“မီး​ေချပု၊​ ပတ်က​ေညာ နှင့်​ လံုမ​ေလး​”

တွင် ေဆာင်းပါးများေနရာ၌ ဆက်လက်ေရးသားခဲ့သည်။ 0

 ြမန််မာြပည်က လက်ရှိပညာ​ေရး​စံနစ်ဟာ တိုင်း​ရင်း​သား​ေတွအတွက် တဖူနာြပီး​ တပန်း​ရှံုး​ပါတယ်။ သူတို့​ခမျာ သင်ရိုး​ညွှန်း​တမ်း​ထဲပါတဲ့​ စာ​ေတွသက်သက်တင် ​ေလ့​လာကျက်မှတ်ရတာ မဟုတ်ဘူး​။

အိမ်မှာ​ေြပာ​ေနကျမဟုတ်တဲ့​ ဘာသာစကား​ အစိမ်း​တစ်ခုကိုပါ တကူး​တက သင်ယူ​ေနရတဲ့​အတွက် အချိန်လည်း​ဖင့်​တယ်။ ဘာသာစကား​အတား​အဆီး​ေြကာင့်​မို့​လို စိတ်ဝင်စား​မှုနည်း​ပါး​ခဲ့​ရင် ​ေတာ်တဲ့​ထက်တဲ့​ လူငယ်က​ေလး​ေတွ​ေပမယ့်​ ြမန်မာ့​ပညာ​ေရး​ နယ်ပယ်ထဲက​ေန ထူး​ချွန်ြပီး​ ထွက်မလာနိုင်ဘူး​။

နိုင်ငံတကာအသိုင်း​အဝိုင်း​ကို ​ေြခလှမ်း​တဲ့​အခါ အဂင်္လိပ်စာကို ​ေနာက်တဆင့်​တက်ရြပန်​ေတာ့​ က​ေလး​ေတွခမျာ စကား​ေပါက်ဖို့​ နား​လည်ဖို့​ ြကိုး​စား​ေနရတာနဲ့​တင် စိတ်သွား​တိုင်း​ ကိုယ်မပါနိုင်​ေတာ့​ဘူး​။ နဂိုကတည်း​က အဂင်္လိပ်စာ အ​ေြခခံ​ေကာင်း​ေအာင် သာသနာြပုများ​က ​ေလ့​ကျင့်​သင်ြကား​ေပး​ထား​တဲ့​ ချင်း​က​ေလး​ေတွ ကချင်က​ေလး​ေတွဆို ဘယ်​ေလာက်ဟန်ကျသလဲ။ ​ေတာင်​ေပါ်ကလာ​ေပမယ့်​ အ​ေမရိကား​ေလာက်မှာ ချက်ချင်း​အထာကျသွား​တာပဲ။

သူတို့​လိုလူမျိုး​အတွက် ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား​ေတွ မြဖစ်မ​ေနသင်​ေနရတာ အလကား​ပဲ။ ဘာလုပ်ဖို့​လဲ။ ​ေနာက်ြပီး​ေတာ့​ ကိုယ့်​တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာစကား​ကို မသင်ရပဲ တစ်နိုင်ငံလံုး​ ြမန်မာစကား​ကိုချည့်​ လိုက်သင်​ေနရရင် အချိန်ြကာလာ​ေတာ့​ တိုင်း​ရင်း​သား​ဘာသာစကား​ေတွ ​ေပျာက်ကွယ်သွား​မှာလည်း​ စိုး​ရတယ်​ေလ။ အခုြကည့်​ပါလား​။

ရခိုင်စာ​ေပ၊​ မွန်စာ​ေပတို့​ဆိုတာ နား​လည်လိုက်စား​ေနတဲ့​သူ ဘယ်နှစ်​ေယာက်များ​ ရှိလို့​တုန်း​။ အဲဒီ​ေတာ့​ အခွင့်​အ​ေရး​ချင်း​ ညီမျှသွား​ေအာင် အ​ေြခခံပညာ​ေကျာင်း​ေတွမှာ တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာစကား​တစ်ခုခုကို စိတ်ြကိုက်ဘာသာ (Optional subject) အ​ေနနဲ့​ သင်ြကား​ေပး​ရရင် မ​ေကာင်း​ဘူး​လား​။ …. တဲ့​။

 “​ေြပာ ​ေြပာ ​ေြဖး​ေြဖး​ေြပာ။ နား​နား​ြပီး​ေြပာ ​ေမာမယ်။” 

လို့​သာ အား​ေပး​ချင်ပါတယ်။ အဲဒီစကား​ အဲဒီအ​ေတွး​ေတွဟာ ကိုယ့်​နား​ထဲမ​ေတာ့​ ​ေသွး​စည်း​ချစ်ြကည်​ေစတဲ့​ စကား​မျိုး​ မဟုတ်ပဲ အား​ငယ်တဲ့​သူ​ေတွကို အား​ေပး​ေထာက်ကူသ​ေယာင်နဲ့​ ​ေသွး​ချင်း​စိတ်ဝမ်း​ကွဲြပား​ေစတဲ့​ သ​ေဘာ​ေတွကို ပိုခံစား​မိပါတယ်။ မဟုတ်မှန်တဲ့​စကား​လို့​ေတာ့​ မဆိုလိုပါဘူး​။ ဒါ​ေပမယ့်​ အဆိပ်ခပ်တဲ့​အခါ မုသား​ထဲမှာ အဆိပ်ခပ်တာထက် အမှန်တရား​ထဲကို အဆိပ်ခပ်လိုက်လို့​ရှိရင် လူ​ေတာ်​ေတာ်များ​များ​ မ​ေရှာင်နိုင်မတိမ်း​နိုင် ြဖစ်သွား​တတ်ြကတယ် မဟုတ်လား​။

နိုင်ငံတကာ အသိုင်း​အဝိုင်း​ကလာတဲ့​ ပညာရှိစကား​ေတွမို့​ ကိုယ်တို့​နွား​ေြခရာခွက်ထဲက ဖား​သူငယ်က​ေလး​ေတွ ဘယ်လိုပဲ ဉာဏ်မီ​ေအာင် လိုက်​ေတွး​ေတွး​ ယုတ္တိယုတ္တာမှန် ဓမ္မဒိဋ္ဌာန်ကျ​ေနတာပဲ။ ဒါ​ေပသိ အညာသား​များ​ ပင်လယ်စာ​ေတွ မစား​စဖူး​ အစား​ြကူး​မိတဲ့​အခါ၊​ ​ေတာင်​ေပါ်သား​များ​ အညာထန်း​ရည် မ​ေသာက်စဖူး​ အ​ေသာက်ြကူး​တဲ့​အခါ သိပ်မြကာခင်မှာ လူက​ေမျာ့​ေမျာ့​ပဲ ကျန်ခဲ့​ြကတဲ့​အြဖစ် ြကံုဖူး​မယ် ထင်ပါတယ်။

သူများ​ေတွ စား​တာ ဘာမှမြဖစ်ဘူး​ ဆို​ေပမယ့်​ ကိုယ့်​ေရ​ေြမ​ေဒသ ဓါတ်ခံချင်း​က စကား​ေြပာပါ​ေသး​တယ်။ ခု​ေနခါမှာ အနှစ်နှစ်အလလက ​ေအာင့်​လံုး​ကျိတ်လံုး​ေတွ ပွင့်​အံ​ေပါက်ကွဲြပီး​ “​ေတာ်ြပီ။ နင်တို့​နဲ့​ငါ မ​ေပါင်း​နိုင်​ေတာ့​ဘူး​။” လို့​ မုန်း​ေတး​တစ်ခါ မ​ေကျာ့​ခင် ချစ်​ေတး​တစ်ခါနှစ်ခါ သံုး​ခါ​ေလး​ခါ အခါခါ ​ေကျာ့​ေစချင်​ေသး​တာမို့​ ခုနကလို အမှန်တရား​စကား​မျိုး​ကို နား​ခါး​တာ အမှန်ပါပဲ။

 ​ေကျာင်း​ထား​ကာစ အိမ်မှာ​ေြပာတဲ့​ ဘာသာစကား​နဲ့​မတူလို့​ ​ေကျာင်း​မှာ အသံမထွက်ပဲ ​ေခါင်း​ယမ်း​ေခါင်း​ခါနဲ့​ ြငိမ်ဝပ်ဝပ် အငံု့​စိတ်နဲ့​ က​ေလး​ငယ်က​ေလး​ေတွအြဖစ်ကို နိုင်ငံြခား​မှာ အလုပ်သွား​လုပ်​ေနြကရတဲ့​ ြမန်မာမိဘများ​ရဲ့​ က​ေလး​ေတွ အကုန်ခံစား​ဖူး​ပါတယ်။ ကိုယ့်​ရင်​ေသွး​က​ေလး​ေတွ ပတ်ဝန်း​ကျင်အသစ်မှာ အဆင်မ​ေြပမှာစိုး​လို့​ အိမ်ကမိဘကပဲ အဂင်္လိပ်လို​ေြပာတတ်​ေအာင်၊​ ဌာ​ေနဘာသာစကား​ေလး​ေတွ ကျွမ်း​ဝင်​ေအာင် သင်ြကား​အား​ေပး​ြကရတာပါပဲ။

 ြကာ​ေတာ့​ သူတို့​က​ေလး​ေတွ ြမန်မာြပည်ြပန်လာရင် ြမန်မာစကား​ေတာင် နား​လည်တယ် ြပန်မ​ေြပာတတ်ဘူး​ ဆိုတဲ့​ ဘဝကို ​ေရာက်ြကတယ်။ သူတို့​ေလး​ေတွဘဝမှာ ​ေရွး​ချယ်စရာ နှစ်လမ်း​ရှိပါတယ်။ တချိန်ကျ ြပန််လာမှာလား​။ ဒါဆိုလည်း​ ြမန်မာစာ ြမန််မာစကား​၊​ ြမန်မာ့​ယဉ်​ေကျး​မှု​ေတွကို တ​ေြဖး​ေြဖး​နဲ့​ ရင်း​နှီး​ကျွမ်း​ဝင်လာ​ေအာင်၊​ စိမ်း​မသွား​ေအာင် လုပ်​ေပး​ရမှာ​ေပါ့​။ နို့​မို့​ ကိုယ့်​ဆီမှာ သူတို့​ေပျာ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး​။

ကိုယ့်​ဆီကိုယ့်​ထဲ ဘာမှ မက်​ေလာက်စရာ ချစ်စရာ မရှိတာလည်း​ ကိုယ့်​ဘာသာ အသိဆံုး​ပဲ။ ဒီလိုမှ မဟုတ်လို့​ ​ေရာက်တဲ့​အရပ် ဘယ်အရပ်မှာမဆို နိုင်ငံြခား​သား​အြဖစ် အသား​ကျ အဆင်​ေြပ​ေအာင် ​ေနနိုင်ဖို့​အတွက်က​ေတာ့​ ကမ္ဘာသံုး​ အဂင်္လိပ်စကား​ကို ကျွမ်း​ကျွမ်း​ကျင်ကျင် ​ေြပာတတ်​ေအာင် သင်ဖို့​ပဲရှိတယ်။

 တကယ်တမ်း​စဉ်း​စား​ြကည့်​ေတာ့​ ကိုယ်​ေတွမှာသာ သည်​ေြမသည်​ေရမှာ ​ေမွး​ဖွား​ြကီး​ြပင်း​ခဲ့​ေတာ့​ ဇာတိနွယ်အြဖစ် သံ​ေယာဇဉ် မြပတ်ရှိ​ေနတာ။ သူတို့​ဘက်မှာ​ေတာ့​ သူတို့​ြကီး​ြပင်း​ေနထိုင်ခဲ့​ရာ မဟုတ်ပဲ ကိုယ့်​အ​ေဖရဲ့​ဇာတိဆိုတာထက် ဘာမှမပိုတဲ့​ ြမန်မာြပည်ြကီး​ကို တ​ေအာင့်​ေမ့​ေမ့​ ြဖစ်​ေနစရာ ဘာအ​ေြကာင်း​မှ မရှိဘူး​။ သူအား​ေပး​ေနတဲ့​ အာစင်နယ်​ေလာက် မန်ယူ​ေလာက်​ေတာင် စွဲစွဲလန်း​လန်း​ ရှိလိမ့်​မယ် မထင်။

သည်က​ေလး​ေလး​ေတွမှာလည်း​ အ​ေြကာင်း​ေြကာင်း​ေြကာင့်​ ြမန်မာြပည်ပညာ​ေရး​နဲ့​များ​ အထက်တန်း​ထိ​ေရာက်​ေအာင် သင်ြကား​ေပး​ခဲ့​မယ်ဆိုရင် သင်ရိုး​ညွှန်း​တမ်း​ထဲမှာပါတဲ့​ ြမန်မာစာကလည်း​ မိ​ေမွဘ​ေမွ အမှတ်တရလက်​ေဆာင်အြဖစ်​ေတာ့​ ကျန်ရစ်နိုင်တာပဲ။ သူ့​ဘိုး​သူ့​ဘွား​များ​သင်တဲ့​ ရခိုင်စာ၊​ မွန်စာ၊​ ရှမ်း​စာ၊​ ကချင်စာ​ေတွလည်း​ အတူတူ​ေပါ့​။ ​ေချာင်း​ရိုး​ေြမာင်း​ရိုး​သာ တိမ်​ေကာမှာ။ မျိုး​ရိုး​ မတိမ်​ေကာဘူး​ေလ။ မတတ်​ေကာင်း​တာ ဘာမှ မရှိပါဘူး​။ သင်သာသင်ပါ။ အကုန်အကျိုး​ရှိတယ်။

 အိန္ဒိယမှာဆို ကိုယ်​ေတွက ကုလား​လို့​ပဲ (နှိမ်တဲ့​သ​ေဘာ မပါပါ) သိမ်း​ြကံုး​ေခါ်​ေဝါ်​ေနတဲ့​ အင်ဒီး​ယန်း​မျိုး​နွယ်​ေတွဟာ ရာချီလို့​ မတူကွဲြပား​ြခား​နား​စွာ ရှိြက​ေလတယ်။ နယ်တစ်နယ်နဲ့​တစ်နယ် စာ​ေပဘာသာစကား​ချင်း​လည်း​ မတူဘူး​။ နိုင်ငံ​ေကျာ် စာ​ေရး​ဆရာြကီး​များ​မှာ​ေတာင် ဘဂင်္ါလီစာဆို​ေတာ်ြကီး​၊​ ပန်ချာပီပညာရှိြကီး​၊​ တမီလ်ကဗျာဆရာြကီး​ စသည်ြဖင့်​ ကိုယ့်​ဘာသာစကား​နဲ့​ကိုယ် ​ေကျာ်ြကား​ြကတယ်။ အာသံဘက်ကို​ေရာက်ခဲ့​တုန်း​က သူတို့​ဆီက ရုပ်ရှင်ရံု​ေတွမှာ ရံုတင်တဲ့​ကား​ေတွဟာ ကိုယ်တို့​ဆီမှာ ြမင်ရတဲ့​ ​ေဘာလီး​ဝုဒ်စတား​ေတွ တစ်​ေယာက်မှ မပါဘူး​။

အာစာမိစကား​ေြပာတဲ့​ အာသံနယ်ဖွား​ ကသည်း​မင်း​သား​ မင်း​သမီး​များ​ ြဖစ်ြကသတဲ့​။ သူတို့​ဟာသူတို့​ေတာ့​ ဝက်ဝက်ကိုကွဲ​ေရာ အား​ေပး​တာ။ တူတူပဲ။ ကာလကတ္တား​မှာ ဘဂင်္ါလီစကား​ေြပာ ရုပ်ရှင်ရံု​ေတွရှိတယ်။ သူတို့​စတား​ သူတို့​ပရိသတ်နဲ့​သူတို့​။ အမီတာဘချန်တို့​ ရှာရွတ်ခန်း​တို့​ဆိုတာ နိုင်ငံြခား​ေဈး​ကွက်အတွက်သာ အိတ်စပို့​ကွာလတီထုတ်ထား​တာ။ ကိုယ့်​ဆီမှာ​ေတာ့​ ကိုယ်နား​လည်တဲ့​စကား​ေြပာတဲ့​ ကိုယ်သိ​ေသာ သရုပ်​ေဆာင်များ​ကို ြကည့်​ရတာသာ ထိထိမိမိရှိ၊​ ငိုလို့​ေကာင်း​ လွမ်း​လို့​ေကာင်း​၊​ သီချင်း​လည်း​ လိုက်ဆိုလို့​ေကာင်း​သတဲ့​။ (လား​ရှိုး​မှာ ြကည့်​ခဲ့​ဖူး​တဲ့​ ရှမ်း​ကား​ေတွလို ​ေနမှာ​ေပါ့​ကွယ်။)

 ဟိုး​အထက်က​ေြပာခဲ့​တဲ့​ ပညာရှိြကီး​များ​က​ေတာ့​ အိန္ဒိယရဲ့​ ပညာ​ေရး​မူဟာ အတုယူစရာ ​ေကာင်း​ပါသတဲ့​။ ြပည်နယ်အသီး​သီး​က ကိုယ့်​ဘာသာစကား​နဲ့​ကိုယ် သင်ြကား​လာြပီး​ အထက်တန်း​ေရာက်လာတာမို့​လို့​ မိခင်ဘာသာစကား​ကို အခက်အခဲမရှိ ကျွမ်း​ကျွမ်း​ကျင်ကျင် တတ်​ေြမာက်လာြပီး​ မိ​ေထွး​ဘာသာစကား​ြဖစ်တဲ့​ အဂင်္လိပ်စာကိုလည်း​ ပိုလို့​ ဂရုတစိုက် သင်ြကား​ေလ့​လာနိုင်ပါသတဲ့​။

အဲဒါ​ေြကာင့်​ သူတို့​ အိန္ဒိယနွယ်ဖွား​ ပညာတတ်​ေတွဟာ ကမ္ဘာကို ဘယ်​ေလာက်လွှမ်း​မိုး​လာသလဲဆိုရင် အဂင်္လန်က အလုပ်အကိုင် အခွင့်​အလမ်း​များ​ေတာင်မှ အဂင်္လိပ်​ေတွ ြပိုင်မတိုး​နိုင်​ေလာက်​ေအာင် ြဖစ်လာရပါသတဲ့​။ သူများ​ေကာင်း​ကွက် အား​သာချက်ဆိုတာ ြမန်မာ​ေတွလည်း​ အား​ကျ အတုယူဖို့​ မသင့်​ပါလား​။ ဟုတ်​ေတာ့​ ဟုတ်သား​ပါ​ေလ။ ဒါ​ေပသိ တစ်ခု​ေတာ့​ လွဲ​ေနသလိုပဲ။ ​ေမး​စမ်း​ပါရစီ။ အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံလံုး​ ဟင်ဒီဘာသာမှမတတ်ရင် ဘယ်ရံုး​ကိုသွား​ အလုပ်လုပ်လို့​ရသလဲ။

ဘဂင်္ါလီစာဆို​ေတာ်ြကီး​လည်း​ မှတ်ပံုတင်ရင် ဟင်ဒီနဲ့​ ​ေရး​ရမှာပဲ။ ဘယ်​ေလာက်ပဲ ဘာသာစကား​ dialect ​ေတွ ကွဲြပား​ေနပ​ေစ၊​ အိန္ဒိယတစ်နိုင်ငံလံုး​ ဟင်ဒီစကား​ေြပာရင်​ေတာ့​ နား​လည်ရမယ် မဟုတ်ဘူး​လား​။ ဒီလိုဆိုရင် ကိုယ်တို့​ ြမန်မာြပည်ကျမှ ြမန်မာစာဆိုတာြကီး​က တိုင်း​ရင်း​သား​ေတွအတွက် အပိုဆာဒါး​ြကီး​လို့​ ​ေတွး​ဖို့​ သင့်​ပါ့​မလား​။

 မင်း​က​ေတာ့​ ြမန်မာဆို​ေတာ့​ ကိုယ့်​စကား​ကိုယ် ရံုး​သံုး​လုပ်ထား​မှပဲ ​ေြပာအား​ရှိသ​ေပါ့​ေလ လို့​ထင်ရင် မှား​ပါလိမ့်​မယ်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​ ြမန်မာ​ေတွလည်း​ တိုင်း​ရင်း​သား​ေတွရှိတဲ့​ေနရာ လာရတဲ့​အခါ ​ေဒသ​ေြပာစကား​ တတ်​ေအာင်သင်ရတာပါပဲ။ နို့​မို့​ ဗူး​လံုး​နား​မထွင်း​နဲ့​ အချိန်လည်း​ကုန်၊​ အလုပ်လည်း​ မတွင်ဘူး​ေလ။ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်အြဖစ်နဲ့​ ​ေလာက်ကိုင်ကိုလာတဲ့​အခါ ​ေရာက်ကာစ​ေတာ့​ အလုပ်သမား​တစ်​ေယာက်​ေယာက် အနား​ေခါ်ြပီး​ စကား​ြပန်နဲ့​ ြကည့်​ရပါတယ်။

တရုတ်စကား​မတတ်ရင် ​ေခါက်ဆွဲ​ေတာင် ဝယ်စား​လို့​မရဘူး​ဗျ။ အလံုး​မှန်း​ အြပား​မှန်း​ အရည်မှန်း​ အဖတ်မှန်း​ မကွဲလို့​။ တရက်မှာ က​ေလး​ေလး​နှစ်​ေယာက် အပူ​ေလာင်ဒဏ်ရာနဲ့​ ​ေရာက်လာ​ေတာ့​ ထံုး​စံအတိုင်း​ စာရွက်တစ်ရွက်နဲ့​ လိုတဲ့​ေဆး​ေတွ အဝယ်လွှတ်ြပီး​ ဘာြဖစ်လာတာလဲ။ ဘယ်အချိန်က ြဖစ်တာလဲ။ ဘယ်လိုြဖစ်ရတာလဲ။ ကိုယ်သိဖို့​လိုအပ်သမျှကို စကား​ြပန်နဲ့​ စကား​ေြကာရှည်ရပါတယ်။ အဲ့​ဒါသိမှ အရည်ဘယ်​ေလာက်ထည့်​ရမယ်။ ​

ေဆး​ဘယ်​ေလာက်ထည့်​ရမယ် သိမှမို့​ပါ။ ဒါ​ေပမယ့်​ မီး​ေလာင်လို့​ ​ေြကာက်အား​လန့်​အား​ က​ေလး​ေပွ့​ေြပး​လာတဲ့​ အ​ေမလုပ်သူက ကျား​ကိုက်ပါတယ်ဆိုမှ အ​ေပါက်က​ေလး​နဲ့​လား​ လုပ်​ေနတယ် ထင်လို့​လား​ မသိပါဘူး​။ စကား​ြပန်လုပ်​ေပး​တဲ့​ ဆရာမက အား​ရပါး​ရ ချွန်တွန်း​လုပ်ထည့်​လိုက်ပါတယ်။ “ဆရာ​ေရ။ ဒီမှာ ​ေြပာ​ေနြပီ။ ကုမှာြဖင့်​ မကုဘူး​။ သိပ်စကား​ေြကာရှည်တာပဲ။ မကုချင်လည်း​ တြခား​ေဆး​ခန်း​ပဲ ြပန်​ေခါ်သွား​ေတာ့​မယ်။” တဲ့​။

 အချိန်က ည​ေနငါး​နာရီပါ။ ပံုမှန်ဆိုရင် ​ေဆး​ခန်း​သွား​ထိုင်တဲ့​ အချိန်​ေရာက်​ေနြပီ။ ဒါ​ေပမယ့်​ အဲ့​ဒီရက်မှာ တစ်​ေဆး​ရံုလံုး​ ကိုယ်ကလွဲလို့​ ဆရာဝန်တစ်​ေယာက်မှ မရှိဘူး​။ လူနာလာတဲ့​အချိန််မှာ ကိုယ်ကလည်း​ OPD မှာ ငုတ်တုတ်။ က​ေလး​ေတွ ကုတင်​ေပါ်တင်ြပီး​ Burn Dressing လုပ်ဖို့​ လိုတဲ့​ေဆး​ေတွ သွား​ဝယ်ခိုင်း​လိုက်တာ ြပန်​ေတာင် မလာ​ေသး​ဘူး​။ သူ့​ဘက်က ကိုယ့်​ကို ဘာတစ်ခုမှ ​ေစာင့်​ရတာ မရှိပဲ အ​ေစာ်ကား​ခံလိုက်ရလို့​ ​ေဒါသက​ေထာင်း​ကနဲထွက်သွား​ြပီး​ လက်နဲ့​ေတာင် ရွယ်မိတယ်။

“မကုချင် ြပန်​ေခါ်သွား​ရတယ်။ အချိန်မ​ေရွး​ပဲ” 

လို့​ဆို​ေတာ့​ သူတို့​လည်း​ ြပန်​ေခါ်သွား​ပါတယ်။ ​ေဆး​ဝယ်တဲ့​သူြပန်လာမှ သိရတာ က​ေလး​အ​ေမက ကိုး​ကန့်​အြကီး​အကဲရဲ့​ သမီး​ပါတဲ့​။ ဒါ​ေပမယ့်​ ကိုယ့်​ဘက်က လူြကီး​မှန်း​သိလို့​ ​ေြကာက်အား​လန့်​အား​ ​ေြခသလံုး​ြပန်မဖက်နိုင်ပါဘူး​။

“ဘယ်သူပဲြဖစ်ြဖစ် သူက ကုချင်တဲ့​ ဆန္ဒမရှိရင် ကုမ​ေပး​နိုင်ပါဘူး​။ ကုချင်တယ်ဆိုရင်​ေတာ့​ အဆင်သင့်​ပါပဲ။”

 လို့​ ​ေြပာလိုက်ပါတယ်။ ကွဲသွား​တဲ့​ ဖန်ခွက်ဆိုတာ ြပန်ဆက်လို့​ မ​ေကာင်း​ပါဘူး​။ ​ေလာက်ကိုင်မှာ တရုတ်​ေဆး​ခန်း​ေဆး​ရံု​ေတွ ​ေပါလွန်း​လို့​။ သူတို့​ဘက်ကလည်း​ ကိုယ်ကုမ​ေပး​ချင်လို့​ ရစ်​ေနတယ် ထင်ချင်ထင်မှာ​ေပါ့​။

 သူများ​ရပ်ရွာဆိုတာ ကိုယ်ကလည်း​ တစ်ရက်နှစ်ရက် သွား​လည်တာမျိုး​ မဟုတ်သလို၊​ သူတို့​ကလည်း​ အဲသည်မှာ အ​ေြခချ​ေနထိုင်ြကတာဆို​ေတာ့​ ​ေရစက်က လွယ်လွယ်နဲ့​ ြပတ်မသွား​ပါဘူး​။ အ​ေနြကာလာလို့​ သူ့​အ​ေြကာင်း​ ကိုယ့်​အ​ေြကာင်း​ ​ေရ​ေရလည်လည် အကဲခတ်မိြကတဲ့​အခါ တစ်​ေယာက်နဲ့​တစ်​ေယာက် သ​ေဘာထား​အမှန်ကို နား​လည်လာြပီး​ အဲသည်အိမ်နဲ့​လည်း​ ဝင်ထွက်မြပတ် ခင်မင်​ေဆး​ကုြဖစ်လာပါတယ်။

မကုလို့​လည်း​ မြဖစ်ဘူး​ေလ။ အဲဒီနယ်မှာ ဆရာဝန်ဆိုလို့​ ကိုယ်ပဲရှိတာ။ အထူး​ကုလည်း​ကိုယ်ပဲ၊​ ရိုး​ရိုး​ကုလည်း​ကိုယ်ပဲ။ သမား​ေတာ်၊​ ​ေမ့​ေဆး​၊​ က​ေလး​ေမွး​ပါမကျန်ရဘူး​။ လူမရှိသ​ေရွ့​ တမိုး​လံုး​ေဖျာက်ဆိပ်လုပ်ရတာ။ ကိ်ုယ်နဲ့​မှ မကုချင် တရုတ်ြပည်ထွက်၊​ မန်း​ေလး​ လား​ရှိုး​ဆင်း​ဖို့​ပဲ ရှိတယ်။ ကိုယ့်​ဘက်ကလည်း​ သူတို့​ေဒသမှာ​ေနရင် သူတို့​နဲ့​ အဆင်​ေြပ​ေအာင် ဆက်ဆံဖို့​ တာဝန်ရှိတာ​ေပါ့​။ ဘယ်တုန်း​က​ေသခဲ့​မှန်း​မသိတဲ့​ ြမို့​ေတာ်ရင် ရွာ​ေတာ်ရင်​ေတွ​ေတာင် ပသ​ေနရ​ေသး​တာ။

အရှင်လတ်လတ် ငုတ်တုတ်ြကီး​ေသနတ်ကိုင်ထား​တဲ့​ သူ​ေတွနဲ့​ တ​ေစာင်း​ေစး​နဲ့​ မျက်​ေချး​ြဖစ်လို့​ မရပါဘူး​။ ဒီလိုနဲ့​ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ရလို့​ ခင်ခင်မင်မင် ြဖစ်သွား​တဲ့​အခါ အဲဒီတုန်း​က အဲဒီစကား​ သူတို့​ မ​ေြပာခဲ့​ပါဘူး​တဲ့​။ နား​လည်မှုလွဲမှား​သွား​တဲ့​ အ​ေြကာင်း​တစ်ခုပါ လို့​ပဲဆိုတယ်။ ကိစ္စမရှိပါဘူး​။ ခုချိန်မှာ​ေတာ့​ ကိုယ်လည်း​ပဲ စကား​ြပန်လွတ် ​ေရပက်မဝင် ​ေြပာနိုင်​ေနမှပဲ ြကား​ေလ​ေသွး​လို့​ မရနိုင်​ေတာ့​ဘူး​။

 ကိုယ့်​အဖို့​က​ေတာ့​ ဘယ်​ေနရာ​ေရာက်​ေရာက် ​ေဒသဘာသာစကား​က မြဖစ်မ​ေန ​ေလ့​လာယူရတဲ့​ အ​ေထာက်အကူတစ်ခုပါ။ ဘူတန်​ေရာက်​ေတာ့​လည်း​ ဘူတန်စကား​သင်ရတယ်။ အမ်း​ေရာက်​ေတာ့​လည်း​ အမ်း​စကား​ေပါ့​။ ရခိုင်ဆရာမ​ေလး​ေတွက

 “​ေနာက်ပိုး​ေယာင် ရှက်​ေယာင်သ​ေဘာထား​။ လဗျိုဂျီး​ကျန်မယ်ကား​။”

 လို့​ ဆိုလာရင်

“ခိုး​ ခိုး​ ခိုး​ ရ​ေအာင်ခိုး​ေမ။ ခိုး​ရာလိုက်​ေရး​လား​။”

 လို့​ ြပန်​ေအာ်နိုင်မှ ပိုြပီး​ ခင်ခင်မင်မင် ​ေပျာ်​ေပျာ်ပါး​ပါး​ ြဖစ်လာမှာ​ေပါ့​။ ကိုယ်လိုပဲ တိုင်း​ရင်း​သား​ေတွရှိရာမှာ တာဝန်ကျတဲ့​ ြမန်မာဝန်ထမ်း​ေတွအား​လံုး​ ဌာ​ေနတိုင်း​ရင်း​သား​စကား​ကို အနည်း​နဲ့​အများ​ ရင်း​နှီး​ကျွမ်း​ဝင်ြကရတာပါပဲ။ အမ်း​မှာတုန်း​က ဟိုဘက်အိမ်မှာ​ေနတဲ့​ ​ေမ့​ေဆး​ဆရာသား​ေလး​ဆို မူြကိုတက်ရင် ြမန်မာစကား​ကို အမ်း​လိုပဲ ​ေြပာတတ်​ေတာ့​တယ်။ သူ့​အ​ေမက

“သား​ေလး​ ထမင်း​စား​ေတာ့​မလား​။”

 လို့​ ​ေမး​ရင်

“စား​တာြပီ။”

 တဲ့​။ လက်ဘက်ရည်ဆိုင်ထိုင်လို့​

“ညီပု​ေချ ​ေသာက်ဖို့​ေသး​လား​။”

 လို့​ ​ေမး​ရင်

“​ေသာက်ဖို့​ြပီ။”

 တဲ့​။

 တကယ်​ေတာ့​ ဘာသာစကား​ကို ပညာရပ်အ​ေနနဲ့​ မသင်ပဲ ​ေန့​စဉ်လက်သံုး​စကား​အြဖစ်နဲ့​သင်ရင် ​ေပျာ်စရာလည်း​ေကာင်း​တယ်။ အတတ်လည်း​ ြမန်တယ်။ ​ေရာ​ေနှာအကျွမ်း​တဝင် ​ေနထိုင်ြခင်း​ (Integration) လို့​ေခါ်တယ်။ အဲဒါမပါရင် ​ေမ့​လွယ်​ေပျာက်လွယ်တယ်။

သင်ရိုး​ညွှန်း​တမ်း​ထဲမှာ မြဖစ်မ​ေနထည့်​သွင်း​ြပီး​ သင်ခိုင်း​မယ့်​အစား​ ​ေြပာရင်း​ဆိုရင်း​ ​ေန့​စဉ်သင်ြကား​ေပး​သွား​သင့်​တာ​ေပါ့​။ အိမ်ကျ​ေတာ့​ အိမ်စကား​ေြပာ၊​ ​ေကျာင်း​ကျ​ေတာ့​ ​ေကျာင်း​စကား​ေြပာ၊​ မတတ်ဘူး​ဆိုတာ ဘယ်ရှိလိမ့်​မလဲ။ ရခိုင်စကား​သင်ကာစမှာ သူတို့​ ရခိုင်သီချင်း​ေတွ လိုက်လိုက်ဆိုရာက ကိုယ်တို့​ ြမန်မာသီချင်း​ကို သူတို့​ ရခိုင်သံနဲ့​ဆိုတဲ့​အခါ ရခိုင်​ေတွက ရယ်တယ်။

“ပန်လယ်ဟာ ကိုယ်ဘာ အ​ေမှာင်ဒွီ မလာဂန်၊​ ရန်ခုန်စွာနန့်​ ​ေမျှာ်လန့်​မိ​ေက။” 

လို့​ ဆိုြပ​ေတာ့​ မိုက်ခွက်လုြပီး​

“အဲ့​လို မဆိုပါဘူး​ ဆရာရယ်။ ဒီမှာြကည့်​ ဆိုြပမယ်။” 

ဆိုြပီး​ ဆွဲသွား​လိုက်တာ ဝိုင်ဝိုင်း​ရှံုး​တယ်။ ​ေစာနတုန်း​က ရခိုင်သံ​ေတွ ဘယ်​ေပျာက်သွား​မှန်း​ေတာင် မသိဘူး​။ သူတို့​လည်း​ ြမန်မာလို မတတ်​ေတာ့​ မရှိပါဘူး​ေလ။ မွှတ်​ေန​ေအာင် တတ်သပ။ ကိုယ့်​ရပ်ကိုယ့်​ရွာမျာ​ေတာ့​ ​ေြပာရတာ အာမထိ လျှာမထိ အရသာမရှိလို့​ မ​ေြပာြကတာပါ။

ပတ်က​ေညာပဲ ြဖစ်ြဖစ်၊​ မီး​ေချပုပဲ ြဖစ်ြဖစ်၊​ ​ေရှာင်ကွန်း​ညာ​ေလး​ေတွပဲ ြဖစ်ြဖစ် လံုမ​ေလး​မှန်ရင်​ေတာ့​ လှြပီး​သား​၊​ ချစ်စရာ​ေကာင်း​ြပီး​သား​ပါ​ေလ။ နှုတ်ဖျား​ကလာတဲ့​ ဘာသာစကား​ေတွထက် နှလံုး​သား​က အရင်း​ခံတဲ့​ ​ေမတ္တာသည်သာ အဓိကပါ။ ​ေနာ့​။