• “စစ်မ​ေရာက်ခင် ြမား​ချွန်”

    အိမ်​ေထာင်ြပုမယ် ဆံုး​ြဖတ်ြပီး​ေတာ့​ ယင်း​မာ​ေဖ​ေဖ နဲ့​ ​ေမ​ေမ​ေလး​တို့​ဆီ သူတို့​သား​မက်​ေလာင်း​ကို ​ေခါ်ြပြပီး​ ​ေနာက်တစ်နှစ်ခွဲ​ေလာက်ြကာမှ ကာလီဖိုး​နီး​ယား​မှာ မဂင်္လာ​ေဆာင်ြဖစ်ပါတယ်။ အိမ်က​ေတာ့​ ဘယ်သူမှ မလာနိုင်ခဲ့​ပါဘူး​။

    ဒါနဲ့​ သူတို့​ကို ​ေြမထဲပင်လယ်အစပ်က မွန်တီကာလိုမှာပဲ အလည်​ေခါ်ြပီး​ ​ေဘာ့​ပ်နဲ့​ နှစ်​ေယာက်သား​ လာ​ေတွ့​ြဖစ်ပါတယ်။ ​ေမ​ေမ​ေလး​တို့​က ပါရီက​ေဖး​မှာ ညစာြပန်ဖိတ်​ေကျွး​ေသး​တယ်။ ​ေဈး​ြကီး​သ​ေလာက်လည်း​ ခမ်း​နား​တဲ့​ဆိုင်ပါပဲ။ ​ေမ​ေမ​ေလး​တစ်​ေယာက် ဝတ်​ေကာင်း​စား​လှ​ေတွနဲ့​ စိန်​ေတွရှိသမျှ အကုန်ထုတ်ဝတ်လာပံုရတယ်။

    ယင်း​မာတို့​နဲ့​ ကပ်လျက်စား​ပွဲမှာ လီဆာမင်နဲလီြကီး​ လာထိုင်​ေတာ့​ ဆိုင်က စား​ပွဲထိုး​က​ေလး​က ​ေမ​ေမ​ေလး​အနား​မှာ ဟိုဟာလာ​ေပး​သလို ဒီဟာလာ​ေပး​သလိုနဲ့​ ရစ်သီရစ်သီလုပ်လို့​ မဆံုး​ဘူး​။ မြကာပါဘူး​ သူနဲ့​ေမ​ေမ​ေလး​တို့​နှစ်​ေယာက် ကမ္ဘာ​ေကျာ် ရုပ်ရှင်မင်း​သမီး​ြကီး​တစ်​ေယာက်လံုး​ကို သတိမထား​မိသလို ဟန်​ေတွထုတ်ြပီး​ တဟီး​ဟီး​တဟား​ဟား​ ထလုပ်ြကြပန်တယ်။

     ​ေဖ​ေဖအပါအဝင် ယင်း​မာတို့​ သံုး​ေယာက်သား​က​ေတာ့​ ​ေမ​ေမ​ေလး​ ဘာ​ေတွ ဒီ​ေလာက် အူြမူး​ေနမှန်း​ နား​မလည်နိုင်ခဲ့​ဘူး​။ တ​ေအာင့်​ေန​ေတာ့​ ​ေဖ​ေဖက ​ေဘာ့​ပ်ကို

    “မင်း​က ​ေဆး​ေကျာင်း​မှာ အဏုဇီဝ​ေဗဒဆရာတစ်​ေယာက်ဆို​ေတာ့​ ဘာ​ေတွ လုပ်ရတာတုန်း​” 

    “သင်ြကား​ေရး​ နဲ့​ သု​ေတသန အလုပ်​ေတွ​ေပါ့​။” “စာက တစ်​ေန့​ကို ဘယ်နှစ်နာရီသင်ရတာလဲ။”

    “က​ေလး​ေတွကို စာသင်တာ ​ေြပာတာလား​။” “ဟုတ်တယ်​ေလ။ စာသင်ခန်း​ထဲမှာ သင်ရတာကို ​ေြပာတာ။”

    “ဒီသံုး​လပတ်မှာ​ေတာ့​ တစ်ချိန်ကို တစ်နာရီ နဲ့​ တစ်ပတ် သံုး​ြကိမ် ဝင်ရမယ်။”

    “တစ်ပတ်မှ သံုး​ြကိမ်တည်း​လား​။ ​ေကာင်း​လိုက်တာကွာ။ တစ်လမှ ၁၂ ချိန်ပဲ သင်ရံု​ေပါ့​။ ရတဲ့​လခ ၁၂ နဲ့​ စား​လိုက်ရင် တစ်နာရီဝင်​ေငွ နည်း​မှတ်လို့​။ တြခား​ေရာ ဘာအခွင့်​အ​ေရး​ေတွ ​ေပး​ထား​ေသး​တုန်း​။” 

    “အဲလို မဟုတ်ပါဘူး​။ စာသင်ဖို့​ အတန်း​မရှိတဲ့​ေန့​ေတွမှာ သု​ေတသနလုပ်ငန်း​ေတွ လုပ်ရ​ေသး​တာ​ေပါ့​။ ဓါတ်ခွဲခန်း​ နဲ့​ ဓါတ်ခွဲကျွမ်း​ကျင်​ေတွကို ြကည့်​ြကပ်​ေပး​ရတယ်။ ပါရဂူ​ေကျာင်း​သား​ေတွ စာတမ်း​ြပုစုနိုင်ဖို့​ ​ေထာက်ပံ့​ေြကး​ရ​ေအာင်လည်း​ ရှာ​ေပး​ရတယ်။ ကိုယ့်​အတွက်လည်း​ကိုယ် သု​ေတသနလုပ်ရတယ်။ ကိုယ့်​ဋ္ဌာနက စာတမ်း​ေတွ အဆက်မြပတ်ထွက်​ေနမှ ​ေကာင်း​တာ။ ကျန်တာ​ေတာ့​ အစည်း​အ​ေဝး​တက်တာတို့​၊​ စာ​ေမး​ပွဲစစ်တာတို့​၊​ တြခား​ ရံုး​လုပ်ငန်း​ေတွလည်း​ နည်း​နည်း​ပါး​ပါး​ ရှိတယ်။ က​ေလး​ေတွကို စာသင်ရတယ်ဆိုတာ အလုပ်ရဲ့​ တစိတ်တပိုင်း​ပဲ ရှိတယ်။” 

    ယင်း​မာက ဝင်ြပီး​

    “​ေဖ​ေဖ့​အလုပ်နဲ့​ သိပ်မကွာပါဘူး​။ ​ေဖ​ေဖလည်း​ အလုပ်ရံု​ေတွကို တခါတခါမှ သွား​ြကည့်​ြကပ် စစ်​ေဆး​ေပး​ရသလို ​ေနမှာ​ေပါ့​။”

    “အဲဒါလည်း​ မဟုတ်​ေသး​ဘူး​။ ငါ့​အြမင်မှာ​ေတာ့​ တက္ကသိုလ်​ေကျာင်း​က ဆရာတစ်​ေယာက်ရဲ့​ အလုပ်မှာ ​ေကျာင်း​သား​ေတွကို စာသင်တာ​ေလာက် ပညာသား​ပါတာ မရှိဘူး​။

    စီး​ပွား​ေရး​ဆိုတာက​ေတာ့​ ဘယ်ဟာက အ​ေရး​ြကီး​ဆံုး​လဲဆိုတာ​ေရွး​ြပီး​ ပျိုး​ထား​လိုက်ရံုပဲ။

    ငါ့​မှာ လကုန်ရင် လခ​ေပး​စရာ အလုပ်သမား​ေတွ ​ေထာင်နဲ့​ချီြပီး​ရှိတာပဲ။ အကုန်လံုး​အစစအရာရာ လိုက်စီမံ​ေနစရာ မလိုပါဘူး​။ စီး​ပွား​ေရး​ေလာကမှာ ​ေအာင်ြမင်ဖို့​အတွက် အချိန်ဘယ်​ေလာက်​ေပး​ရသလဲ နဲ့​ မဆိုင်ဘူး​။ အချိန်ကို ဘယ်လိုစီမံနိုင်သလဲ နဲ့​ပဲ ဆိုင်တယ်။ 

    စီး​ပွား​ေရး​ လုပ်တယ်ဆိုတာ စစ်တိုက်တာနဲ့​ အတူတူပဲ။ တစ်​ေယာက်တည်း​နဲ့​ ​ေအာင်ပွဲမရနိုင်ဘူး​။ ဒါ​ေပမယ့်​ တစ်ဖွဲ့​လံုး​ကို ​ေအာင်ပွဲရ​ေအာင် ဦး​ေဆာင်နိုင်ရမယ်။ ဘာပစ္စည်း​ကို ထုတ်မှာလဲ ဆံုး​ြဖတ်ြပီး​ရင် ဘယ်လိုထုတ်ြကမလဲ စဉ်း​စား​ရမယ်။ တာဝန်​ေတွ ခွဲ​ေဝ​ေပး​ရမယ်။ လူမှန် ​ေနရာမှန် ခန့်​ဖို့​ခိုင်း​ဖို့​ လိုတယ်။ အဲဒါ​ေတွြပီး​ရင် ကိုယ်လိုက်လုပ်စရာမလို​ေတာ့​ဘူး​။ အလုပ်သမား​ေတွကို သူ့​တာဝန်နဲ့​သူ အလုပ်လုပ်ခိုင်း​လိုက်ရံုပဲ။ ​

    ေရှး​တုန်း​က တို့​တရုတ်​ေတွ စစ်တိုက်တဲ့​အခါ စစ်သူြကီး​ေတွက တိုက်ပွဲမစခင် သူ့​တဲနန်း​ထဲကို ဗိုလ်မင်း​၊​ စစ်ကဲ​ေတွ အကုန်​ေခါ်ြပီး​ စစ်တိုက်မယ့်​ဗျူဟာကို ​ေဆွး​ေနွး​ဆံုး​ြဖတ်ြကတယ်။ စစ်ပွဲ​ေရာက်မှ အဆင်​ေြပသလို ြကည့်​တိုက်ြကတာ​ေပါ့​ လို့​ ဘယ်​ေတာ့​မှ မရှိဘူး​။ သူတို့​တိုက်တဲ့​ စစ်ပွဲအရှံုး​အနိုင်ဟာ တစံုတ​ေယာက်ရဲ့​ ရဲစွမ်း​သတ္တိ၊​ တိုက်ရည်ခိုက်ရည် အ​ေပါ်မှာ တည်တာ မဟုတ်ဘူး​။

    အဲဒီတဲထဲမှာ ထွက်လာတဲ့​ စစ်ဗျူဟာအ​ေပါ်မှာတည်တာ။ ရှီဂျီထဲကလာတဲ့​ စကား​ပံုတစ်ခုရှိတယ်။

    “စစ်မ​ေရာက်ခင်မှာ ြမား​ချွန်ပါ” 

    တဲ့​။

    “yun chou wei wo” (Devising strategies within a command tent) 

    တသက်နဲ့​တကိုယ် ​ေဖ​ေဖနဲ့​ အဲသလို စိတ်ထဲရှိသမျှ တိုင်တိုင်ပင်ပင် ​ေဆွး​ေဆွး​ေနွး​ေနွး​ စကား​ေြပာခဲ့​ဖူး​တာ အဲသည်တစ်ခါပဲ ရှိတယ်။ ​ေမး​ချင်တာ​ေတွ မ​ေမး​ရဲလို့​ မျိုမျိုချခဲ့​ရတာချည့်​ပဲ။ ပါရီက​ေဖး​မှာ ​ေဖ​ေဖနဲ့​ ဆယ်မိနစ်စာ စကား​လက်ဆံုကျခဲ့​တာ ဘဝတစ်သက်တာအတွက် အကျိုး​ရှိတဲ့​ အဆံုး​အမကို ရလိုက်တယ်။

    ဘာြဖစ်လို့​ တစ်သက်စာလို့​ ​ေြပာရသလဲဆို​ေတာ့​ ​ေနာက်နှစ်နှစ်ြကာတဲ့​အခါ ​ေဖ​ေဖက အယ်လ်ဇိုင်း​မား​ ​ေရာဂါ စလာြပီး​ စကား​မှ မ​ေြပာ​ေတာ့​ပဲကိုး​။ ​ေဖ​ေဖဆံုး​ြပီး​ေတာ့​ ဂျိမ်း​စ်ကို

    “ငါ့​ ဟယ်။ ​ေဖ​ေဖ နဲ့​ စကား​ေလး​ေတာင်မှ ဝ​ေအာင် မ​ေြပာလိုက်ရဘူး​။”

    လို့​ ဝမ်း​နည်း​ပက်လက် ​ေြပာမိ​ေတာ့​ ဂျိမ်း​စ်က ဘာ​ေြပာတယ် မှတ်လဲ။

    “ငါ သူနဲ့​ တချိန်လံုး​ စကား​ေတွ ​ေြပာ​ေနတာပါဟာ။ အလကား​။ ဘာမှ အကျိုး​မရှိဘူး​။ သူငယ်ြပန်ချင်​ေနလို့​ သူမလုပ်ခဲ့​မိတာ​ေတွချည့်​ပဲ အပ်​ေြကာင်း​ထပ်​ေနတာ။ နင့်​အ​ေြကာင်း​လည်း​ သူ့​ေခါင်း​ထဲမှာ​ေတာင် မရှိပါဘူး​။ သူသာ ​ေြပာနိုင်ဆိုနိုင် ကျန်း​ကျန်း​မာမာဆို ​ေမ​ေမ​ေလး​ထက်အရင် ​ေသပါ့​မလား​။ စဉ်း​စား​ြကည့်​။”

    တဲ့​။ လိပ်ခဲတည်း​လည်း​နဲ့​ လ​ေပါင်း​အ​ေတာ်ြကာြပီး​တဲ့​ေနာက်မှာ​ေတာ့​ ရှန်း​ယု နဲ့​ လျူဘန်ဟာ စစ်ရပ်စဲဖို့​ ြငိမ်း​ချမ်း​ေရး​ ညှီနှိုင်း​လာြကပါတယ်။ ဟန်ကူတံခါး​က အ​ေနာက်ဘက်ကို လျူဘန်ကယူြပီး​ အ​ေရှ့​ဘက်ကို ရှန်း​ယုက ယူဖို့​ သ​ေဘာတူြကတယ်။

    တရုတ်​ေတွက ကမ္ဘာ​ေလာကြကီး​ဆိုတာ အဲဒါ အကုန်ပဲလို့​ ယူဆထား​တဲ့​အချိန်မို့​ ကမ္ဘာြကီး​ကို နှစ််ပိုင်း​ပိုင်း​ြပီး​ ​ေဝယူလိုက်တယ် လို့​ မှတ်တမ်း​တင်ြကတယ်။

    ရှန်း​ယုဘက်က လျူဘန့်​အ​ေဖနဲ့​ မိန်း​မကို ြပန်အပ်လိုက်ြပီး​ နှစ်ဘက်စလံုး​ ကတိအတိုင်း​ စစ်ဆုတ်ဖို့​ ြပင်ဆင်ြကတယ်။ ရှန်း​ယုထွက်သွား​တာြမင်လို့​ လျူဘန်လည်း​ အ​ေနာက်ဘက်ကို ထွက်မယ့်​အချိန်မှာ ဆန်း​လျန်က “တို့​ဘက်က နဂိုကတည်း​က တဝက်​ေကျာ် နိုင်ထား​ြပီး​သား​ မဟုတ်ဘူး​လား​။ တြခား​ြပည်နယ်က နယ်စား​ေတွ အား​လံုး​လည်း​ ငါတို့​ဘက်မှာ ရှိ​ေနသား​ပဲ။

    ရှန်း​ယုတစ်​ေယာက်တည်း​ကို မှုစရာမလို​ေတာ့​ဘူး​။ သူ့​စစ်တပ်ကလည်း​ ​ေြခကုန်လက်ပန်း​ကျြပီး​ ရိက္ခာြပတ်လပ်​ေနတာ ဘယ်​ေလာက်ြကာြပီလဲ။ သူတို့​ကို ​ေထာက်ခံမယ့်​ ြပည်သူလည်း​ မရှိဘူး​။ ဒါမိုး​ေကာင်း​ကင်က ​ေပး​တဲ့​ အခွင့်​အ​ေရး​ပဲ။ ခုချိန်မှာမှ သူ့​ကို အြပီး​တိုင် မနှိမ်နှင်း​နိုင်ရင် ​ေနာင်ကို ကျား​ြမီး​ဆွဲမိသလို ြဖစ်​ေတာ့​မယ်။”

    လို့​ ချွန်တွန်း​လုပ်သတဲ့​။ လျူဘန်က အဟုတ်မှတ်လို့​ ဟန်ကျင်း​တို့​ ဖုန်ယုတို့​ဆီ စစ်ကူလှမ်း​ေတာင်း​ရင်း​ ရှန်း​ယု​ေနာက်ကလိုက်သွား​တာ ကူလင်း​ြမို့​ေရာက်​ေတာ့​ မီလာပါ​ေရာ။ ဒါ​ေပမယ့်​ သူ​ေမျှာ်လင့်​ထား​တဲ့​ စစ်ကူ​ေတွ ​ေရာက်မလာဘူး​။ ရှန်း​ယုက ခု​ေလး​တင်သစ္စာြပုထား​တာ ဘာမှမြကာ​ေသး​ဘူး​ ကတိဖျက်ရသလား​ဆို ​ေဒါသူပုန်ထြပီး​ အ​ေသအလဲ ထိုး​စစ်ဆင်ပါသတဲ့​။ မခံနိုင်လို့​ ြပန််ဆုတ်ရင်း​

    “လုပ်ြကပါဦး​။ စစ်ကူ​ေပး​ပါ့​မယ် ဆိုတဲ့​ အ​ေကာင်​ေတွကလည်း​ တစ်​ေကာင်မှ ​ေပါ်မလာဘူး​။ ငါ​ေတာ့​ အခုမှ ကျား​ြမီး​တကယ်ဆွဲမိတာ။”

     ဆို​ေတာ့​ ဆန်း​လျန်က

    “ဘယ်လာပါ့​မလဲ။ ရှန်း​ယုနဲ့​ နိုင်ငံတဝက်စီပိုင်း​ြပီး​တာ​ေတာင် ကိုယ့်​ဘက်က ဟန်ကျင်း​တို့​ ဖုန်ယုတို့​ကို ဘာမှ မချီး​ေြမှာက်ပဲ ထား​တာကိုး​။ အခု​ေြမ​ေတွခွဲ​ေပး​လိုက် အခု​ေရာက်လာြကမှာ။ ဒီအ​ေြခအ​ေနထိ ​ေရာက်လာတာ သူတို့​မပါပဲ ြဖစ်မှမြဖစ်နိုင်တာ။ ဟန်ကျင်း​က ချူ ဇာတိြဖစ်တဲ့​အတွက် ဟန်ကျင်း​ကို ချူနိုင်ငံ​ေပး​မယ် လို့​ ​ေြပာရင် က ြပီး​ေတာင် လာဦး​မှာ။ သူတို့​ကို ပိုင်နက်နယ်​ေြမ​ေတွ ခွဲ​ေပး​လိုက်ရင် မကူပဲ ​ေနလို့​ကိုမရဘူး​။ သူတို့​ေြမကို သူတို့​ကာကွယ်ရာ ​ေရာက်တယ်​ေလ။”

    ဆန်း​လျန်​ေဟာရင် လွဲခဲပါတယ်။ ​ေမာင်မင်း​ြကီး​သား​များ​ တပ်​ေထာင်တာဗိုလ်ထုနဲ့​ကို ြကွလာတာ​ေြကာင့်​ ရှန်း​ယုကို ​ေချာင်ပိတ်ြပီး​ကို ဝိုင်း​ထား​နိုင်တာ​ေပါ့​။ အစာ​ေရစာ ြပတ်လပ်တဲ့​ ရှန်း​ယုတပ်မှာ တပ်​ေြပး​ေတွကလည်း​ တ​ေန့​တြခား​ များ​လာပါ​ေလ​ေရာ။

    ချမ်း​ေအး​လှတဲ့​ ဒီဇင်ဘာညတစ်ညမှာ​ေတာ့​ ရှန်း​ယုတစ်​ေယာက် ညြကီး​မင်း​ြကီး​ ြဖတ်ကနဲလန့်​နိုး​ြပီး​ ြပန်အိပ်မရတာ နား​ထဲမှာ သီချင်း​သံတစ်သံ ြကား​ေယာင်လာလို့​ပါတဲ့​။ အစက​ေတာ့​ ခပ်တိုး​တိုး​ပဲ။ ​ေနာက်​ေတာ့​ တ​ေြဖး​ေြဖး​ ပီပီသသကို ြကား​ေနရတာ။ စစ်သည်​ေတွ ​ေထာင်​ေသာင်း​မက သီချင်း​ဆို​ေနတဲ့​အသံ။ သူတို့​ချူနိုင်ငံရဲ့​ သီချင်း​။

    က​ေလး​ဘဝကတည်း​က အလွတ်ရလာခဲ့​တဲ့​ ဇာတိ​ေြမအ​ေြကာင်း​ ဖွဲ့​နွဲ့​ထား​တဲ့​သီချင်း​။ သူ့​စိတ်ထဲမှာ ဒါ လျူဘန်တို့​ဘက်က သူ့​စစ်သည်​ေတွကို အိမ်ြပန်ချင်လာ​ေအာင်၊​ အမိန့်​မနာခံ​ေတာ့​ေအာင် လှည့်​စား​ထား​ေလသလား​ဆိုတာ​ေတာင် မ​ေတွး​နိုင်​ေတာ့​ပါဘူး​။ ရင်ထဲမှာ ဆို့​နင့်​ဝမ်း​နည်း​လာတာ​ေြကာင့်​ ရှန်း​ယုဟာ အိပ်ယာ​ေပါ်ကထြပီး​ ​ေသရည်တစ်ခွက်​ေသာက်လိုက်ကာ သူ့​အချစ်​ေတာ် မိန်း​မ​ေချာက​ေလး​ ယုြကည်ကို ​ေြကကွဲစွာ ​ေြပာလိုက်ပါတယ်။

    “လျူဘန့်​တပ်ကအ​ေကာင်​ေတွဟာ ငါတို့​ ချူ နိုင်ငံတစ်ခုလံုး​များ​ သိမ်း​ြပီး​ေလ​ေရာ့​သလား​။ ြကည့်​စမ်း​ပါဦး​။ သူ့​တပ်ထဲမှာ ငါတို့​ ချူ ကလူ​ေတွ ဘယ်​ေလာက်​ေတာင် များ​လိုက်သလဲ။ အဲဒါ ငါတို့​ ချူ​ေတွမှ ဆိုတတ်တဲ့​ သီချင်း​။”

     ​ေြပာ​ေြပာဆိုဆို သူနဲ့​ မကွဲမကွာ အတူပါ​ေနကျ အြဖူအနက်ကျား​ ြမင်း​ေချာြကီး​ ဝူကျွိကို သတိရလာြပန်​ေရာ။ အရက်ခွက်ကို ​ေကာက်​ေမာ့​လိုက်၊​ တဲအြပင်ဘက်ကို ထွက်ြပီး​တဲ့​ေနာက် သူကိုယ်တိုင် အဲဒီသီချင်း​ေနာက်က လိုက်ဆိုပါ​ေတာ့​တယ်။

     “ငါ့​ခွန်အား​သည် ​ေတာင်ြကီး​ကိုပင် ြဖိုနိုင်ဘိ ငါ့​သတ္တိသည် နှိုင်း​တုယှဉ်သူ ကင်း​မဲ့​၏။ ြကမ္မာ နှင့်​ အခါ မူကား​ ငါ့​ဘက်တွင် မရှိ။ ြမင်း​ေကာင်း​တို့​လည်း​ ခွာလိပ်ကုန်ချိန် သူရဲ​ေကာင်း​တို့​လည်း​ အိမ်ြပန်ချိန် ယုြကည်။ လိုက်မလား​။ သွား​မယ်။ … အိမ်။”

     အရက်​ေသာက်လိုက်၊​ သီချင်း​ကို အပ်​ေြကာင်း​ထပ်​ေအာင် အခါခါဆိုလိုက်၊​ ယုြကည်က​ေလး​က ​ေချာ့​လိုက်၊​ တ​ေအာင့်​ေန​ေတာ့​ မျက်ရည်​ေတွ ပိုး​ပိုး​ေပါက်​ေပါက်ကျလာ​ေအာင် ငိုပါ​ေလ​ေရာ။ အနား​ကလူ​ေတွလည်း​ ဘယ်သူမှ မျက်ရည်မဆည်နိုင်ြကဘူး​။

    ​ေမာ်လည်း​ မြကည့်​ရဲြကဘူး​။ အဲဒီ​ေနာက်​ေတာ့​ အံကိုတစ်ချက် တင်း​တင်း​ကျိတ်လိုက်ြပီး​မှ ယုြကည်က​ေလး​ကို နှုတ်ဆက်ပါတယ်။ ြမင်း​ေပါ်တက်ြပီး​ ညြကီး​သန်း​ေကာင် အိမ်ထြပန်သွား​တဲ့​ စစ်ဘုရင်ြကီး​ေနာက်ကို​ေတာ့​ ြမင်း​သည်​ေတာ်က​ေလး​ ရှစ်ရာ​ေလာက် လိုက်ကာကွယ်​ေပး​ြကပါတယ်။

    မိုး​လင်း​မှသိတဲ့​လျူဘန်က ြမင်း​သည်​ေတာ် ငါး​ေထာင် ​ေနာက်ကလိုက်သတ်ဖို့​ လွှတ်လိုက်သတဲ့​။ ​ေဟွြမစ်ကို ြဖတ်ြပီး​တဲ့​အခါမှာ​ေတာ့​ ရှန်း​ယုမှာ ြမင်း​သည်​ေတာ် တစ်ရာ​ေလာက်ပဲ ကျန်​ေတာ့​တယ်။ ယင်လင်း​ြမို့​အနား​မှာ လမ်း​ေပျာက်​ေနတဲ့​အခါ လယ်သမား​တစ်​ေယာက်က သူတို့​မှန်း​သိလို့​ နွံအိုင်​ေတွ ရှိတဲ့​ဘက်ကို တမင်လမ်း​ညွှန်လိုက်ပါတယ်။

     ​ေနာက်ကလိုက်လာတဲ့​ လျူဘန့်​တပ်​ေတွ မီလာတာ​ေပါ့​။ အဲဒီက​ေန ​ေဖာက်ထွက်ြပီး​ အ​ေရှ့​ဘက် ဒံုချမ်း​ြမို့​ကို ​ေြပး​တဲ့​အခါမှာ​ေတာ့​ ြမင်း​သည်​ေတာ် ၂၈ ​ေယာက်ပဲ ကျန်​ေတာ့​တယ်။ ​

    ေနာက်မှာလိုက်လာတာက စစ်သည်​ေသာင်း​နဲ့​ချီ​ေနတာ။ လွတ်လမ်း​မြမင်​ေတာ့​တဲ့​အချိန်မှာ ရှန်း​ယုက သူ့​စစ်သည်​ေတွကို ​ေြပာပါတယ်။

    “ချင်ဧကရာဇ်ကို နှိမ်နှင်း​ြပီး​ကတည်း​က ငါ စစ်တိုက်လာတာ အခုဆို ရှစ်နှစ်ရှိသွား​ြပီ။ ငါကိုယ်တိုင် ဦး​ေဆာင်ြပီး​တိုက်တာ တိုက်ပွဲ​ေပါင်း​ ၇၀ ​ေကျာ်တယ်။ တစ်ပွဲမှ မရှံုး​ဖူး​ဘူး​။ အခု​ေတာ့​ ငါ့​မှာ​ေြခသုတ်ပုဆိုး​ ​ေြမွစွယ်ကျိုး​ြဖစ်ရြပီ။ အဲဒါ ငါက စစ်မတိုက်နိုင်​ေတာ့​လို့​ေတာ့​ မဟုတ်ပါဘူး​။ ကံြကမ္မာက ငါ့​ဘက်မှာ မရှိ​ေတာ့​လို့​ပါ။ ငါ့​မှာ ​ေသဖို့​ကံပါလာြပီး​သား​ဆို​ေပမယ့်​ မင်း​တို့​အသက်အတွက်​ေတာ့​ ငါမ​ေသမချင်း​ တိုက်​ေပး​မယ်။ ငါ တပ်ခွဲသံုး​ခု ရင်ဆိုင်တိုက်ရင် စစ်သည်သံုး​ေယာက် ကျ​ေအာင်တိုက်နိုင်တယ်။ သူတို့​တ​ေတွ ငါ့​အ​ေပါ်မဲ​ေနတုန်း​ မင်း​တို့​ လွတ်​ေအာင် ​ေဖာက်ထွက်ပါ။ ဟန်စစ်သည်တစ်​ေယာက်သတ်ြပီး​တိုင်း​ အလံတစ်​ေချာင်း​စီ ငါချိုး​ခဲ့​မယ်။ ဒါမှ ငါရှံုး​တာ လျူဘန့်​ကို မဟုတ်ဘူး​။ မိုး​နတ်မင်း​ြကီး​ကို ရှံုး​တာဆိုတာ မင်း​တို့​ သိလာလိမ့်​မယ်။” ရှန်း​ယုဟာ စစ်သည် ၂၈ ​ေယာက်ကို ၇ ​ေယာက်စီ ၄ စု ခွဲလိုက်ြပီး​ အရပ် ၄ မျက်နှာ ြဖန့်​တိုက်​ေစပါတယ်။ ပတ်ပတ်လည်မှာ​ေတာ့​ ဟန်တပ်​ေတွ ရံထား​တာ​ေပါ့​။ ရှန်း​ယုဟာ ရင်​ေခါင်း​သံြကီး​နဲ့​ ြကံုး​ဝါး​လိုက်ြပီး​ ြမင်း​ကို ကဆုန်နင်း​ကာ အရပ်​ေလး​မျက်နှာကို ​ေဟာတစ်​ေယာက် ​ေဟာတစ်​ေယာက် လိုက်ခုတ်ပါတယ်။ ခုတ်တိုင်း​လည်း​ ကျတာချည့်​ပဲ။ ဒီ​ေတာ့​ ဟန်တပ်​ေတွဟာ ရှန်း​ယုတက်လာတဲ့​ဘက်ဆို ​ေနာက်ကို ရှဲကနဲ ဆုတ်ဆုတ်သွား​ြကတာ​ေပါ့​။ လျူဘန့်​ဘက်က ြမင်း​သည်​ေတာ်တပ်မှူး​တစ်​ေယာက်ဆို ရှန်း​ယု​ေအာ်ထည့်​လိုက်တာနဲ့​ လန့်​ြဖတ်ြပီး​ လှည့်​ေြပး​သွား​သတဲ့​။ အဲလိုနဲ့​ ​ေတာင်​ေြခကို ​ေရာက်​ေအာင်ဆုတ်လာြပီး​တဲ့​အခါမှာ သံုး​စု ခွဲပလိုက်​ေရာ။ ရှန်း​ယုက ဘယ်အဖွဲ့​မှာ ပါမယ်မှန်း​မသိ​ေတာ့​ ရန်သူ့​ဘက်ကလည်း​ ဘယ်သူ့​ကိုတိုက်ရမှန်း​မသိတာနဲ့​ သံုး​ဖွဲ့​ခွဲြပီး​ ဝိုင်း​ရတာ​ေပါ့​။ ရှန်း​ယု ြမင်း​တစ်စီး​နဲ့​ ပတ်လည်လှည့်​တိုက်လိုက်တာ ဟန်ဘက်က စစ်သည် ၉၀ ​ေလာက်ကျတဲ့​အချိန်မှာ ချူဘက်က နှစ်​ေယာက်သာ ကျသတဲ့​။ အ​ေရှ့​ဘက်ကို ဒုန်း​စိုင်း​ေြပး​လာတဲ့​ ရှန်း​ယုဟာ ဝူြမစ်ကမ်း​ပါး​ကို ​ေရာက်​ေတာ့​ အဲဒီမှာ ​ေလှတစ်စင်း​နဲ့​ ​ေစာင့်​ေနတဲ့​ နယ်စား​တစ်​ေယာက်ကို ​ေတွ့​တယ်။ “ြမစ်အ​ေရှ့​ဘက်က ကျန်​ေဒါင်း​နယ်ဟာ ကီလိုမီတာ ငါး​ရာ​ေလာက်ပဲကျယ်ဝန်း​ေပမယ့်​ ကိုယ်ပိုင်နယ်ပယ်တစ်ခု ထူ​ေထာင်ဖို့​ေတာ့​ လံု​ေလာက်ပါလိမ့်​မယ်။ ​ေလှ​ေပါ်ကိုတက်​ေတာ်မူပါ။ ဒီအနီး​အနား​ပတ်ဝန်း​ကျင်က ​ေလှမှန်သမျှ ဖျက်ဆီး​ထား​ြပီး​ပါြပီ။ ဟန်စစ်သည်​ေတွ ​ေရာက်လာရင် ဆက်လိုက်နိုင်မှာ မဟုတ်​ေတာ့​ဘူး​။” လို့​ ဆိုသတဲ့​။ ရှန်း​ယုက ဟက်ဟက်ပက်ပက် ရယ်လိုက်ြပီး​ “သိြကား​မင်း​ေတာင် မကယ်နိုင်မှ​ေတာ့​ ဝူြမစ်ကမ်း​ကို ြဖတ်​ေနစရာ မလို​ေတာ့​ပါဘူး​။ အလာတုန်း​က ငါ ဒီြမစ်ကို ြဖတ်ခဲ့​စဉ်မှာ ငါနဲ့​အတူ စစ်သည် ရှစ်​ေထာင်ပါတယ်။ အခု တစ်​ေယာက်မှမပါပဲ ငါတစ်​ေယာက်တည်း​ ြပန်လာရင် ဘယ်သူ့​ကို မျက်နှာသွား​ြပရမှာလဲ။ သနား​လို့​ နန်း​တင်​ေပး​တာမျိုး​ေတာ့​ ဘယ်တုန်း​ကမှ ငါအလိုမရှိခဲ့​ဘူး​။ ငါစစ်ရှံုး​တဲ့​အ​ေြကာင်း​ကို နှုတ်ကဖွင့်​ဟ​ေြပာရဲတဲ့​သူ တစ်​ေယာက်မှ မရှိရင်​ေတာင် ​ေသသွား​တဲ့​သူ​ေတွ ဒဏ်ရာရသွား​တဲ့​ ငါ့​စစ်သည်​ေတွကို ​ေမ့​လို့​ရမယ် ထင်လို့​လား​။” နယ်စား​မင်း​လည်း​ ဘာမှ ဆက်မ​ေြပာနိုင်​ေတာ့​ပါဘူး​။ ခဏ​ေန​ေတာ့​ ရှန်း​ယုက ြပန်လှည့်​လာြပီး​ “မင်း​လို သစ္စာရှိတဲ့​ ​ေနာက်လိုက်တစ်​ေယာက်ရှိရတာ ဂုဏ်ယူပါတယ်။ ​ေကျး​ဇူး​လည်း​တင်တယ်။ ငါ သည်ြမင်း​ကိုစီး​လာတာ ငါး​နှစ်ရှိြပီ။ စစ်ပွဲတိုင်း​လည်း​ ​ေအာင်ခဲ့​တယ်။ ခရီး​ဘယ်​ေလာက်​ေဝး​ေဝး​ မ​ေမာမပန်း​လည်း​ ​ေြပး​နိုင်တယ်။ ြမင်း​ေကာင်း​ကို ရန်သူ့​လက်ကို အပါမခံနိုင်သလို သတ်လည်း​ မသတ်ရက်ဘူး​။ ဒါ​ေြကာင့်​ မင်း​ကို လက်​ေဆာင်အြဖစ် ​ေပး​ပါတယ်။” အဲဒီ​ေနာက်​ေတာ့​ ရှန်း​ယုတို့​တစ်ဖွဲ့​လံုး​ ြမင်း​ေပါ်ကဆင်း​ြပီး​ လက်နက်ကိုယ်စီနဲ့​ ရန်သူကို အနီး​ကပ်ရင်ဆိုင်တိုက်ခိုက်ြကပါတယ်။ ​ေနာက်ထပ် ဟန်စစ်သည် ရာနဲ့​ချီသတ်လိုက်ြပီး​တဲ့​အချိန်မှာ သူလည်း​ ဒဏ်ရာ​ေတွ ဆယ်ချက်မက ရခဲ့​ြပီတဲ့​။ တချိန်က သူ့​လက်​ေအာက်မှာ တိုက်ဖူး​တဲ့​ ြမင်း​သည်​ေတာ်တစ်​ေယာက်ကို ြမင်လိုက်တဲ့​အခါ

    “​ေဟ့​ေကာင် မင်း​ အရင်တုန်း​က ငါ့​တပ်က မဟုတ်လား​။” 

    လို့​ ​ေမး​လိုက်​ေတာ့​ အဲဒီြမင်း​သည်​ေတာ်က လှည့်​ေြပး​သွား​ြပီး​ သူ့​တပ်မှူး​ကို ရှန်း​ယုဆီ ညွှန်ြပတယ်။ 

    “ငါြကား​တာ လျူဘန်က ငါ့​ေခါင်း​ကို ဆက်နိုင်တဲ့​သူကို ​ေရွှဒဂင်္ါး​နှစ်​ေထာင်နဲ့​ အိမ်​ေြခတစ်​ေသာင်း​ အခွန်ထွက်တဲ့​ ရွာြကီး​တစ်ရွာ ချီး​ြမှင့်​မယ် ဆိုပဲ။ ​ေရာ့​ ဒီမှာ မင်း​တို့​အတွက် လက်​ေဆာင် လာယူလှည့်​။”

     လို့​ ​ေြပာြပီး​ သူ့​လည်ပင်း​သူ ြဖတ်လိုက်တဲ့​အခါ အသက်က​ေလး​မှ ၃၁ နှစ်ပဲ ရှိ​ေသး​တာတဲ့​။ ရှန်း​ယုရဲ့​ေခါင်း​ကို ဟန်တပ်က အရာရှိ​ေတွ ဝိုင်း​လုလိုက်ြကတာမှ ဝက်ဝက်ကွဲကို ထပ်​ေသ​ေသး​သတဲ့​။ ​ေနာက်ဆံုး​ ငါး​ေယာက်ခွဲ​ေဝယူြကမယ်ဆို သ​ေဘာတူ​ေတာ့​မှ ​ေအး​သွား​တယ်။ ရှန်း​ယုလည်း​ေသ​ေရာ လျူဘန်က ဟန်ကျင်း​အ​ေပါ် အချိုး​ေြပာင်း​သွား​ေရာ။

    ဟန်ကျင်း​ကို ချူဘုရင်မင်း​ြမတ်အြဖစ် ဘိသိက်အခမ်း​အနား​နဲ့​ နန်း​တင်​ေပး​ခဲ့​ေပမယ့်​ ဟန်ကျင်း​ဆီက စစ်တပ်ကို​ေတာ့​ ြပန်သိမ်း​သွား​ြပီး​ သူ့​ေအာက်မှာပဲ ထား​ေတာ့​တယ်။ ဟန်ကျင်း​ရဲ့​ေြခလှမ်း​ကိုလည်း​ သတိနဲ့​ မျက်​ေြခမြပတ် ​ေစာင့်​ြကည့်​ေနတယ်။ တစ်နှစ်​ေလာက်​ေန​ေတာ့​ ဘာြပစ်ချက်မှ မြပနိုင်ပဲနဲ့​ ဖမ်း​လိုက်ြပန်​ေရာ။

    ဘုရင်အြဖစ်က နန်း​ချြပီး​ နယ်စား​အဆင့်​နဲ့​ သူ့​နန်း​ေတာ်​ေခါ်ြပီး​ မျက်စိ​ေအာက်မှာပဲ ထား​တယ်။ ​ေနာက် ၄ နှစ်​ေလာက်ြကာတဲ့​အခါ သူတို့​ချင်း​ စကား​စပ်မိတုန်း​ လျူဘန်က ဟန်ကျင်း​ကို ​ေမး​တာက

     “ မင်း​စိတ်ထင် ငါ စစ်တပ် ဘယ်နှစ်တပ်ကို စီမံအုပ်ချုပ်နိုင်မယ်လို့​ ထင်သလဲ။” “လွန်​ေရာကျွံ​ေရာ တစ်သိန်း​ေပါ့​။”

     “ဒါဆို မင်း​က​ေရာ။”

     “များ​ေလ ​ေကာင်း​ေလ ပဲ​ေလ။ အကန့်​အသတ် မရှိဘူး​။”

     “ဒါြဖင့်​ရင် မင်း​က ဘာလို့​ ငါ့​လက်​ေအာက်က သံု့​ပန်း​ြဖစ်​ေနရသလဲ။” 

    “ဒါက​ေတာ့​ သင်မင်း​ြကီး​က စစ်သည်​ေတွကို အုပ်ချုပ်တဲ့​ေနရာမှာသာ အား​နည်း​တာ ဗိုလ်ချုပ်​ေတွကို ညွှန်ြကား​တဲ့​ေနရာမှာ​ေတာ့​ ကျွနင်္ုပ်ထက် သာတယ်​ေလ။ ဒါမျိုး​က သင်ယူလို့​ တတ်တဲ့​ဟာ မဟုတ်ဘူး​။ ​ေမွး​ရာပါ ပါရမီပါမှ ြဖစ်တာ။”

     ရှန်း​ယု​ေသတုန်း​က တစစီြဖစ်​ေနတဲ့​ ရှန်း​ယုရဲ့​အ​ေလာင်း​ကို မှန်မမှန် စစ်​ေဆး​ြပီး​တာနဲ့​ သူတို့​ေခတ်ရဲ့​ သူရဲ​ေကာင်း​တို့​ရဲ့​ အခမ်း​အနား​နဲ့​ ဈာပနပွဲကို လျူဘန်ကိုယ်တိုင် စီစဉ်တက်​ေရာက်ခဲ့​ပါတယ်။ အသုဘထံုး​စံအတိုင်း​ ပိတ်ြဖူစင်ြကယ်ဝတ်ြပီး​မှ သခင်္ျိုင်း​ဂူ​ေရှ့​မှာ သည်း​သည်း​ထန်ထန် ငို​ေြကွး​သတဲ့​။

    ရှန်း​ယု​ေဆွမျိုး​ေတွကို တစ်​ေယာက်မှ အဖမ်း​အဆီး​မရှိ လွှတ်​ေပး​ြပီး​ သူတို့​ထဲက ​ေလး​ေယာက်ကို​ေတာ့​ နယ်စား​ြကီး​ေတွ ခန့်​ေပး​လိုက်သတဲ့​။ အဲဒီထဲမှာ ငန်း​ရိုင်း​တံခါး​ ထမင်း​စား​ပွဲတုန်း​က သူ့​ကို ​ေစာင့်​ေရှာက်​ေပး​ခဲ့​တဲ့​ စစ်သူြကီး​ ရှန်း​ပို လည်း​ ပါတာ​ေပါ့​။ ရှန်း​အိမ်က မိသား​စုဝင်​ေတွ အား​လံုး​ကို လျူနံမယ်​ေတွ တပ်​ေပး​ြပီး​ အဲဒီအချိန်ကစလို့​ သူ့​မိသား​စုဝင်​ေတွ အြဖစ် သတ်မှတ်​ေစသတဲ့​။

    နန်း​ေတာ်ထဲမှာ ​ေအာင်ပွဲသဘင်ြကီး​ ကျင်း​ပတဲ့​ေန့​က မူး​မတ်​ေတွကို သူနဲ့​ ရှန်း​ယုနဲ့​ နှိုင်း​ယှဉ်ခိုင်း​ြပီး​ ​ေနာက်ဆံုး​မှာ ဘာြဖစ်လို့​ သူ အနိုင်ရတယ် ထင်သလဲလို့​ ​ေမး​ပါတယ်။ ဘယ်သူမှ မ​ေြဖနိုင်ဘူး​တဲ့​။ (ဘယ်​ေြဖနိုင်မလဲ။ သူက ဘယ်လိုအ​ေြဖလိုချင်မှန်း​မှ မသိပဲနဲ့​။ ကျုပ်သာဆို “Objection Your Honour!” လို့​ ကန့်​ကွက်ပလိုက်မှာ) ဟုတ်တယ်​ေလ။ တကယ်​ေတာ့​ သူ​ေြဖချင်လို့​ ​ေမး​တာ မဟုတ်ဘူး​လား​။ ​ေြဖပ​ေစ​ေပါ့​ သူ့​ဘာသူ။

    “ငါြမင်တာ​ေြပာရရင်​ေတာ့​ စစ်ပွဲတစ်ပွဲရဲ့​ အရှံုး​အနိုင်ဆိုတာ စစ်​ေြမြပင်နဲ့​ မိုင်​ေပါင်း​များ​စွာ​ေဝး​တဲ့​ စစ်သူြကီး​ေတွ တဲနန်း​ထဲမှာ တိုင်ပင်ဆံုး​ြဖတ်ထား​တဲ့​ ဗျူဟာအ​ေပါ်မှာသာ မူတည်တာပဲ။ 
    စစ်ဗျူဟာနဲ့​ ပတ်သက်လာရင် ငါဟာ ဆန်း​လျန်​ေြခဖျား​ေတာင် မမီဘူး​။ အုပ်ချုပ်​ေရး​နဲ့​ပတ်သက်လာရင် ​ေရှာင်ဟဲ​ေလာက် မ​ေတာ်ဘူး​။ စစ်ပွဲ​ေတွ ရင်ဆိုင်တဲ့​အခါမ​ေတာ့​ ဟန်ကျင်း​ကို ဘယ်လိုမှ ယှဉ်မရဘူး​။ အဲဒီသံုး​ေယာက်စလံုး​ဟာ သူတို့​နယ်ပယ်မှာ တစ်ဘက်ကမ်း​ခတ်တဲ့​သူ​ေတွချည့်​ပဲ။ ဒါ​ေပမယ့်​ ငါလုပ်နိုင်တာက အဲဒီလူ​ေတွရဲ့​ စွမ်း​ရည်ကို သတိထား​မိတယ်။ အား​လံုး​ ငါ့​အတွက် ​ေနရာတကျ အလုပ်လုပ်​ေန​ေအာင် စီမံနိုင်တယ်။
    ဒီတစ်ချက်တည်း​ေြကာင့်​ ငါဟာ ြပိုင်ဘက်ကင်း​တဲ့​ အုပ်ချုပ်သူတစ်​ေယာက်ြဖစ်လာတာ။ ရှန်း​ယုမှာ အြကံ​ေပး​ဆိုလို့​ ဖန်ဘိုး​ဘိုး​ တစ်​ေယာက်ပဲ ​ေလာက်​ေလာက်လား​လား​ ရှိတယ်။ ဒါ​ေတာင် ဖန်ဘိုး​ဘိုး​ရဲ့​ အြကံ​ေတွကို သူလက်မခံခဲ့​တာ အများ​ြကီး​ပဲ။ ဒါ​ေြကာင့်​သူ ရှံုး​တာ။” 
    “Yun chou wei wo” (Devising strategies in a command tent) 

    ဘီစီ ၂၀၁ ခုနှစ် မတ်လမှာ​ေတာ့​ ​ေအာက်လက်ငယ်သား​များ​ရဲ့​ ​ေတာင်း​ဆိုချက်အရ လျူဘန်ဟာ တရုတ်နိုင်ငံ ဟန်မင်း​ဆက်ရဲ့​ ပထမ​ေြမာက်ဧကရာဇ် အြဖစ်နဲ့​ ဘိသိက်သွန်း​ြပီး​ နန်း​တက်လာပါ​ေတာ့​တယ်။ သိပ်မြကာပါဘူး​။

    သူနဲ့​လက်တွဲ​ေဖာ် ဟန်ကျင်း​တို့​ ဖုန်ယုတို့​ကိုပါ တစ်​ေယာက်ြပီး​တစ်​ေယာက် သုတ်သင်ပါ​ေလ​ေရာ။ အထူး​သြဖင့်​ေတာ့​ လက်​ေအာက်မှာ စစ်သည်အင်အား​များ​တဲ့​ စစ်ဘက်အရာရှိပိုင်း​ေတွဆို နည်း​နည်း​ေလး​မှ မယံု​ေတာ့​ဘူး​။ ရုတ်ရုတ်ရုတ်ရုတ် လုပ်မယ်ထင်တာနဲ့​ ဂုတ်ဂုတ်ဂုတ်ဂုတ် ြမည်​ေအာင် ြဖုတ်ထုတ်ြဖုတ်ထုတ် သတ်ပလိုက်သတဲ့​။ (​ေတမိဇာတ်​ေတာ်ြကီး​ သတိရမိပါသ​ေလ။ ရှင်ဘုရင်​ေတွမှ ငရဲမကျရင် ကျမယ့်​သူ ရှိမှာ​ေတာင် မဟုတ်​ေတာ့​ဘူး​။) 

    ဘီစီ ၁၉၅ မှာ သူပုန်သူကန်​ေတွ နှိမ်နှင်း​ရင်း​ ရှန်း​ယန်ြမို့​ေတာ်အနား​က ချန်အန်း​ြမို့​ကို ြပန်တဲ့​အခါ သူ့​ဇာတိရွာက​ေလး​ နံ​ေလး​က ြဖတ်ြပန်လာသတဲ့​။ ကိုယ့်​ေမွး​ရပ်​ေြမဆိုတာ့​ မခွဲနိုင်မခွာနိုင်ြဖစ်ြပိး​ ခမ်း​နား​ြကီး​ကျယ်​ေပ့​ဆိုတဲ့​ ထမင်း​စား​ပွဲြကီး​ ကျင်း​ပ​ေစသတဲ့​။ ​ေပနိုင်ငံက လူြကီး​လူငယ် ကျား​မမ​ေရွး​၊​ က​ေလး​သူငယ်များ​ပါမကျန် ထမင်း​ရည်​ေချာင်း​စီး​ ဝက်ဝက်ကွဲ​ေကျွး​ေတာ့​တာ။

    အလှူလာတဲ့​က​ေလး​ေတွနဲ့​အတူ သူငယ်ငယ်တုန်း​က သီချင်း​ေတွကို ကိုယ်တိုင် တီး​မှုတ် သီဆိုလိုက်​ေသး​သတဲ့​။ က​ေလး​ေတွြကား​ထဲမှာ ဝင်​ေတာင် ကလိုက်​ေသး​တယ် ဆိုပဲ။ တရုတ်ဒံုမင်း​ေလး​ကို ဝါး​လက်ခတ်က​ေလး​နဲ့​တီး​ြပီး​ က​ေလး​ေတွအတွက် သီချင်း​တစ်ပုဒ်စပ်​ေပး​ခဲ့​ေသး​တယ်။ 

    “မိုး​ေပါ်မှာ ​ေလရှိန်လှိုင်း​ေတာ့​ တိမ်စိုင်း​ေတွ​ေြပး​ သမုဒ်ြပင် သခင်နှိုင်း​ေတာ့​ ြမင်တိုင်း​အံ့​ေငး​ ` ​ေမွး​ေြမရပ်ရွာ ​ေပ ကိုက် ထွာ လာမကျူး​ေကျာ်နှင့်​ ​ေဗာင်း​စိုင်း​ေကျာ့​ေသွး​။” 

    က​ေလး​ေတွနဲ့​အတူ ဆိုရင်း​ကရင်း​ ရင်ထဲမှာ လှိုက်လှိုက်တက်လာြပီး​ ပီတိမျက်ရည်​ေတွ​ေတာင် တြဖိုင်ြဖိုင်ကျလာပါသတဲ့​။ ​ေပလူြကီး​သူမ​ေတွကို​ေတာ့​

    “​ေလနှင်ရာလွင့်​တဲ့​ သစ်ရွက်ပမာ ​ေနရာတကာ ကျင်လည်ကျက်စား​ေနရ​ေပမယ့်​ ​ေမွး​ရပ်​ေြမအ​ေြကာင်း​ ​ေတွး​မိ​ေလတိုင်း​ ရင်ထဲမှာ တမ်း​တဆွတ်ကျင် လာရစြမဲပဲ။ ​ေမွး​ရပ်ကခွာြပီး​ ကွမ်​ေဆာင်း​မှာ လူက​ေရာက်​ေန​ေပမယ့်​လည်း​ နှလံုး​စိတ်ဝမ်း​က​ေတာ့​ ​ေသြပီး​ရင်​ေတာင် ​ေပ မှာပဲ ရှိ​ေနဦး​ေတာ့​မှာ။”

     လို့​ ဆိုသတဲ့​။ လျူဘန်တည်​ေထာင်ခဲ့​တဲ့​ ဟန်မင်း​ဆက်ဟာ နှစ်​ေပါင်း​ ၄၀၀ တိုင်တိုင် ရှည်ြကာခဲ့​ြပီး​ အခမ်း​နား​ဆံုး​ေန့​ရက်​ေတွ ြဖစ်ခဲ့​တယ်။ သည်က​ေန့​ထိတိုင်​ေအာင်​ေတာင် တရုတ်​ေတွက သူတို့​ကိုယ်သူတို့​ ဟန်လူမျိုး​လို့​ သံုး​နှုန်း​ေြပာဆို​ေနြကဆဲပါပဲ။ ဒါ​ေြကာင့်​ နှလံုး​သား​က ဟန်နိုင်ငံမှာ လို့​ ​ေြပာစမှတ်ရှိြကတာ​ေပါ့​။

    ဟန် လို့​ ​ေြပာလိုက်ရင် တရုတ်စကား​၊​ တရုတ်အစား​အစာ၊​ တရုတ်ယဉ်​ေကျး​မှု၊​ လူြကီး​သူမ ရို​ေသတတ်တဲ့​ တရုတ်ထံုး​တမ်း​စဉ်လာ၊​ တရုတ်ြပည်ကိုချစ်တဲ့​စိတ်၊​ အနာဂတ် တရုတ်နိုင်ငံ​ေတာ်ြကီး​ရဲ့​ ​ေကာင်း​ကျိုး​ချမ်း​သာ၊​ အား​လံုး​ အကျံုး​ဝင်ပါတယ်။ ဂျပန်ဘာသာစကား​ ခန်း​ဂျီး​ဆိုတာ တရုတ်လိုပဲ​ေရး​ေရး​၊​ ဂျပန််လိုပဲ​ေရး​ေရး​၊​ စာလံုး​အတူတူပဲ။ အဓိပ္ပါယ်လည်း​ တစ်ခုတည်း​ပဲ။

    “တရုတ်အ​ေရး​အသား​”

    တဲ့​။ အသံထွက်က​ေလး​ပဲ ကွဲသွား​တာ။ ဒါ​ေပမယ့်​

    “တရုတ်ြပည်”

     လို့​ တရုတ်​ေတွ သူတို့​ကိုယ်သူတို့​ ​ေခါ်တဲ့​စကား​က​ေတာ့​

    “ကျံုး​ေကာ်”

    လို့​ထွက်တယ်။ အဓိပ္ပါယ်က ြပည်မြကီး​တဲ့​။ အဲဒါက​ေတာ့​ ပထမဧကရာဇ်ြကီး​ရဲ့​ ချင်အင်ပါယာကို ညွှန်း​တာ ြဖစ်လိမ့်​မယ်။ တရုတ်ြပည်မှာ ပထမဧကရာဇ်ြကီး​ ချင်အင်ပါယာကို ထူ​ေထာင်တဲ့​အချိန်ဟာ ​ေရာမအင်ပါယာြကီး​က ဂရိကို အစား​ထိုး​ြပီး​ ဥ​ေရာပတိုက်မှာ တန်ခိုး​ထွား​လာတဲ့​ အချိန်လည်း​ ြဖစ်တယ်။

    ပိုး​လမ်း​မြကီး​ေပါ်က ကုန်သွယ်မှု​ေတွ စတင်ခဲ့​ြပီး​ ဟန်မင်း​ဆက်​ေတွဟာ အ​ေနာက်နိုင်ငံ​ေတွနဲ့​လည်း​ အဆက်အသွယ်ရှိစြပုလာပံု ရပါတယ်။ ဘာြဖစ်လို့​ဆို​ေတာ့​ ​ေရှး​ေဟာင်း​သု​ေတသန အ​ေထာက်အထား​ေတွအရ တရုတ်ပိုး​ထည်​ေတွ အ​ေနာက်နိုင်ငံမှာ ​ေတွ့​ခဲ့​သလို ​ေရာမဘက်က ဖန် မှန် ​ေရွှ​ေငွ နဲ့​ ပါရှန်း​လက်ဝတ်ရတနာပစ္စည်း​ေတွကို ဟန်ဘုရင်မင်း​ြမတ်ြကီး​ရဲ့​ သခင်္ျိုင်း​ေတာ်ထဲမှာ ​ေတွ့​ြကရတာကိုး​။

    တရုတ်ြပည်မှာ စီမာချန်ြကီး​ ရှီဂျီကျမ်း​ကို ​ေရး​ခဲ့​တာဟာ ဂရိသမိုင်း​ပညာရှင်ြကီး​ေတွြဖစ်တဲ့​ Herodotus တို့​။ Thucydides တို့​ထက်​ေတာ့​ နှစ်​ေပါင်း​ ၃၀၀ ​ေလာက် ​ေနာက်ကျလိမ့်​မယ် ထင်တာပဲ။ ဒါ​ေပမယ့်​ ရှီဂျီဟာ တရုတ်အမျိုး​သား​ထုရဲ့​ ဘိုး​စဉ်​ေဘာင်ဆက် ယဉ်​ေကျး​မှု၊​ အ​ေတွး​အ​ေခါ် နဲ့​ ရိုး​ရာဓ​ေလ့​ထံုး​တမ်း​ေတွကို သိုမှီး​ထား​ရာ ရတနာသိုက်ြကီး​တစ်ခုလို့​ ​ေြပာရင်​ေတာ့​ မလွန်ပါဘူး​။ ၁၉၉၄ က ရှန်ဟိုင်း​အိမ်မှာ အန်တီ​ေလး​ဆံုး​ခါနီး​ေတာ့​ သူ့​ခမျာ ​ေဆး​သက်က​ေလး​နဲ့​ သတိရတစ်ချက် မရတစ်ချက် ြဖစ်​ေနတယ်။

    တခါတခါ သတိ​ေကာင်း​ေနရင် စကား​ေတွ တတွတ်တွတ် ​ေြပာ​ေသး​တယ်။

     “ရဲနီ​ေတွ ငါ့​စုဗူး​ေသတ္တာက​ေလး​ကို မီး​ရှို့​လိုက်တုန်း​က နှ​ေြမာလိုက်တာများ​ေအ။ အဲဒီထဲမှာ နင်ငယ်ငယ်က ရီပို့​ကဒ်က​ေလး​ေတွ အကုန်ပါသွား​တယ်။ ​ေဖ​ေဖ့​စာ​ေတွလည်း​ ကုန်​ေရာပဲ။ ​ေဖ​ေဖ့​ခမျာ အ​ေသ​ေတာင် မ​ေြဖာင့်​ရှာပါဘူး​။ သူ့​ကိုယ်သူ မပူနိုင်ဘူး​။ ​ေြမး​ေတွကိုပဲ ​ေြကာင့်​ြက​ေနရှာတာ။ အ​ေမွရယ်လို့​ တစ်ြပား​တစ်ချပ်မှ မထား​ရစ်နိုင်ခဲ့​လို့​ နည်း​နည်း​ေလး​မှ စိတ်မချမ်း​သာဘူး​ လို့​ ​ေြပာတယ်။”

     စကား​ေတွ ပလံုး​ပ​ေထွး​ေြပာြပီး​ရင် ​ေဆး​တန်ခိုး​နဲ့​ ြပန်အိပ်​ေပျာ်သွား​ြပန်​ေရာ။

    ယင်း​မာသာ သူ​ေပး​တဲ့​ အ​ေတွး​ေတွနဲ့​ ​ေတာင်စဉ်​ေရမရ ကျန်ရစ်ခဲ့​တာ။ ဥစ္စာရှာဖို့​တစ်ခုပဲ သိတဲ့​ေဖ​ေဖ၊​ မလိုမုန်း​ထား​စိတ်နဲ့​ ​ေမ​ေမ​ေလး​၊​ ညီအမချင်း​ေတာင် စိတ်မချရတဲ့​ မမလီဒီယာ၊​ လှစ်လျူရှုလွန်း​တဲ့​ ဂျိမ်း​စ်။ အား​လံုး​ အား​လံုး​ပဲ။ ဖိုး​ဖိုး​ ဆံုး​မခဲ့​ဖူး​တဲ့​ ပညာ​ေရွှအိုး​ လူမခိုး​ ဆိုတာ​ေလး​လည်း​ သွား​သတိရလိုက်တဲ့​အခါ ယင်း​မာက အန်တီ​ေလး​ရဲ့​လက်ကို ကိုင်ထား​ြပီး​ ​ေြပာမိတယ်။ ြကား​နိုင်မယ်​ေတာ့​ မထင်ပါဘူး​။

    ​ေဟာက်​ေတာင်​ေနမှ။ ဒါ​ေပမယ့်​ မ​ေြပာပဲ​ေတာ့​ ဘယ်လိုမှ ​ေနလို့​မရဘူး​။

    “ဘိုး​ဘိုး​က ယင်း​မာကို ဘာလို့​ အ​ေမွ​ေပး​မသွား​ရမှာလဲ အန်တီ​ေလး​ရယ်။ အများ​ြကီး​ကို ​ေပး​ခဲ့​တာ​ေပါ့​။ သူ​ေြပာတဲ့​ စကား​ပံုက​ေလး​ေတွ၊​ စကား​ပံု​ေနာက်က ​ေနာက်​ေြကာင်း​ရာဇဝင်က​ေလး​ေတွဟာ ယင်း​မာအတွက် ပတ္တြမား​ဆန်ကျိုး​ အဖိုး​ြပည်တန်​ေတွ​ေပါ့​။ အဲဒါ အ​ေမွ မဟုတ်လို့​ ဘာလဲ။ ဒီစာအုပ် အဆံုး​သတ်ကာနီး​ေတာ့​ ဖိုး​ဖိုး​အသံ​ေလး​ေတွ ြကား​ေယာင်​ေနတယ်။ အား​ေပး​စကား​ေလး​ေတွ ြကား​ချင်​ေနတယ်။ ​ေကျး​ဇူး​စကား​ေလး​ေတွ ​ေြပာချင်​ေနတယ်။

    “​ေဟာဒီမှာ ဖတ်ြကည့်​ပါဦး​ ဖိုး​ဖိုး​ရယ်။ ဖိုး​ဖိုး​ေြပာတဲ့​စကား​ပံု​ေလး​ေတွကို ယင်း​မာ စာအုပ်တစ်အုပ် ​ေရး​ထုတ်လိုက်ြပီ။ ဖိုး​ဖိုး​ ယင်း​မာအ​ေပါ် ​ေမျှာ်လင့်​ချက်ထား​ရကျိုး​နပ်ရဲ့​လား​။”

    လို့​ ​ေမး​ချင်​ေနတယ်။ ခု​ေနများ​ ရှိများ​ရှိရင် ဖိုး​ဖိုး​တစ်​ေယာက် ဂုဏ်ယူ​ေကျနပ်​ေနမှာပါပဲ​ေနာ်။ အန်တီ​ေလး​ တစ်ခါက ယင်း​မာကို ​ေြပာဖူး​တာ ရှိတယ်။

    “တကယ်လို့​များ​ နင့်​တသက်မှာ ​ေမ​ေမ​ေလး​စကား​ကို အြမဲတမ်း​ မပယ်မရှား​ လိုက်နာခဲ့​မယ်ဆိုရင်၊​ လီဒီယာ့​ကို သူ့​က​ေလး​ေတွ အ​ေမရိကား​မှာ ​ေကျာင်း​တက်ဖို့​ အကူအညီ မ​ေပး​ခဲ့​ဖူး​ဆိုရင်၊​ ​ေမ​ေမ​ေလး​ကလည်း​ သ​ေဘာ​ေတွကျြပိး​ အ​ေမွမြဖတ်​ေတာ့​ဘူး​ဆိုရင်၊​ အဲလိုဆိုရင်​ေကာ နင် စိတ်ချမ်း​သာနိုင်ပါ့​မလား​ ယင်း​မာရယ်။” 

    တဲ့​။ တခါမှ အဲသလို ​ေတွး​မြကည့်​ဖူး​ေတာ့​ ယင်း​မာ​ေတာင် အံ့​အား​သင့်​သွား​ပါတယ်။ ဟုတ်တယ်။ ​ေပျာ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး​။ တသက်လံုး​ ​ေနာင်တရ​ေနမှာ။ ဒါ​ေပမယ့်​ ယင်း​မာ ​ေြပာခဲ့​ြပီး​ပါြပီ။ ​ေမ​ေမ​ေလး​ကလည်း​ ယင်း​မာကို အ​ေမွ​ေပး​ခဲ့​တယ်။ မာယာ​ေတွ ရန်ြငိုး​ေတွက ယင်း​မာ သူ့​ဆီက ရလိုက်တဲ့​အ​ေမွ။
    “ရွက်​ေြကွ​ေတာ”

    ကို​ေရး​ဖို့​ အဓိက ဇာတ်အိမ်နဲ့​ တွန်း​အား​ကို ​ေပး​ခဲ့​တာ ​ေမ​ေမ​ေလး​ ကိုယ်တိုင်ပဲ။ သူသာ အခုလို မလုပ်ခဲ့​ရင် ယင်း​မာလည်း​ ဆရာဝန်အလုပ်ကို စွန့်​ြပီး​ စာ​ေရး​ြဖစ်စရာ အ​ေြကာင်း​မရှိဘူး​။ တကယ်​ေတာ့​ လူတိုင်း​လူတိုင်း​ဟာ ကိုယ့်​အထုပ်ကိုယ်ထမ်း​ြပီး​ ဘဝခရီး​လမ်း​ ​ေလျှာက်လှမ်း​ြကရတာ။ လမ်း​ဆံုး​တဲ့​တ​ေန့​ မသယ်နိုင်လို့​ ထား​ရစ်ခဲ့​ရတာ​ေတွက အ​ေမွ​ေပါ့​။ အဲဒီအ​ေမွ​ေတွထဲမှာ ပိုက်ဆံဆိုတာက ဘာမှ ​ေြပာပ​ေလာက်တာ မဟုတ်ဘူး​။

    ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ရဲ့​ အဆံုး​သတ်တ​ေန့​မှာ ကိုယ်ဟာ ဘာလဲဆိုတာကမှ ကိုယ့်​ဘိုး​ဘွား​ဆီက ရတဲ့​အ​ေမွအနှစ်စစ်စစ်ြဖစ်တယ် မဟုတ်လား​။ ဘယ်သူ​ေတွဘယ်လိုပဲ အသိမှတ်ြပုြပု မြပုြပု၊​ ယင်း​မာဘဝမှာ အရိပ်လိုမှီပီး​ ပဲ့​ြပင်သွန်သင်သွား​ြကတဲ့​ လူြကီး​ေလး​ေယာက်ရှိခဲ့​ပါတယ်။ အန်တီ​ေလး​ဆီက ​ေမတ္တာ​ေတွ မကုန်နိုင်မခန်း​နိုင်ရခဲ့​တယ်။ ​ေမ​ေမ​ေလး​လက်​ေအာက်မှာ ​ေခါင်း​မာသထက်မာခဲ့​တယ်။ ြပတ်သား​လာတယ် ဆိုပါ​ေတာ့​ေလ။ ​

    ေဖ​ေဖ့​ဆီက​ေတာ့​ မွန်တီကာလိုမှာ စီး​ပွား​ေရး​မျက်စိ​ေတွ ပွင့်​လာခဲ့​တယ်။ ဖိုး​ဖိုး​ဆီက​ေတာ့​ ဘယ်သူနဲ့​မှ မနှိုင်း​သာ​ေအာင် ြကွယ်ဝတဲ့​ တရုတ်ရိုး​ရာ စကား​ပံု​ေတွ ရခဲ့​တာ​ေပါ့​။ ဒီစာအုပ်ထဲမှာ ယင်း​မာရဲ့​ ဘဝဇာတ်​ေြကာင်း​ တ​ေစ့​တ​ေစာင်း​ပါတယ်။

    တရုတ်ရာဇဝင်ရဲ့​ ပထမ​ေြမာက်အင်ပါယာြကီး​ရဲ့​ ​ေန့​စွဲ​ေတွကို စီမာချန်ြကီး​ သီကံုး​ထား​ခဲ့​သမျှ ယင်း​မာအြမင်နဲ့​ ခံစား​ြပီး​ ြပန်​ေရး​ြပခဲ့​တယ်။ စ​ေရး​တုန်း​က​ေတာ့​ ဖိုး​ဖိုး​ပါး​စပ်က တတွတ်တွတ် ​ေြပာခဲ့​သမျှ စကား​ပံု​ေတွဟာ ရှီဂျီစာအုပ်ထဲကပါလား​ ဆိုတာ​ေတာင် မသိခဲ့​ဘူး​။ အခု​ေတာ့​ ယင်း​မာကိုယ်တိုင်​ေတာင် လွန်ခဲ့​တဲ့​ အနှစ် ၅၀ က ဘဝတစ်ပါး​ ကူး​ေြပာင်း​သွား​တဲ့​ ဖိုး​ဖိုး​ရဲ့​ အသက်အရွယ်နဲ့​ မတိမ်း​မယိမ်း​ ြဖစ်လာြပီ။

    ဒါ​ေြကာင့်​ ယင်း​မာဆီက အဲဒီအ​ေမွ​ေတွကို ​ေနာင်လာ​ေနာက်သား​အတွက် ထား​ခဲ့​ချင်ြပီ။ ​ေနာက်ခံဇာတ်​ေြကာင်း​က​ေလး​ေတွကလည်း​ ဘယ်​ေလာက် စိတ်ဝင်စား​ဖို့​ ​ေကာင်း​သလဲ။ အ​ေတွး​နယ်ချဲ့​ဖို့​ ​ေကာင်း​သလဲ။ ကိုယ့်​ရဲ့​ေန့​စဉ်ဘဝနဲ့​ တိုက်ဆိုင်လာတိုင်း​ ဆီ​ေလျာ်တဲ့​ စကား​ပံုက​ေလး​ေတွနဲ့​ ခိုင်း​နှိုင်း​ေြပာဆိုတာဟာ ယင်း​မာတို့​ တရုတ်​ေတွရဲ့​ထံုး​စံပါပဲ။

    အဲလို​ေြပာလိုက်ရမှ အဓိပ္ပါယ် ပို​ေပါ်လွင်လာတယ်။ အား​ရပါး​ရရှိတယ်။ တရုတ်လူမျိုး​ေတွ ဘယ်လို​ေတွး​ေလ့​ရှိတယ်။ ဘာြဖစ်လို့​ အဲသလို ​ေတွး​ရတယ် ဆိုတာ နား​လည်နိုင်လာလိမ့်​မယ် ထင်ပါတယ်။

  • 0 comments:

    Post a Comment

    Copyright @ 2013 Dr.Soe Min.