းေတာ်ထဲမှာ ေန့ေရာညပါ ပွဲလမ်းသဘင် ဆင်ယင်မပျက်ရှိတဲ့သူမို့
လို့ ဆိုပါသတဲ့။ မူရင်းစကားကေတာ့
ပါ။ Brioche ဆိုတာက ြပင်သစ်က ေပါင်မုန့်တစ်မျိုးပါပဲ။ နည်းနည်းေတာ့ ေဈးပိုြကီးတာေပါ့။ ြမန်မာေတွ နားလည်လွယ်ေအာင်ေတာ့ ကိတ်မုန့်လို့ပဲ ဘာသာြပန်ခဲ့ြကတယ်။ သူ့ခမျာကလည်း အသက်ကေလး ၁၄နှစ်ေလာက်နဲ့ မိဘေပးစားလို့ အိမ်ေရှ့မိဖုရားြဖစ်ခဲ့သူမို့ ဆင်းရဲတယ်ဆိုတာ ဘာကိုေခါ်မှန်း မသိရှာပါဘူး။
နန်းလျာရေအာင် သားေတွတစ်ေယာက်ြပီးတစ်ေယာက်ေမွးလိုက်၊ အဲဒီအချိန်က ဥေရာပတလွှားမှာ အခန်းနားဆံုးလို့ဆိုရမယ့် ဗာဆိုင်းနန်းေတာ်ြကီးအလယ်မှာ နန်းစည်းစိမ်ေတွခံစားလိုက်၊ အင်မတန်မှ ရှုတ်ေထွးေပွလီလှတဲ့ နန်းတွင်းေရးရာများြကားမှာ ပလ္လင်ြငိမ်ေအာင်ထိုင်ရနဲ့ဆိုေတာ့ ြပည်သူေတွ ဘာေတွြဖစ်ေနသလဲဆိုတာ တေစ့တေစာင်း အကဲခတ်ဖို့ အချိန်ရခဲ့ဟန် မတူပါဘူး။
ရလည်း ဘယ်စိတ်ဝင်စားလိမ့်မလဲ။ ဒါေြကာင့် လူေတွ ငတ်ေနတာကိုလည်း မသိဘူး။ ဘာလို့ငတ်ေနြကသလဲဆိုတာလည်း မသိဘူး။ တိုင်းြပည်အုပ်ချုပ်တဲ့သူတစ်ေယာက်အေနနဲ့ သိသင့်တာေပါ့ ဆိုရင်လည်း သူအုပ်ချုပ်တာမှ မဟုတ်တာေလ။ သူ့ေယာကင်္ျား အုပ်ချုပ်တာပဲဟာ။
ဒါေပမယ့် သူေြပာတဲ့အထဲမှာ
အစရှိတဲ့ ကိုယ်ချင်းမစာမနာ အသနားကင်းတဲ့ စကားမျိုး တစ်ခွန်းမှ မေြပာခဲ့ရှာပါဘူး။ ဒါေပမယ့် ေမာင်စံဖားတို့ဆီက ရာဇဝင်တွင်မယ့်စကားေတွကေတာ့ အဲဒီအတိုင်း အဓိပ္ပါယ်ထွက်ေနတာ အမှန်ပါပဲ။ ေနာင်ကို ရခိုင်ြပည်မှာ မီးမလာတဲ့အခါတိုင်း
အစရှိတဲ့စကားေတွကို နားထဲက ထွက်လိမ့်မယ် မထင်ပါဘူး။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင် ရခိုင်ေသွးမပါေပမယ့်၊ ရခိုင်မှာ မေနေတာ့ေပမယ့် အဲဒီစကားြကီးဟာ ရင်ဘတ်ထဲကို အုန်းကနဲြမည်ေအာင် လာနာပါတယ်။ မစာမနာ သူမို့ ေြပာရက်ပေလတယ်ဗျာ။
သူ့အိမ်မှာ မီးတစ်ရက်ပျက်ြကည့်စမ်းပါ။ အဲဒီရပ်ကွက်က တာဝန်ခံ ေနစရာေတာင် ရှိမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဟိုကလူေတွ ဘာြဖစ်လို့ လျှပ်စစ်မီး လျှပ်စစ်မီး သခွပ်ပင်ကတကျည်ကျည် ေအာ်ေနြကရသလဲ စာနာစိတ်ကေလးနဲ့ ေတွးြကည့်သင့်ပါတယ်။ ဖိတ်ေခါ်ပါတယ်ဗျာ။ ရခိုင်ေြမကို အလည်တေခါက် ြကွခဲ့စမ်းပါ။ မသိေသးဘူးဆိုရင်လည်း အမတ်မင်းဖျား ေရွှနားေတာ် ေပါက်ြကားေလာက်ေအာင် ကျွန်ေတာ်မျိုးြကီး ဧယျာဉ့်ကျူးပါ့မယ်။ ေရွှနားနှစ်ဆူ ပန်ဆင်ေတာ်မူပါဖျာ့။
ရခိုင်ြပည်နယ်ရဲ့ ြမို့ေတာ်ဟာ စစ်ေတွြမို့ြဖစ်ပါတယ်။ (ပထဝီေတွ ေမ့ကုန်မှာစိုးလို့ ြပန်သင်တယ် မှတ်ပါဖျာ့) အဲဒီစစ်ေတွ ြမို့ဟာ ေမာင်စံဖားကေလး အမ်းကိုတာဝန်ကျကာစ ၂၀၁၁မှာ တစ်ေန့ ၄ နာရီပဲ မီးလင်းပါတယ်။ ကိုဝင်းဦးြကီး အင်မတန်ေချာလှေနတုန်းက စစ်ေတွမှာ တိမ်လွှာမို့မို့လွင် လာရိုက်ေတာ့ ေမာင်စံဖားတို့ ေမွးကင်းစပဲ ရှိပါဦးမယ်။
အဲ့တုန်းက စစ်ေတွက မီးလင်းေသးသတဲ့ဗျ။ အဲဒီေနာက်ေတာ့ ဘယ်ချိန်ကဘယ်လို ေမှာင်သွားရှာတယ် မသိပါဘူး။ စစ်ေတွေဆးရံုက လက်ေထာက်ဆရာဝန်ေလးေတွ အမ်းကိုေရာက်လာေတာ့ ေသေသချာချာ သိရပါတယ်။ တစ်ညေလးနာရီ။ ကျန်တာ နာေရးကူညီမှုအသင်းက လှူလို့ မိုးတလင်းေတာ့ ေဆးရံုမှာ ထွန်းနိုင်သတဲ့။
သိပ်မြကာခင်မှာ မီးစက်နဲ့ ြကိုက်သေလာက်သံုး ကျသေလာက်ရှင်း စံနစ်ကိုလည်း ေြပာင်းေရာ ဆရာဝန်ကေလးေတွ ငိုြကီးချက်မနဲ့ မီးတစ်ညလံုးလင်းေတာ့မှ ေြပာင်းရေလြခင်းဆို ရင်ထုမနာ ြဖစ်ြကတယ်။ အမ်းမှာက နှစ်နာရီကိုး။ ၂၄ နာရီ မီးလင်းသွားရံုနဲ့ ြပဿနာြငိမ်းသွားေရာေပါ့ လို့လည်း မထင်ပါနဲ့ဦးေလ။
တစ်ယူနစ်ကို ၄၅၀ မှ ၅၀၀ ကျပ်ဆိုတဲ့ နှုန်းထားြကီးေြကာင့် တစ်လတည်း သံုးြကည့်မိတာ မီတာခနဲ့ မျက်ြဖူဆိုက်သွားပါေသာ်ေကာ။ (နှာေတာင် နှပ်ယူရတယ်။ မယံုမရှိနဲ့) အဲဒီအချိန်တုန်းက အမ်းမှာလည်း အဲဒီစံနစ်ကိုသွားမလို့ ၂ နာရီ အစိုးရေဈး၊ ၂ နာရီ ကျသေလာက်ရှင်းဆို စမ်းြကည့်တာ ေနာက်ဆံုးေတာ့ တစ်ြမို့လံုးက နှစ်နာရီပဲ ေပးပါေတာ့ ကျန်တဲ့အချိန် ေမှာင်ေမှာင်ပဲ ေနပါေတာ့မယ် ဆို ြပန်ေတာင်းပန်ရတယ်။
အဲဒီနှစ်နာရီ မီတာခက ေလာက်ကိုင်မှာ ေဆးရံုေရာ ဝန်ထမ်းအိမ်ယာေရာ ၂၄ နာရီ သံုးတဲ့ စားရိတ်ထက် ပိုပါတယ် ဆိုေနမှ။ (မဟုတ်ဘူး လာမြငင်းနဲ့။ နှစ်ေနရာစလံုး ေဆးရံုအတွက် ကိုယ်တိုင် မီတာခေဆာင်ဖူးတယ်) ြပည်နယ်ြမို့ေတာ်ေတာင် အဲသေလာက်ြဖစ်ေနမှေတာ့ ကျန်တဲ့ြမို့ေတွ စဉ်းစားသာ ြကည့်ပါ။ ကျန်တာဘာမှ မြကည့်နဲ့။ ဟိုတယ်ေတွက တစ်လတစ်လေဆာင်ရတဲ့ မီတာခြဖတ်ပိုင်းေလးေတွသာ ေတာင်းြကည့်လိုက်။ သေဘာေပါက်သွားမယ်။
မီးမရှိ ဘာြဖစ်လဲ။ ဖေယာင်းတိုင်ထွန်းေနရံုေပါ့။ ရပါတယ်။ ြပသနာမရှိပါဘူး။ ဆီမီးခွက်အကဆိုတာ ရခိုင်က စခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့် စီးပွားေရးလုပ်ငန်းေတွကို ဖေယာင်းတိုင်ထွန်းလုပ်လို့ရသလား။ ေဆးရံုမှာ ခွဲခန်းဝင်မယ်။ မီးစက်နှိုးရမယ်။ ရပါတယ်။ အာဏာကုန် နှစ်နာရီထက် ပိုြကာတဲ့အစားမျိုး မဟုတ်ဘူး။ ဒီေလာက်ကေတာ့ လူနာလည်း ဝယ်ေပးနိုင်တယ်။ ဒါေပမယ့် လူနာက ြပာေနတယ်။ အသက်ရှူလို့ မေကာင်းဘူး။
ေအာက်ဆီဂျင် ၂၄ နာရီေပးထားဖို့လိုမယ်။ နှိုးစမ်း မီးစက်။ နင်တို့ဆီထပ်ဝယ်ေပးနိုင်သေရွ့ လူနာ သက်ေတာင့်သက်သာ အသက်ရှူလို့ ရေစ့မယ်။ ေအာက်စီဂျင်စက်က မီးစက်နဲ့မှ ေမာင်းလို့ရသဗျ။ ဒီလိုနဲ့ အရာရာတိုင်းဟာ ဆင်ဖိုးလည်း မြကီးဘူး။ ချွန်းဖိုးလည်း မြကီးဘူး။ ဆင်ဦးစီးလည်း တစ်ြပားမှ မရဘူး။ ဆင်ေချးကျံုးလည်း ကိုယ့်ထမင်းကိုယ်စား။ ဓါတ်ဆီဖိုးနဲ့တင်ပဲ လံုးလည်ချာလည် မွဲြပာကျေနြကပါတယ်။ ဆင်းရဲမွဲေတေနရပါတယ်။ ဘတို့ေြပာေတာ့ ဆင်းရဲမွဲေတမှုေတွကို ေလျှာ့ချချင်ပါတယ် ဆို။
ရခိုင်ြပည်နယ်မှာ ြပန်တမ်းဝင်အရာရှိတစ်ေယာက်အြဖစ် အစိုးရလစာ တစ်သိန်းငါးေသာင်းကျပ်နဲ့ နှစ်နှစ်ြပည့်လုလု ေနခဲ့ပါတယ်။ ထမင်းစားရိတ်က သံုးေသာင်းခွဲဆို ဗိုက်ရိုက်စားလို့ရတယ်။ အေသးသံုးနဲ့ ေချွေချွတာတာေနရင် ငါးေသာင်းေလာက်ဆို ေလာက်ြပီ။ ကျန်တဲ့တစ်သိန်း စုဖို့ အိပ်မက် မမက်နဲ့။ ေလာက်ေတာင် မေလာက်ဘူး။ ရန်ကုန်ြပန်တဲ့စားရိတ် (သံုးေလးလမှ တစ်ခါေလာက် အနိုင်နိုင်ြပန်ရသဗျ။ ေရာက်သခိုက် ြကာြကာလည်း ေနလို့မရဘူး။ ရန်ကုန်စားရိတ်ကလည်း မတရားေထာင်းတာ)
ဟိုနားသည်နား ဆိုင်ကယ်ဓါတ်ဆီစားရိတ်ြပီးရင် ကျန်တာ မီးစက်နှိုးတဲ့စားရိတ်ချည့်ပဲ။ သွားစားရိတ်လာစားရိတ်က ကိုယ်ကသာ ေဆးရံုထိုင်ေနရံုမို့ ေတာ်ေသးတာ။ ရွာက ေဆးရံုလာြပတဲ့လူနာေတွ ဆို ဆိုင်ကယ်နဲ့လာရင် ေသာင်းဂဏန်းရှိတယ်။ ြမို့ေဟာင်းနဲ့ ြမို့သစ် ဆယ်မိနစ်ခရီးကို တစ်ေထာင်က ေဈးမှန်ပဲ။ ဆိုင်ကယ်မစီးနိုင်လို့ ကားငှားရင် အနီးဆံုး စက်ေလှဆိပ်ကေန အမ်းကိုေရာက်ေအာင် ရှစ်ေသာင်းကျတယ်။ အမ်းကေန မေကွးကို သွားချင် နှစ်သိန်း။ ရင်းြပီးသွားရတဲ့ အသက်ကိုေတာ့ တစ်ြပားမှ မတန််ဘူးလို့ပဲ တွက်လိုက်ပါဗျာ။ အဲဒီေတာင်ေပါ်လမ်းအေြခအေနကို မေန့ကပဲ သူများဆီက ဓါတ်ပံုေတွ့လို့ တင်လိုက်ေသးတယ်။ ြကည့်ချင် ကိုယ်ရိုက်ထားတဲ့ ပံုေတွလည်း အများြကီးရှိတယ်။
လို့ နုတ်စ်တစ်ပုဒ် ေရးတင်ခဲ့ဖူးတယ်။
ရန်ကုန်စစ်ေတွကားကို ေလးညအိပ်ေမာင်းလာတဲ့ကားနဲ့ စစ်ေတွမှာ အစည်းအေဝး သွားတက်ဖူးတယ်။ ဒါေတာင် သူတို့က ကိုယ်မမီမှာစိုးလို့ ေနာက်တစ်ညထပ်မအိပ်ပဲ မိုးထဲေလထဲ မေရာက်ေရာက်ေအာင်ေမာင်းတာ အမ်းက မနက် ၆ နာရီထွက်၊ စစ်ေတွကို ေနာက်တေန့မနက် သံုးနာရီေရာက်။ အိပဲ့အိပဲ့နဲ့ လိုင်းကားခမို့ အထင်ေတာ့ မေသးနဲ့ဗျ။
အမ်း-စစ်ေတွကို ရန်ကုန်-စစ်ေတွ ေဈးအတိုင်းေပးရတယ်။ လက်မှတ်က ရန်ကုန်လှမ်းြဖတ်ရလို့။ တစ်ေယာက် ေသာင်းရှစ်ေထာင်။ ေလယာဉ်နဲ့သွားရင် အဲ့တုန်းက ကိုးေထာင်နဲ့ရတယ်။ ထမင်းဖိုးလည်း မကုန်ဘူး။ ကိုယ်သွားရမယ့်ေန့ ေလယာဉ်မရှိလို့သာ။ ေြပာချင်တာက တစ်သက်လံုး ရခိုင်ေြမမှာေနေနတဲ့သူေတွ သူတို့ရှာသမျှပိုက်ဆံေတွ ဘယ်မှာကုန်ေနသလဲဆိုတာ ဉာဏ်မီရင် ေတွးြကည့်စမ်းပါဗျာ။ နူရာဝဲစွဲတယ် ေြပာရင် နှိမ်ရာကျမစိုးလို့။
လျှပ်စစ်မီးမလာတဲ့အရပ်မို့ ေဟာ့ပလိပ်ေတွ၊ ထမင်းေပါင်းအိုးေတွ၊ ဓါတ်မီးပူေတွကို ရခိုင်ြပည်နယ် ဘယ်ဆိုင်မှာမှ တင်မေရာင်းဘူး။ ကိုယ်တိုင်လည်း ထမင်းေရငှဲ့ချက်တာ အမ်းေရာက်မှ တတ်သွားတာ။ ထင်း မီးေသွး မေမွှးတတ်လို့ မင်းဘူးကို ကားြကံုနဲ့ ဂက်စ်အိုးမှာြပီး ချက်ရတယ်။ ကုန်ရင်လည်း ကားြကံုနဲ့ပဲ မင်းဘူး မေကွးမှာ ြဖည့်ရတယ်။
ကိစ္စမရှိပါဘူး။ ကိုယ်က ဧည့်သည်ပဲ။ လွန်ေရာကျွံေရာ ေနရလှ နှစ်နှစ်ေပါ့လို့ တွက်ထားတယ်။ ဒါေပမယ့် ရခိုင်သူေတွ အဲလိုသာ မင်းဘူးပို့ ဂက်စ်ြဖည့်ေနရြပီး သူတို့ဆီက ဂက်စ်ေတွ ပိုက်လိုင်းြကီးနဲ့ တရုတ်သယ်သွားတာ ြမင်ေနရေတာ့ သူတို့ေနရာမှာ ကိုယ်ချင်းစာ ြကည့်ပါဦးေလ။
တကယ်တမ်းေတာ့ သနားဖို့ေတာင် ေကာင်းတယ်။ ကိုယ်ကသာ ရန်ကုန်သား အထူးကုဆရာဝန်ြကီးမို့လို့ ေြမာက်ကျွန်းသူဖိုခေနာက်လို မေြကာက်မရွံ့ ဓါတ်ေငွ့နဲ့ ထမင်းချက်ေနတာ။ သူတို့ခမျာ အဲဒီဓါတ်ေငွ့မီးဖိုနဲ့ချက်ရင် ဘယ်လိုသက်သာတယ်။ ဘယ်လိုအရသာရှိတယ်ေတာင် ဘယ်သူမှ မသိြကဘူး။ ထေပါက်ကုန်မှြဖင့် ေြကာက်စရာြကီးလို့ ထင်တုန်းရှိေသးတယ်။
ထင်းေြခာက်နဲ့ ဖေယာင်းတိုင်၊ ေရအိုင်နဲ့ေချာင်းစပ်မှာပဲ ကျင်လည်ေနြကေပမယ့် သူတို့လည်း လူေတွပဲ ြဖစ်ပါတယ်။ ကတ္တရာလမ်း၊ ေရဘံုဘိုင်၊ ဓါတ်မီးတိုင်ကေလးေတွနဲ့ ေနရဖို့ အချိန်မတန်ေသးဘူးလား။ တကယ်လို့များ လူြကီးမင်းရဲ့ မဲဆန္ဒနယ်ဟာ ရခိုင်မှာဆိုရင်ေတာ့ သည်စကားမျိုး ေြပာလိမ့်မယ် မထင်ေပါင်။
မိမိရဲ့အကျိုးနဲ့ယှဉ်ရင် ပါတီရဲ့ အကျိုးကို ဦးစားေပးရမယ်။ ပါတီရဲ့ အကျိုးနဲ့ ယှဉ်ရင် နိုင်ငံေတာ်ရဲ့ အကျိုးကို ဦးစားေပးရမယ်။ ြပည်ေထာင်စုြကီးရဲ့ အကျိုးစီးပွားမို့လို့ ြပည်နယ်ေတွက အနစ်နာခံရမယ်။ မှန်ပါတယ်။ အဲသလိုေတွးတာ။ ေနြပည်ေတာ်က မီးတစ်ပွင့် ရခိုင်ကို ပို့ထွန်းလိုက်ေတာ့ေရာ ပုလဲအေရာင်မှိန်သွားမှာ စိုးလို့လား။ ေခါင်းေဆာင်ဆိုတာ ေအာက်လက်ငယ်သားကို ညှာတာသနားရတယ်။
အစိုးရဆိုတာ ြပည်သူကို ြကည်ြဖူရတယ် ဆိုတာကေရာ မမှန်လို့လား။ မျက်လံုးကေလး ေပကလပ်ေပကလပ်ေနတဲ့ ေမျာက်ကေလးကို ဦးခွံလှပ်ြပီး တူကေလးနဲ့ နှိုက်စားရဲတဲ့ အသည်းနှလံုးက ကိုယ်ေတွဆီမှာေတာ့ မရှိေသးဘူး မှတ်တာဗျာ။ ြမန်မာြပည်မှာ ရန်ကုန်ြမို့ြကီးဟာ စကင်္ံာပူနဲ့တူေနြပီး ချင်းြပည်နယ် ရခိုင်ြပည်နယ်က အီသီယိုပီးယားနဲ့ တူေနလို့လည်း မြဖစ်ေသးဘူး။
ရှမ်းြပည်၊ ကချင်ြပည် တရုတ်ကေကျွး၊ မွန်၊ ကရင် တနသင်္ာရီ ထိုင်းကေကျွး လို့ ကိုယ့်ဝမ်းကိုယ်ရှာစားခိုင်းလို့လည်း မြဖစ်ေသးဘူး။ မိေကျာင်းမင်းတို့ကို ေရခင်းလည်း မြပပါရေစနဲ့ခင်ဗျာ။ အခါခါ ဝင်အမုန်းခံရတာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ေတာင် ေတာ်ေတာ် အြမင်ကပ်လာြပီ။
အဲသည် ေမာင်စံဖားတစ်ေယာက်ဟာေလ။ ေြပာရမယ့်စကားမှန်း မသိ၊ မေြပာရမယ့်စကားမှန်း မသိ။ ကိုယ်ေြပာတဲ့စကားလည်း ဘယ်ေရာက်လို့ေရာက်မှန်း မသိ။ ငါေရးတာ ဖတ်မယ့်လူရှိတယ်ဆိုြပီး ေဖ့စ်ဘုတ်ေပါ် ပွဲဆူေအာင် ဖွပဲ ဖွနိုင်လွန်း။ ေနာက်တစ်ခါ အေရးြကီးအဆိုတင်သွင်းြပီး မဲခွဲဆံုးြဖတ် ကန့်ကွက်ခံရေတာ့မှာပဲ။
သူ့ဟာသူ မီးမလာေတာ့ေရာ ကိုယ့်အပူလား။ ရန်ကုန်ေရာက်ေနမှပဲဟာ။ နွားအလုပ် နွားလုပ်ရတယ် ဟဲ့။ ြမင်းအလုပ် ြမင်းလုပ်ရတယ် ဟဲ့။ ဒီအသက်ဒီအရွယ်ေရာက်ေနြပီ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်မှ မဆံုးမရင် ဘယ်ေတာ့ အသိတရားရမှာတုန်း။ နင်ေနာ် နင်။ ဟင်းဟင်း။ (ထို့ေနာက် ဝါးကနဲသမ်း၍ သက်ြပင်းြကီးချြပီး အိပ်သွားရှာေလေတာ့သတည်း)။
“ေပါင်မုန့်ေပးပါ။ ေပါင်မုန့်ေပးပါ။”
လို့ လာေအာ်ရှာတဲ့ ြပည်သူလူထုအသံေတွြကားတဲ့အခါ နန်းေတာ်ထဲမှာ ေန့ေရာညပါ ပွဲလမ်းသဘင် ဆင်ယင်မပျက်ရှိတဲ့သူမို့
“သူတို့ကလည်းဟယ်။ ေပါင်မုန့်မရှိရင်လည်း ကိတ်မုန့်ပဲ စားလိုက်ြကေရာေပါ့။”
လို့ ဆိုပါသတဲ့။ မူရင်းစကားကေတာ့
“Qu’ils mangent de la Brioche!”
ပါ။ Brioche ဆိုတာက ြပင်သစ်က ေပါင်မုန့်တစ်မျိုးပါပဲ။ နည်းနည်းေတာ့ ေဈးပိုြကီးတာေပါ့။ ြမန်မာေတွ နားလည်လွယ်ေအာင်ေတာ့ ကိတ်မုန့်လို့ပဲ ဘာသာြပန်ခဲ့ြကတယ်။ သူ့ခမျာကလည်း အသက်ကေလး ၁၄နှစ်ေလာက်နဲ့ မိဘေပးစားလို့ အိမ်ေရှ့မိဖုရားြဖစ်ခဲ့သူမို့ ဆင်းရဲတယ်ဆိုတာ ဘာကိုေခါ်မှန်း မသိရှာပါဘူး။
နန်းလျာရေအာင် သားေတွတစ်ေယာက်ြပီးတစ်ေယာက်ေမွးလိုက်၊ အဲဒီအချိန်က ဥေရာပတလွှားမှာ အခန်းနားဆံုးလို့ဆိုရမယ့် ဗာဆိုင်းနန်းေတာ်ြကီးအလယ်မှာ နန်းစည်းစိမ်ေတွခံစားလိုက်၊ အင်မတန်မှ ရှုတ်ေထွးေပွလီလှတဲ့ နန်းတွင်းေရးရာများြကားမှာ ပလ္လင်ြငိမ်ေအာင်ထိုင်ရနဲ့ဆိုေတာ့ ြပည်သူေတွ ဘာေတွြဖစ်ေနသလဲဆိုတာ တေစ့တေစာင်း အကဲခတ်ဖို့ အချိန်ရခဲ့ဟန် မတူပါဘူး။
ရလည်း ဘယ်စိတ်ဝင်စားလိမ့်မလဲ။ ဒါေြကာင့် လူေတွ ငတ်ေနတာကိုလည်း မသိဘူး။ ဘာလို့ငတ်ေနြကသလဲဆိုတာလည်း မသိဘူး။ တိုင်းြပည်အုပ်ချုပ်တဲ့သူတစ်ေယာက်အေနနဲ့ သိသင့်တာေပါ့ ဆိုရင်လည်း သူအုပ်ချုပ်တာမှ မဟုတ်တာေလ။ သူ့ေယာကင်္ျား အုပ်ချုပ်တာပဲဟာ။
ဒါေပမယ့် သူေြပာတဲ့အထဲမှာ
“ဟဲ့ ဆင်းရဲသား အငတ်အြပတ်ေတွ။ နင်တို့ လူကိုးေယာက်ရှိ လူကိုးေယာက်စလံုး ေပါင်မုန့် ေပါင်မုန့် လာလာေအာ်ေနြကတာပဲ။ နင်တို့အိမ်က ေပါင်မုန့်ထွက်တိုင်း အဲဒီေပါင်မုန့် နင်တို့ကို ေပးရမှာလား။ ဟိုဘက်အိမ်က ဝိုင်အရက်ချက်တဲ့သူေတွေရာ ရှိသမျှဝိုင် အကုန်သူတို့ကို ေပးရမယ် လို့ ေြပာေနလို့လား။”
အစရှိတဲ့ ကိုယ်ချင်းမစာမနာ အသနားကင်းတဲ့ စကားမျိုး တစ်ခွန်းမှ မေြပာခဲ့ရှာပါဘူး။ ဒါေပမယ့် ေမာင်စံဖားတို့ဆီက ရာဇဝင်တွင်မယ့်စကားေတွကေတာ့ အဲဒီအတိုင်း အဓိပ္ပါယ်ထွက်ေနတာ အမှန်ပါပဲ။ ေနာင်ကို ရခိုင်ြပည်မှာ မီးမလာတဲ့အခါတိုင်း
“ဟဲ့ ရခိုင်ေတွ၊ နင်တို့ဆယ်ေယာက်တက်စကားေြပာ ဆယ်ေယာက်စလံုး ဓါတ်ေငွ့ေပးပါ။ မီးေပးပါ။ ချည့်ပဲ ေြပာေနေတာ့မှာလား။ မိုးကုတ်ကလူေတွကိုေရာ ေကျာက်ေတွထွက်သမျှ ငါတို့လည်းဆိုင်တယ် ေတာင်းေနြကလို့လား။”
အစရှိတဲ့စကားေတွကို နားထဲက ထွက်လိမ့်မယ် မထင်ပါဘူး။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင် ရခိုင်ေသွးမပါေပမယ့်၊ ရခိုင်မှာ မေနေတာ့ေပမယ့် အဲဒီစကားြကီးဟာ ရင်ဘတ်ထဲကို အုန်းကနဲြမည်ေအာင် လာနာပါတယ်။ မစာမနာ သူမို့ ေြပာရက်ပေလတယ်ဗျာ။
သူ့အိမ်မှာ မီးတစ်ရက်ပျက်ြကည့်စမ်းပါ။ အဲဒီရပ်ကွက်က တာဝန်ခံ ေနစရာေတာင် ရှိမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဟိုကလူေတွ ဘာြဖစ်လို့ လျှပ်စစ်မီး လျှပ်စစ်မီး သခွပ်ပင်ကတကျည်ကျည် ေအာ်ေနြကရသလဲ စာနာစိတ်ကေလးနဲ့ ေတွးြကည့်သင့်ပါတယ်။ ဖိတ်ေခါ်ပါတယ်ဗျာ။ ရခိုင်ေြမကို အလည်တေခါက် ြကွခဲ့စမ်းပါ။ မသိေသးဘူးဆိုရင်လည်း အမတ်မင်းဖျား ေရွှနားေတာ် ေပါက်ြကားေလာက်ေအာင် ကျွန်ေတာ်မျိုးြကီး ဧယျာဉ့်ကျူးပါ့မယ်။ ေရွှနားနှစ်ဆူ ပန်ဆင်ေတာ်မူပါဖျာ့။
ရခိုင်ြပည်နယ်ရဲ့ ြမို့ေတာ်ဟာ စစ်ေတွြမို့ြဖစ်ပါတယ်။ (ပထဝီေတွ ေမ့ကုန်မှာစိုးလို့ ြပန်သင်တယ် မှတ်ပါဖျာ့) အဲဒီစစ်ေတွ ြမို့ဟာ ေမာင်စံဖားကေလး အမ်းကိုတာဝန်ကျကာစ ၂၀၁၁မှာ တစ်ေန့ ၄ နာရီပဲ မီးလင်းပါတယ်။ ကိုဝင်းဦးြကီး အင်မတန်ေချာလှေနတုန်းက စစ်ေတွမှာ တိမ်လွှာမို့မို့လွင် လာရိုက်ေတာ့ ေမာင်စံဖားတို့ ေမွးကင်းစပဲ ရှိပါဦးမယ်။
အဲ့တုန်းက စစ်ေတွက မီးလင်းေသးသတဲ့ဗျ။ အဲဒီေနာက်ေတာ့ ဘယ်ချိန်ကဘယ်လို ေမှာင်သွားရှာတယ် မသိပါဘူး။ စစ်ေတွေဆးရံုက လက်ေထာက်ဆရာဝန်ေလးေတွ အမ်းကိုေရာက်လာေတာ့ ေသေသချာချာ သိရပါတယ်။ တစ်ညေလးနာရီ။ ကျန်တာ နာေရးကူညီမှုအသင်းက လှူလို့ မိုးတလင်းေတာ့ ေဆးရံုမှာ ထွန်းနိုင်သတဲ့။
သိပ်မြကာခင်မှာ မီးစက်နဲ့ ြကိုက်သေလာက်သံုး ကျသေလာက်ရှင်း စံနစ်ကိုလည်း ေြပာင်းေရာ ဆရာဝန်ကေလးေတွ ငိုြကီးချက်မနဲ့ မီးတစ်ညလံုးလင်းေတာ့မှ ေြပာင်းရေလြခင်းဆို ရင်ထုမနာ ြဖစ်ြကတယ်။ အမ်းမှာက နှစ်နာရီကိုး။ ၂၄ နာရီ မီးလင်းသွားရံုနဲ့ ြပဿနာြငိမ်းသွားေရာေပါ့ လို့လည်း မထင်ပါနဲ့ဦးေလ။
တစ်ယူနစ်ကို ၄၅၀ မှ ၅၀၀ ကျပ်ဆိုတဲ့ နှုန်းထားြကီးေြကာင့် တစ်လတည်း သံုးြကည့်မိတာ မီတာခနဲ့ မျက်ြဖူဆိုက်သွားပါေသာ်ေကာ။ (နှာေတာင် နှပ်ယူရတယ်။ မယံုမရှိနဲ့) အဲဒီအချိန်တုန်းက အမ်းမှာလည်း အဲဒီစံနစ်ကိုသွားမလို့ ၂ နာရီ အစိုးရေဈး၊ ၂ နာရီ ကျသေလာက်ရှင်းဆို စမ်းြကည့်တာ ေနာက်ဆံုးေတာ့ တစ်ြမို့လံုးက နှစ်နာရီပဲ ေပးပါေတာ့ ကျန်တဲ့အချိန် ေမှာင်ေမှာင်ပဲ ေနပါေတာ့မယ် ဆို ြပန်ေတာင်းပန်ရတယ်။
အဲဒီနှစ်နာရီ မီတာခက ေလာက်ကိုင်မှာ ေဆးရံုေရာ ဝန်ထမ်းအိမ်ယာေရာ ၂၄ နာရီ သံုးတဲ့ စားရိတ်ထက် ပိုပါတယ် ဆိုေနမှ။ (မဟုတ်ဘူး လာမြငင်းနဲ့။ နှစ်ေနရာစလံုး ေဆးရံုအတွက် ကိုယ်တိုင် မီတာခေဆာင်ဖူးတယ်) ြပည်နယ်ြမို့ေတာ်ေတာင် အဲသေလာက်ြဖစ်ေနမှေတာ့ ကျန်တဲ့ြမို့ေတွ စဉ်းစားသာ ြကည့်ပါ။ ကျန်တာဘာမှ မြကည့်နဲ့။ ဟိုတယ်ေတွက တစ်လတစ်လေဆာင်ရတဲ့ မီတာခြဖတ်ပိုင်းေလးေတွသာ ေတာင်းြကည့်လိုက်။ သေဘာေပါက်သွားမယ်။
မီးမရှိ ဘာြဖစ်လဲ။ ဖေယာင်းတိုင်ထွန်းေနရံုေပါ့။ ရပါတယ်။ ြပသနာမရှိပါဘူး။ ဆီမီးခွက်အကဆိုတာ ရခိုင်က စခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့် စီးပွားေရးလုပ်ငန်းေတွကို ဖေယာင်းတိုင်ထွန်းလုပ်လို့ရသလား။ ေဆးရံုမှာ ခွဲခန်းဝင်မယ်။ မီးစက်နှိုးရမယ်။ ရပါတယ်။ အာဏာကုန် နှစ်နာရီထက် ပိုြကာတဲ့အစားမျိုး မဟုတ်ဘူး။ ဒီေလာက်ကေတာ့ လူနာလည်း ဝယ်ေပးနိုင်တယ်။ ဒါေပမယ့် လူနာက ြပာေနတယ်။ အသက်ရှူလို့ မေကာင်းဘူး။
ေအာက်ဆီဂျင် ၂၄ နာရီေပးထားဖို့လိုမယ်။ နှိုးစမ်း မီးစက်။ နင်တို့ဆီထပ်ဝယ်ေပးနိုင်သေရွ့ လူနာ သက်ေတာင့်သက်သာ အသက်ရှူလို့ ရေစ့မယ်။ ေအာက်စီဂျင်စက်က မီးစက်နဲ့မှ ေမာင်းလို့ရသဗျ။ ဒီလိုနဲ့ အရာရာတိုင်းဟာ ဆင်ဖိုးလည်း မြကီးဘူး။ ချွန်းဖိုးလည်း မြကီးဘူး။ ဆင်ဦးစီးလည်း တစ်ြပားမှ မရဘူး။ ဆင်ေချးကျံုးလည်း ကိုယ့်ထမင်းကိုယ်စား။ ဓါတ်ဆီဖိုးနဲ့တင်ပဲ လံုးလည်ချာလည် မွဲြပာကျေနြကပါတယ်။ ဆင်းရဲမွဲေတေနရပါတယ်။ ဘတို့ေြပာေတာ့ ဆင်းရဲမွဲေတမှုေတွကို ေလျှာ့ချချင်ပါတယ် ဆို။
ရခိုင်ြပည်နယ်မှာ ြပန်တမ်းဝင်အရာရှိတစ်ေယာက်အြဖစ် အစိုးရလစာ တစ်သိန်းငါးေသာင်းကျပ်နဲ့ နှစ်နှစ်ြပည့်လုလု ေနခဲ့ပါတယ်။ ထမင်းစားရိတ်က သံုးေသာင်းခွဲဆို ဗိုက်ရိုက်စားလို့ရတယ်။ အေသးသံုးနဲ့ ေချွေချွတာတာေနရင် ငါးေသာင်းေလာက်ဆို ေလာက်ြပီ။ ကျန်တဲ့တစ်သိန်း စုဖို့ အိပ်မက် မမက်နဲ့။ ေလာက်ေတာင် မေလာက်ဘူး။ ရန်ကုန်ြပန်တဲ့စားရိတ် (သံုးေလးလမှ တစ်ခါေလာက် အနိုင်နိုင်ြပန်ရသဗျ။ ေရာက်သခိုက် ြကာြကာလည်း ေနလို့မရဘူး။ ရန်ကုန်စားရိတ်ကလည်း မတရားေထာင်းတာ)
ဟိုနားသည်နား ဆိုင်ကယ်ဓါတ်ဆီစားရိတ်ြပီးရင် ကျန်တာ မီးစက်နှိုးတဲ့စားရိတ်ချည့်ပဲ။ သွားစားရိတ်လာစားရိတ်က ကိုယ်ကသာ ေဆးရံုထိုင်ေနရံုမို့ ေတာ်ေသးတာ။ ရွာက ေဆးရံုလာြပတဲ့လူနာေတွ ဆို ဆိုင်ကယ်နဲ့လာရင် ေသာင်းဂဏန်းရှိတယ်။ ြမို့ေဟာင်းနဲ့ ြမို့သစ် ဆယ်မိနစ်ခရီးကို တစ်ေထာင်က ေဈးမှန်ပဲ။ ဆိုင်ကယ်မစီးနိုင်လို့ ကားငှားရင် အနီးဆံုး စက်ေလှဆိပ်ကေန အမ်းကိုေရာက်ေအာင် ရှစ်ေသာင်းကျတယ်။ အမ်းကေန မေကွးကို သွားချင် နှစ်သိန်း။ ရင်းြပီးသွားရတဲ့ အသက်ကိုေတာ့ တစ်ြပားမှ မတန််ဘူးလို့ပဲ တွက်လိုက်ပါဗျာ။ အဲဒီေတာင်ေပါ်လမ်းအေြခအေနကို မေန့ကပဲ သူများဆီက ဓါတ်ပံုေတွ့လို့ တင်လိုက်ေသးတယ်။ ြကည့်ချင် ကိုယ်ရိုက်ထားတဲ့ ပံုေတွလည်း အများြကီးရှိတယ်။
“အန္တရာယ်ကင်းေအာင်ကွယ်”
လို့ နုတ်စ်တစ်ပုဒ် ေရးတင်ခဲ့ဖူးတယ်။
ရန်ကုန်စစ်ေတွကားကို ေလးညအိပ်ေမာင်းလာတဲ့ကားနဲ့ စစ်ေတွမှာ အစည်းအေဝး သွားတက်ဖူးတယ်။ ဒါေတာင် သူတို့က ကိုယ်မမီမှာစိုးလို့ ေနာက်တစ်ညထပ်မအိပ်ပဲ မိုးထဲေလထဲ မေရာက်ေရာက်ေအာင်ေမာင်းတာ အမ်းက မနက် ၆ နာရီထွက်၊ စစ်ေတွကို ေနာက်တေန့မနက် သံုးနာရီေရာက်။ အိပဲ့အိပဲ့နဲ့ လိုင်းကားခမို့ အထင်ေတာ့ မေသးနဲ့ဗျ။
အမ်း-စစ်ေတွကို ရန်ကုန်-စစ်ေတွ ေဈးအတိုင်းေပးရတယ်။ လက်မှတ်က ရန်ကုန်လှမ်းြဖတ်ရလို့။ တစ်ေယာက် ေသာင်းရှစ်ေထာင်။ ေလယာဉ်နဲ့သွားရင် အဲ့တုန်းက ကိုးေထာင်နဲ့ရတယ်။ ထမင်းဖိုးလည်း မကုန်ဘူး။ ကိုယ်သွားရမယ့်ေန့ ေလယာဉ်မရှိလို့သာ။ ေြပာချင်တာက တစ်သက်လံုး ရခိုင်ေြမမှာေနေနတဲ့သူေတွ သူတို့ရှာသမျှပိုက်ဆံေတွ ဘယ်မှာကုန်ေနသလဲဆိုတာ ဉာဏ်မီရင် ေတွးြကည့်စမ်းပါဗျာ။ နူရာဝဲစွဲတယ် ေြပာရင် နှိမ်ရာကျမစိုးလို့။
လျှပ်စစ်မီးမလာတဲ့အရပ်မို့ ေဟာ့ပလိပ်ေတွ၊ ထမင်းေပါင်းအိုးေတွ၊ ဓါတ်မီးပူေတွကို ရခိုင်ြပည်နယ် ဘယ်ဆိုင်မှာမှ တင်မေရာင်းဘူး။ ကိုယ်တိုင်လည်း ထမင်းေရငှဲ့ချက်တာ အမ်းေရာက်မှ တတ်သွားတာ။ ထင်း မီးေသွး မေမွှးတတ်လို့ မင်းဘူးကို ကားြကံုနဲ့ ဂက်စ်အိုးမှာြပီး ချက်ရတယ်။ ကုန်ရင်လည်း ကားြကံုနဲ့ပဲ မင်းဘူး မေကွးမှာ ြဖည့်ရတယ်။
ကိစ္စမရှိပါဘူး။ ကိုယ်က ဧည့်သည်ပဲ။ လွန်ေရာကျွံေရာ ေနရလှ နှစ်နှစ်ေပါ့လို့ တွက်ထားတယ်။ ဒါေပမယ့် ရခိုင်သူေတွ အဲလိုသာ မင်းဘူးပို့ ဂက်စ်ြဖည့်ေနရြပီး သူတို့ဆီက ဂက်စ်ေတွ ပိုက်လိုင်းြကီးနဲ့ တရုတ်သယ်သွားတာ ြမင်ေနရေတာ့ သူတို့ေနရာမှာ ကိုယ်ချင်းစာ ြကည့်ပါဦးေလ။
တကယ်တမ်းေတာ့ သနားဖို့ေတာင် ေကာင်းတယ်။ ကိုယ်ကသာ ရန်ကုန်သား အထူးကုဆရာဝန်ြကီးမို့လို့ ေြမာက်ကျွန်းသူဖိုခေနာက်လို မေြကာက်မရွံ့ ဓါတ်ေငွ့နဲ့ ထမင်းချက်ေနတာ။ သူတို့ခမျာ အဲဒီဓါတ်ေငွ့မီးဖိုနဲ့ချက်ရင် ဘယ်လိုသက်သာတယ်။ ဘယ်လိုအရသာရှိတယ်ေတာင် ဘယ်သူမှ မသိြကဘူး။ ထေပါက်ကုန်မှြဖင့် ေြကာက်စရာြကီးလို့ ထင်တုန်းရှိေသးတယ်။
ထင်းေြခာက်နဲ့ ဖေယာင်းတိုင်၊ ေရအိုင်နဲ့ေချာင်းစပ်မှာပဲ ကျင်လည်ေနြကေပမယ့် သူတို့လည်း လူေတွပဲ ြဖစ်ပါတယ်။ ကတ္တရာလမ်း၊ ေရဘံုဘိုင်၊ ဓါတ်မီးတိုင်ကေလးေတွနဲ့ ေနရဖို့ အချိန်မတန်ေသးဘူးလား။ တကယ်လို့များ လူြကီးမင်းရဲ့ မဲဆန္ဒနယ်ဟာ ရခိုင်မှာဆိုရင်ေတာ့ သည်စကားမျိုး ေြပာလိမ့်မယ် မထင်ေပါင်။
မိမိရဲ့အကျိုးနဲ့ယှဉ်ရင် ပါတီရဲ့ အကျိုးကို ဦးစားေပးရမယ်။ ပါတီရဲ့ အကျိုးနဲ့ ယှဉ်ရင် နိုင်ငံေတာ်ရဲ့ အကျိုးကို ဦးစားေပးရမယ်။ ြပည်ေထာင်စုြကီးရဲ့ အကျိုးစီးပွားမို့လို့ ြပည်နယ်ေတွက အနစ်နာခံရမယ်။ မှန်ပါတယ်။ အဲသလိုေတွးတာ။ ေနြပည်ေတာ်က မီးတစ်ပွင့် ရခိုင်ကို ပို့ထွန်းလိုက်ေတာ့ေရာ ပုလဲအေရာင်မှိန်သွားမှာ စိုးလို့လား။ ေခါင်းေဆာင်ဆိုတာ ေအာက်လက်ငယ်သားကို ညှာတာသနားရတယ်။
အစိုးရဆိုတာ ြပည်သူကို ြကည်ြဖူရတယ် ဆိုတာကေရာ မမှန်လို့လား။ မျက်လံုးကေလး ေပကလပ်ေပကလပ်ေနတဲ့ ေမျာက်ကေလးကို ဦးခွံလှပ်ြပီး တူကေလးနဲ့ နှိုက်စားရဲတဲ့ အသည်းနှလံုးက ကိုယ်ေတွဆီမှာေတာ့ မရှိေသးဘူး မှတ်တာဗျာ။ ြမန်မာြပည်မှာ ရန်ကုန်ြမို့ြကီးဟာ စကင်္ံာပူနဲ့တူေနြပီး ချင်းြပည်နယ် ရခိုင်ြပည်နယ်က အီသီယိုပီးယားနဲ့ တူေနလို့လည်း မြဖစ်ေသးဘူး။
ရှမ်းြပည်၊ ကချင်ြပည် တရုတ်ကေကျွး၊ မွန်၊ ကရင် တနသင်္ာရီ ထိုင်းကေကျွး လို့ ကိုယ့်ဝမ်းကိုယ်ရှာစားခိုင်းလို့လည်း မြဖစ်ေသးဘူး။ မိေကျာင်းမင်းတို့ကို ေရခင်းလည်း မြပပါရေစနဲ့ခင်ဗျာ။ အခါခါ ဝင်အမုန်းခံရတာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ေတာင် ေတာ်ေတာ် အြမင်ကပ်လာြပီ။
အဲသည် ေမာင်စံဖားတစ်ေယာက်ဟာေလ။ ေြပာရမယ့်စကားမှန်း မသိ၊ မေြပာရမယ့်စကားမှန်း မသိ။ ကိုယ်ေြပာတဲ့စကားလည်း ဘယ်ေရာက်လို့ေရာက်မှန်း မသိ။ ငါေရးတာ ဖတ်မယ့်လူရှိတယ်ဆိုြပီး ေဖ့စ်ဘုတ်ေပါ် ပွဲဆူေအာင် ဖွပဲ ဖွနိုင်လွန်း။ ေနာက်တစ်ခါ အေရးြကီးအဆိုတင်သွင်းြပီး မဲခွဲဆံုးြဖတ် ကန့်ကွက်ခံရေတာ့မှာပဲ။
သူ့ဟာသူ မီးမလာေတာ့ေရာ ကိုယ့်အပူလား။ ရန်ကုန်ေရာက်ေနမှပဲဟာ။ နွားအလုပ် နွားလုပ်ရတယ် ဟဲ့။ ြမင်းအလုပ် ြမင်းလုပ်ရတယ် ဟဲ့။ ဒီအသက်ဒီအရွယ်ေရာက်ေနြပီ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်မှ မဆံုးမရင် ဘယ်ေတာ့ အသိတရားရမှာတုန်း။ နင်ေနာ် နင်။ ဟင်းဟင်း။ (ထို့ေနာက် ဝါးကနဲသမ်း၍ သက်ြပင်းြကီးချြပီး အိပ်သွားရှာေလေတာ့သတည်း)။